Opisz Sanktuarium w Stonehenge

Jednym z najwspanialszych zabytków archeologicznych w Wielkiej Brytanii jest sanktuarium Stonehenge. Z kronikarskich zapisków wynika, że już w siedemdziesiąt lat po inwazji Normanów (1066 r.), a więc w pierwszej połowie XII w., obiekt ten uchodził za jedną z wyjątkowych osobliwości. Tłumnie oglądano wówczas kamienne konstrukcje i zapisywano różne domysły na temat ich powstania. W XX wieku rozpoczęto wieloletnie, trwające od 1901 roku, badania tego wyjątkowego stanowiska. Ich ukoronowaniem było podniesienie części bloków kamiennych i rekonstrukcja omawianego obiektu. W wyniku prac, prowadzonych przez archeologów , można scharakteryzować wygląd budowli kamiennych ze Stonehenge. Zewnętrzną ich granicę wyznacza kolisty nasyp ziemny, biegnący w odległości 30 m od konstrukcji kamiennej. Początkowo był on wysoki na około 1,5 m. Zbudowano go z gruzu kredowego, wydobytego przy kopaniu rowu okalającego, nasyp od strony zewnętrznej. Z biegiem stuleci czytelność tego obiektu uległa zatarciu. Od strony północno-wschodniej w nasypie znajdowała się przerwa, wyznaczająca główne wejście w jego obręb. Przerwy i wyrwy w innych partiach nasypu pochodzą z czasów nowożytnych. Od głównego wejścia prowadziła w dół zbocza "aleja", po obu stronach zaznaczona w terenie niewielkim nasypem i rowem. Wiodła ona poprzez główną drogę ku brzegowi rzeki Avon i West Amesbury. Długość "alei" wynosiła 3,2 km. W "alei", tuż przy drodze, stoi tzw. Heel Stone (kamień-pięta, obcas). Po wewnętrznej stronie nasypu znajdowało się 56 jam, rozmieszczonych koliście, równolegle do zarysu szańca i rowu. Noszą one w literaturze nazwę jam Aubreya, od nazwiska ich odkrywcy Johna Aubreya (1626-97). U głównego wejścia do szańca leży wielki kamień, znany pod nazwą Slaughter Stone (Kamień Rzeźniczy lub Kamień Ofiarny). Stał on niegdyś pionowo, tworząc z drugim, podobnym, ale nie zachowanym, rodzaj reprezentacyjnych wrót, które prowadziły do wnętrza obiektu. Wewnątrz szańca, w kręgu jam Aubreya, znajdują się dwa mniejsze kamienie zwane Station Stones (Kamienie - Przystanki). Stojące pionowo w obrębie szańca kamienie - to głazy piaskowcowe pochodzące z rejonu Marlborough Down, odległego od Stonehenge o około 32 km, oraz kamienie o niebieskawym zabarwieniu, wydobywane przez budowniczych sanktuarium z Prescelly Mountains (góry Prescelly) w południowo-zachodniej Walii. Krąg zbudowany z bloków piaskowca miał 30 m średnicy i początkowo liczył 30 kamieni, z których każdy ważył około 25 ton. Na głazach tych spoczywały poprzecznie mniejsze bloki kamienne, również w liczbie 30, każdy o wadze 7 ton. Wewnątrz tej kolosalnej, monumentalnej konstrukcji stało 5 podwójnych bloków piaskowcowych, ważących do 45 ton, na których spoczywały bloki ułożone poprzecznie, w kształcie podkowy. Wszystkie bloki piaskowcowe z wyjątkiem Heel Stone i Station Stane noszą ślady obróbki kamiennymi młotami. Starannie dopasowywano te partie pionowo stojących głazów, na których spoczywały poprzecznie leżące bloki, także odpowiednio nacięte. Krąg zbudowany z kamieni niebieskich, obecnie zniszczony i zdekompletowany, znajdował się wewnątrz kręgu z głazów piaskowcowych. Początkowo liczył około 60 umieszczonych blisko siebie kamieni.