prosze o notatke na temat olsztyna

Plsztyn- największe miasto i stolica województwa warmińsko-mazurskiego, powiat grodzki Olsztyn, stolica powiatu ziemskiego olsztyńskiego, archidiecezji warmińskiej, a od 1992 r. metropolii warmińskiej i luterańskiej diecezji mazurskiej. Główny ośrodek gospodarczy, edukacyjny i kulturowy, siedziba władz i najważniejszych instytucji regionu, a także ważny węzeł kolejowy i drogowy. Według danych GUS populacja Olsztyna wynosi 176 457 (stan na 31.12.2009). Olsztyn leży w południowej części Warmii, historycznej krainy będącej w latach 1466-1772 częścią Rzeczypospolitej. Przyroda Olsztyńskie lasy zajmują ponad 1800 ha (21,2% powierzchni miasta). Ponad połowa to zwarty kompleks Lasu Miejskiego (1050 ha), pełniący przede wszystkim funkcje terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz turystyczno-krajoznawczych Zieleń miejska zajmuje 560 ha (6,5% powierzchni miasta). Urządzona jest w postaci licznych parków (m.in. Park Kusocińskiego, Park Zamkowy), zieleńców, skwerów oraz trzech ponad stuletnich cmentarzy. Na terenie Olsztyna znajdują się dwa rezerwaty przyrody roślinności torfowej:[16] Mszar – powierzchnia: 4 ha, ustanowiony w 1953 roku Redykajny – powierzchnia: 10 ha, ustanowiony w 1949 roku W przeszłości na terenie miasta znajdował się również rezerwat przyrody poryblinu jeziornego, ustanowiony w 1957, obejmujący swym zasięgiem obszar jez. Tyrsko (Gutkowskiego) – rezerwat przyrody Jezioro Gutkowskie. Został on jednak zlikwidowany, a przy brzegu jeziora wzniesiono hotel. Zabytki Budynek Rejencji, obecnie Urząd Marszałkowski oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny Oprócz dogodnego położenia i malowniczego krajobrazu, do walorów rekreacyjno-turystycznych należy zaliczyć zabytki architektoniczne miasta: gotycki zamek kapituły warmińskiej z II połowy XIV w., fragmenty murów miejskich z Bramą Wysoką (Górna Brama) z XIV w., XIV-wieczna konkatedra pw. św. Jakuba (bazylika mniejsza), Stary Ratusz (wzniesiony w XIV w., po pożarze odbudowany w latach 1623-1624), Kościół św. Wawrzyńca z XIV w. (w dzielnicy Gutkowo), Kaplica Jerozolimska z 1565 r., secesyjna zabudowa ul. Dąbrowszczaków, neogotycki kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 1901-02, neoromański kościół pw. św. Józefa z lat 1912-13, kościół pw. Chrystusa Króla (zbudowany w stylu renesansu włoskiego) z XX w., kościół garnizonowy pw. Matki Boskiej Królowej Polski (1913-14), neogotycki kościół ewangelicko-augsburski z lat 1876-99, pseudogotycka kaplica cmentarna, obecnie cerkiew prawosławna z 1904 r., secesyjna kaplica Zjednoczonego Kościoła Ewangelickiego z przełomu XIX i XX w., dom Gazety Olsztyńskiej, pałacyk przy ul. Metalowej, pałacyk fabrykancki (XIX w.), Pałac Archiprezbitera z II poł. XVIII wieku wiadukt kolejowy w przełomie Łyny (XIX w.), Dom Polski (XIX w.), gmach I LO im. Adama Mickiewicza z II połowy XIX w., cmentarz żydowski z domem pogrzebowym, zaprojektowany przez Ericha Mendelsohna, Nowy Ratusz z pocz. XX w., figura Boża Męka z XVIII w., figura Chrystusa Pana z XVIII w. dzwonnica na Dajtkach przy ul. Żniwnej kościół Matki Bożej Różańcowej na Dajtkach z 1878 Do 10 listopada 1938 roku w mieście znajdowała się mauretańska synagoga z 1877 roku. Była jednym z najbardziej charakterystycznych budynków w mieście ze względu na swoją unikalną, orientalną architekturę.