Wymień dokonania Sumerów.Prosze o pomoc szybko:(

Sumerowie [okres starożytnego Sumeru] • lud niewiadomego pochodzenia, pojawili się ok. 4 tys. lat p.n.e. • posługiwali się językiem sumeryjskim • zorganizowani byli w struktury plemienne i rodowe • utworzyli pierwsze miasta-państwa: Ur, Uruk, Efridu, Nippur i in. (patrz -> rewolucja urbanistyczna i początki państwowości) • liczne próby zjednoczenia sieci miast-państw były nieudane – systemy irygacyjne tworzono tylko w pobliżu osad, nie było potrzeby budowania ich na całej długości rzek, co za tym idzie – nie było potrzeby zjednoczenia całego kraju do budowy) • najprawdopodobniej to oni byli twórcami pisma klinowego • inne wynalazki i odkrycia Sumerów to: koło, wóz bojowy, koło garncarskie, żuraw, żagiel, zegar słoneczny, system dziesiętny, potęgowanie (do drugiej i trzeciej potęgi), równania kwadratowe, budowa wodociągów, ujednolicenie systemu miar i wag (sześćdziesiętny), podział czasu według kalendarza księżycowego: rok miał 354 dni i 12 miesięcy (co kilka lat dodawano 13 miesiąc), doba liczyła 24 godziny po 60 minut, jedna minuta równała się 60 sekundom, podział koła na 360 stopni • wytapianie brązu – stopu miedzi i cyny w proporcjach 9:1 • rozwój literatury i sztuki – najstarsze dzieło epickie mit o Gilgameszu, zawierający informacje o potopie • rozwój rzemieślnictwa i rolnictwa (nowe techniki) • wierzenia Sumerów: religia politeistyczna, antropomorfizm bogów, wiara w życie pozagrobowe, każde miasto-państwo miało swego boskiego patrona • świątynie (zikkuraty) były wysokie i miały kilka poziomów – w najwyższym znajdowała się świątynia bóstwa • świątynie były również ośrodkami życia społecznego, mieściły się w nich spichlerze oraz odbywały się tam rozprawy sądowe • świątynie były siedzibami kapłanów-królów, którzy skupiali władzę wojskową, administracyjną, sądowniczą (teokracja) • kapłani organizowali i nadzorowali prace przy systemie irygacyjnym  • oprócz króla działała rada starszych (organ arystokracji) • król mógł również zwoływać w razie potrzeby zgromadzenie obywateli (wiec wojowników) • armia nie miała charakteru zawodowego • rolnictwo: uprawa lnu (z którego wyrabiano włókna), jęczmienia (z którego robiono słód na piwo) oraz winorośli potrzebnej do produkcji wina • pismo oraz inne wynalazki Sumerów były naśladowane i rozpowszechniane przez inne ludy • rywalizacja miast-państw o wpływy i ziemie   Dokonania Sumerów: - koło - rydwany - wozy - koło garncarskie - pismo - system dwunastkowy - rozwój rzemiosła - badania astronomiczne