Wymień znane ci rodzaje bezrobocia i opisz metody walki z bezrobociem.

W zależności od przyczyn bezrobocia rozróżniamy różne jego rodzaje:

bezrobocie frykcyjne - jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy; ludzie zmieniają pracę, zawód, przenoszą się do innej miejscowości i pozostają na krótko na rynku pracy. Bezrobocie frykcyjne występuje w każdej gospodarce, także w warunkach pełnego zatrudnienia. Jest korzystne dla gospodarki, gdyż umożliwia znalezienie pracowników w krótkim okresie czasu. Nie pociąga także dużych kosztów społecznych.

bezrobocie koniunkturalne - lub recesyjne jest to rodzaj bezrobocia, które ma najwięcej nazw (bezrobocie Keynesowskie, bezrobocie cykliczne). Ma to związek ze stanem koniunktury i cyklem gospodarczej - pojawia się wówczas, gdyż następuje spadek popytu, produkcji i aktywności gospodarczej. Znaczna część polskiego bezrobocia, które pojawiło się w okresie transformacji, ma charakter recesyjny.

bezrobocie strukturalne - wynika z nieaktywności struktury podaży siły roboczej i popytu na nią na rynku pracy. Może ono wynikać z szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi nie nadąża szkolnictwo zawodowe i ogólne. Bezrobocie strukturalne występuje także wówczas, gdy zasoby kapitału są niewystarczające dla zatrudnienia zasobów pracy.

bezrobocie technologiczne - wynika z postępu technicznego mechanizacji i automatyzacji procesów wytwórczych, które mają charakter praco-oszczędny. Pojawia się ono z dużą siłą wówczas, gdy tempo wzrostu gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny, prowadzący do wzrostu i unowocześnienia produkcji przy spadku zatrudnienia.

bezrobocie sezonowe - występuje niemal we wszystkich krajach, jest bowiem efektem wahań aktywności gospodarczej w różnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków klimatycznych.

bezrobocie naturalne - kiedy rynek pracy znajduje się w stanie trwałej równowagi długookresowej to gospodarka znajduje się w sytuacji pełnego zatrudnienia. Stan pełnego zatrudnienia nie może oznaczać zatrudnienia 100% siły roboczej, zasobów zatrudnienia wszystkich aktywnych zawodowo. Ludzie chorują, zmieniają pracę, poszukują korzystniejszych ofert pracy, przenoszą się do innych miejscowości ? i dlatego w stanie pełnego zatrudnienia występuje bezrobocie. Ten rodzaj bezrobocia określa się, jako bezrobocie naturalne. W krótkim okresie tylko część ogólnego bezrobocia będzie bezrobociem naturalnym. Część należy zaliczyć do bezrobocia strukturalnego, część do klasycznego a część do cyklicznego. Bezrobocie naturalne jest całkowicie bezrobociem dobrowolnym.

bezrobocie chroniczne - obejmuje grupę ludzi nie mających szans na znalezienie pracy np. osoby słabo wykształcone nie posiadające wymaganych kwalifikacji,

bezrobocie utajone - zbyt duża liczba zatrudnionych w stosunku do potrzeb gospodarki (duże bezrobocie utajone występowało w socjalizmie).

bezrobocie z wyboru ? pojawia się w niektórych krajach, gdzie wysokość zasiłków przyznawanych bezrobotnym jest na tyle wysoka, aby zrekompensować utratę stałego zarobku i tym samym stworzyć zachętę do pozostawania zawodowo bezczynnym.

Formy walki z bezrobociem

1. Wspieranie przedsiębiorców.

Skuteczna, tzn. zapobiegająca likwidacji i wspomagająca tworzenie miejsc pracy pomoc dla przedsiębiorców musi uwzględniać ich rzeczywiste potrzeby - w konkretnym sektorze gospodarki oraz konkretnej lokalizacji. Ponadto sposoby pomocy muszą być dopasowane do natury jej odbiorcy, uwzględniać fakt, iż większość z nich to małe firmy o niewielkich aktywach, zmuszone minimalizować swoje koszty, borykające się z problemami finansowymi, walczące o zachowanie płynności, potrzebujące przede wszystkim doradztwa podatkowego, finansowego i prawnego, w zakresie marketingu i handlu.

Widoczny wpływ na niepowodzenia polskich przedsiębiorstw ma brak wiedzy i umiejętności menedżerskich, objawiający się przecenianiem własnych możliwości oraz niedocenianiem znaczenia uczenia się, poznawania otoczenia, zmian i długookresowej perspektywy.
Zgodnie z dokumentem Rządu RP, określającym formy jego pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), głównym celem jego polityki wobec MSP do 2002 r. było kształtowanie warunków dla tworzenia i pełnego wykorzystania potencjału rozwojowego tych przedsiębiorstw.
Do podstawowych form pomocy MSP należą: usługi doradcze (bezpłatne i odpłatne), refundacje kosztów szkoleń oraz konferencje informacyjne. Wyniki niektórych badań pokazują jednakże, że tylko część przedsiębiorców (mniej niż 30%) jest zdania, iż potrzebuje łatwo dostępnego doradztwa w takich zagadnieniach jak: kredyty, przygotowywanie planów biznesu, zarządzanie, organizacja i marketing.
Główną troską przedsiębiorstw jest przetrwanie w zmieniających się warunkach. Wzrasta ciągle konkurencja. W sytuacji zwolnionego rozwoju gospodarczego kraju, wzrostu kosztu usług publicznych, wzrastającego bezrobocia i spadku siły nabywczej ludzi, firmy konkurują przede wszystkim obniżaniem cen, co prowadzi do pogarszania ich płynności finansowej i ograniczenia potencjału rozwojowego.

Problemem jest niedostateczna podaż kapitału inwestycyjnego oraz obrotowego dla podmiotów gospodarczych w ich początkowych fazach rozwoju. Kiedy nie mają żadnej historii i wiarygodności kredytowej, na dogodnych dla nich warunkach (koszt kapitału, okres kredytowania, zabezpieczenia pożyczek i wielkość kapitału). Jedną z najczęściej wymienianych barier w działalności przedsiębiorcy jest brak tanich kredytów i systemu poręczeń bankowych.
Dlatego podstawowym zadaniem jest stwarzanie warunków do obniżania kosztów działania przedsiębiorstw, zwłaszcza zaraz po ich powstaniu. Małe firmy potrzebują pomieszczeń wyposażonych w infrastrukturę niezbędną do ich funkcjonowania, dostępnych po umiarkowanych cenach, jak również taniego kapitału.

Zdolność firm do przetrwania na rynku można zwiększyć m.in. poprzez powiększenie umiejętności przedsiębiorców zarządzania finansami, wykorzystywania efektu skali oraz efektu zakresu w dziedzinie zaopatrzenia i sprzedaży dzięki współpracy firm i unikaniu niepotrzebnej, niszczącej je konkurencji. W działalności gospodarczej jest miejsce na współpracę i konkurencję.
Firmy potrzebują pracowników o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach, zdolnych do tworzenia wartości dodanej na zmiennym rynku, zarówno w okresach koniunktury, jak i recesji, oraz źródeł taniego kapitału obrotowego i finansowego.
Przedsiębiorstwom potrzebne są niekonwencjonalne, skuteczne rozwiązania ich problemów. Potrzebne są twórcze pomysły działań. Wartość takich pomysłów winna być mierzona liczbą miejsc pracy, uratowanych od zagłady i utworzonych.

2. Wspieranie bezrobotnych.

Jak pokazuje doświadczenie, związane np. z realizacją programów pożyczek dla zwalnianych pracowników górnictwa i hutnictwa, tylko bardzo niewielki odsetek pracowników wykazuje zainteresowanie prowadzeniem działalności gospodarczej na własny rachunek. Większość tracących miejsce pracy poszukuje zatrudnienia w charakterze pracowników najemnych.
Nie da się siłą zrobić przedsiębiorców z zawodowych pracowników najemnych. Dlatego główny wysiłek winien być skierowany na wszechstronną pomoc bezrobotnym w aktywnym przetrwaniu okresu pozostawania bez pracy oraz w znalezieniu pracy.

Zakres działań urzędów pracy obejmuje obok biernych form pomocy bezrobotnym, takich jak wypłaty zasiłków, informacja o poszukiwanych pracownikach (oferowanych miejscach pracy), również aktywne formy wsparcia poszukujących pracy. Jednakże, z uwagi na brak pieniędzy, rola urzędów ogranicza się obecnie do biernego przekaźnika pieniędzy i ofert pracy.

Poszukującym pracy potrzebna jest, obok informacji o lokalnych miejscach pracy, łatwo dostępna, aktualna, rzetelna i pełna informacja o rynku pracy, tj. popycie oraz podaży miejsc pracy, bieżącym i prognozowanym zapotrzebowaniu na kwalifikacje i umiejętności w bliskim i dalszym otoczeniu, o możliwościach zdobycia pożądanych kwalifikacji i umiejętności, o formach i źródłach pomocy finansowej temu służącej, jak również wiedza o źródła potrzebnej informacji.

Porównując sytuację bezrobotnych z sytuacją przedsiębiorców należy zauważyć, iż bezrobotni nie są zorganizowani i nie mają własnej reprezentacji na forum publicznym. Ich interesy wobec władz państwowych są reprezentowane przez administrację publiczną i jej agendy.

Bezrobotnym potrzebne jest poczucie, że nie są sami, że ich bezrobocie ma nie tylko wymiar prywatny, ale i publiczny, jak też świadomość, że dzięki swojej aktywności w sferze publicznej, w tym na rzecz przeciwdziałania bezrobociu, mogą zwiększyć swoją szansę na sukces. Osiągnięciu tego celu sprzyjają organizacje, w których bezrobotni byliby stroną aktywną, inicjatorami i twórcami działań, a nie tylko ich adresatami, odbiorcami biernie czekającymi na ofertę innych.

Aktywne sposoby zwalczania bezrobocia

Poszukiwanie pracy jest jednym z ważniejszych kroków podejmowanych przez każdego człowieka. Aby osiągnąć pożądany efekt (sukces) należy się odpowiednio do tego przygotować.
Zanim zajmiemy się poszukiwaniami ofert na rynku, warto zastanowić się nad swoja przyszłą karierą zawodową i rozważyć potencjalne możliwości znalezienia zatrudnienia. Zwiększa to prawdopodobieństwo znalezienia satysfakcjonującej nas pracy. Możemy też skorzystać z porady doradcy zawodowego.

Sposobów poszukiwania pracy jest wiele. Służą nam do tego:

Ogłoszenia w mediach.
Można korzystać z ogłoszeń zamieszczanych przez firmy poszukujące pracowników z całego kraju ukazujące się w prasie codziennej (np. Gazeta Wyborcza, Rzeczpospolita), tygodnikach i magazynach branżowych, gazetach telewizyjnych i na antenach wybranych stacji radiowych. Odpowiadając na wybrany anons trzeba dobrze zanalizować potencjale potrzeby pracodawcy i uwypuklić odpowiadające im nasze umiejętności i doświadczenia w składanych dokumentach. Najlepiej jest, aby minimum 70% oczekiwań pracodawcy pokrywało się z naszymi kwalifikacjami. Należy potwierdzić doręczenie aplikacji odpowiedzialnej za rekrutację osobie, później zaś interesować jej dalszymi losami. Można również samemu zamieszczać ogłoszenia w rubrykach "szukam pracy" we wyżej wymienionych mediach.

Urzędy pracy.
Tu do wyboru mamy rejonowe i wojewódzkie urzędy. Dostępne są one dla każdego bezrobotnego i zlokalizowane są w większych miastach i powiatach. Dla absolwentów rejestrujących się w takich urzędach organizowane są warsztaty prowadzone przez psychologów, które uczą jak pisać CV, list motywacyjny, jak się przygotować i zachować na rozmowie kwalifikacyjnej, prowadzone są testy psychologiczne. Również absolwenci mają szansę ubiegać się o kursy doszkalające organizowane i finansowane przez urzędy pracy.

W urzędach prowadzone są również kluby pracy dla wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. Zajęcia w klubach pracy mają na celu pomoc w znalezieniu się na rynku pracy i są prowadzone przez doradców zawodowych. Kluby pracy przygotowują do rozmów z pracodawcą poprzez naukę autoprezentacji, pisania dokumentów, składania ofert, sposobów szukania pracy.
Zdecydowanie więcej jest prywatnych biur pośrednictwa pracy, które zlokalizowane są głównie w centrach dużych miast i osiedli. Z reguły biura takie prowadzą pośrednictwo w zakresie prac czasowych, ale posiadają również propozycje prac etatowych. Po zgłoszeniu swojej kandydatury do takiego biura, automatycznie jest ona umieszczana w jego bazie danych, a nam przedstawiane są propozycje pracy od firm odpowiadające naszym kwalifikacjom.

Doradztwa personalne.
Ich klientami są głównie firmy, dla których poszukują pracowników, a nie osoby prywatne. Rozmowy kwalifikacyjne odbywają się początkowo z konsultantem w siedzibie firmy doradczej i mają na celu dokonanie selekcji i wstępnej rekrutacji. Biura takie zajmują się rekrutacją na wszystkie stanowiska lub ukierunkowane są na konkretną branżę np. biurową, finansowo - księgową lub informatyczną.
Zgłaszając się do takiej firmy mamy do wyboru kilka propozycji pracy zarówno od firm małych, średnich jak i od renomowanych różnego profilu i branży. Rozmowy kwalifikacyjne przeprowadzane są przez konsultantów, którzy, udzielają praktycznych porad dotyczących sposobu napisania dobrego cv, sytuacji na rynku pracy, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej z potencjalnym pracodawcą itp. Mogą zaprosić do napisania testu psychologicznego. Wspólnie z kandydatem analizują jego predyspozycje zawodowe i możliwości skorzystania z ofert pracy.
Usługi takie korzystne są zarówno dla pracodawcy jak i osoby poszukującej pracy. Ci pierwsi oszczędzając czas (który poświęciliby na telefony, analizę otrzymanych aplikacji, spotkania ze wszystkimi kandydatami itd.) zyskują fachową pomoc w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Natomiast kandydaci składając swoje dokumenty do bazy danych firmy doradczej zyskują dostęp do większej ilości ofert pracy i poradę doświadczonych konsultantów (jeżeli jej potrzebują :)

Serwisy ogłoszeniowe w Internecie.
Udostępniają ogłoszenia pracodawców poszukujący pracowników z całego kraju (niektóre z zagranicy np. jobpilot.pl). Istnieją także możliwości zamieszczenia ogłoszeń na własną rękę (w rubryce szukam pracy np. onet.pl). Jest to o tyle wygodne, że podczas poszukiwania pracy lub pracownika możemy dokładnie wybrać interesującą nas branżę, stanowisko i charakter pracy oraz preferowane miejsce pracy (miejscowość, województwo). Szczegółowe określenie wymagań zdecydowanie ułatwia i przyspiesza poszukiwania. Większość serwisów z ofertami pracy to strony komercyjne a zmieszczone tam płatne ogłoszenia są regularnie aktualizowane.

Bezpośrednie zgłoszenia do firm.
Jest również możliwość wysyłania swoich dokumentów (CV, listu motywacyjnego) pocztą bezpośrednio do firm i instytucji, które aktualnie nie prowadzą naboru. Przesyłkę należy zaadresować na dział personalny firmy lub kierownika takiego działu (gdy posiadamy jego dane personalne), a list motywacyjny lub pismo przewodnie powinno wyjaśniać motyw przesłania aplikacji (należy zamieścić kilka zdań o możliwościach rozwoju zawodowego w firmie do której przesyłamy dokumenty, o odpowiadającym nam profilu firmy i naszym kwalifikacjom itp.). W przypadku późniejszego pojawienia się w firmie potrzeb kadrowych, aplikacje takie brane są pod uwagę jako pierwsze.

Przesyłając swoją aplikację należy zawsze potwierdzić czy otrzymała ją osoba zainteresowana (czy jest czytelna itp.) Dobrze jest później skontaktować się z firmą, aby dowiedzieć się o losach swoich dokumentów, przewidywanych terminach spotkań z kandydatami. Firma, posiadając dużo ofert, może którąś z nich pominąć lub czasami niechcący zawieruszyć. Lepiej jest wiec samemu zadbać o zainteresowanie ze strony potencjalnego pracodawcy.