Opisz wody powierzchniowe Ameryki .

Zajmujący zachodnią część kontynenty łańcuch górski Kordylierów wpływa na ukształtowanie się asymetrii pomiędzy zlewiskami Oceanu Atlantyckiego (77,1% powierzchni), a Oceanu Spokojnego (tylko 18,7%). Obszary bezodpływowe zajmują 4,2%. Najdłuższymi rzekami są: Mackenzie (4 240 km), Missisipi (3 778 km), Jukon (3 180 km), Rio Grande (3 030 km) i Kolorado (2 330 km). Najdłuższy system rzeczny tworzy Missisipi za swym najdłuższym dopływem Missouri (5 969 km). Missisipi posiada również największe dorzecze (3,2 mln km2) i niesie najwięcej wody, odprowadzając do Zatoki Meksykańskiej 17,5 tys. m3/s. Wysokie stany wód występują na niej wiosną w czasie topnienia śniegów, oraz latem podczas ulewnych deszczów. Na skutek wyniszczenia przez człowieka wielkich obszarów leśnych i stepowych coraz częściej mają miejsce katastrofalne powodzie. Rzeka niesie ogromną ilość materiału, który osadza przy ujściu, tworząc rozległą deltę. Inną wielką rzeką Ameryki Północnej jest Mackenzie przypominająca swym ustrojem (zmianami stanów wód) rzeki syberyjskie. W czasie zimy zamarza, wiosną szybciej odmarza w górnym biegu, tworząc olbrzymie zatory lodowe, co w konsekwencji prowadzi do wielkich powodzi. Niektóre z rzek płynące na północ i północny wschód przez tereny o klimacie kontynentalnym chłodnym i subpolarnym zamarzają na okres 8-9 miesięcy. Niezwykle ciekawy system tworzy Rzeka Św. Wawrzyńca. Prawie 1 powierzchni jej dorzecza przypada na Wielkie Jeziora. Wiele statków oceanicznych dociera do portów leżących nad jeziorami. Najgęstsza sieć wód powierzchniowych znajduje się na Nizinie Hudsona, gdzie występuje ogromna liczba jezior połączonych ciekami oraz bagna i podmokłości. Poza obszarami arktycznymi rzadka sieć wodna występuje w zwrotnikowej części Kordylierów, gdzie wiele z nich ma charakter okresowy i epizodyczny. W Kordylierach płyną górskie rzeki o dużych spadkach. Znaczną część powierzchni kontynentu zajmują jeziora, tworzące największy na Ziemi pas pojezierny, ciągnący się od Oceanu Arktycznego po Appalachy. Największe jeziora Ameryki Północnej są pochodzenia tektoniczno-polodowcowego: Górne - drugie co do wielkości jezioro świata (82,4 tys. km2), Huron (59,6 tys. km2), Michigan (57,8 tys. km2), Wielkie Jezioro Niedźwiedzie (31,1 tys. km2) i Wielkie Jezioro Niewolnicze (28,5 tys. km2). Jeziora Górne, Huron, Michigan, Erie i Ontario tworzą największy na świecie system Wielkich Jezior. Są one zarazem największym skupiskiem wody słodkiej na Ziemi. Pomiędzy jeziorem Erie a Ontario znajduje się najsłynniejszy wodospad świata - Niagara o wysokości 60 m. Około 9% Ameryki Północnej zajmują obszary zlodowacone, w skład których wchodzi lądolód pokrywający prawie całą Grenlandię (1,6 km2 i 3 500 m grubości), czapy lodowcowe na wyspach wschodniej części Archipelagu Arktycznego oraz zlodowacenie górskie w Kordylierach. W Kordylierach Północnych, w Górach Św. Eliasza występują największe na Ziemi lodowce dolinne, których czoło zanurza się w wodach Pacyfiku, z najbardziej znanym - Malaspina (3,8 tys. km2 i 600 km grubości). Pokrywa lodowa zalegająca w Ameryce Północnej ustępuje swą wielkością tylko lodowej pokrywie Antarktydy.

I Równowaga ekologiczna w systemie przyrodniczym Ziemi

I Równowaga ekologiczna w systemie przyrodniczym Ziemi

Klęski żywiołowe jako zakłócenia równowagi ekologicznej.

Pytania:
1. Jaka jest przyczyna trzęsień ziemi?
2. Wyjaśnij warunki tworzenia się cyklonów?