opisz wybrany zwyczaj ludowy popularny w twoim regionie... czyli lubelskie

'Szczodry wieczór' zwyczaj ten odbywa sie w ostatni dzień roku kiedy to na wsiach można przebrać sie za nowy rok i stary odchodzący rok i składać życzenia chodząc po domach. Wierzy sie w to że dzień ten trzeba spędzić jak najweselej aby taki sam był cały nowy rok. Zabrania się tego dnia czegokolwiek pożyczać ale gdy sie coś od kogoś pożyczy to jest to znak pomyślności.

Wyżyna Kielecko-Sandomierska rozciąga się na obszarze ponad 150 km od doliny Wisły w okolicach Sandomierza po dolinę Pilicy między przedborzem a Tomaszowem Mazowieckim. Jest to kraina o bardzo skomplikowanych dziejach geologicznych, których efekt stanowi duża różnorodność krajobrazów. Obszar ten był poddawany kilkakrotnym fałdowaniom, z których najstarsze sięgają początków ery paleozolicznej (faza sandomierska orogenezy kaledońskiej). Powstałe w ich efekcie Sandomirdy, równoleżnikowo przebiegające pasma górskie, zostały całkowicie zrównane i zalane morzem, w którym tworzyły się liczne skały osadowe. Zasadnicza faza orogenezy kaledońskiejdoprowadzieła do wynurzenia się fragmentów terenu, ale w dewonie ponownie przykryło je ciepłe morze sprzyjające rozwojowi m.in. raf koralowych, których ślady można odnaleźć w skałach wapiennych, np. w rezerwacie geologicznym "Kadzielnia" w Kielcach. Pod koniec Karbonu obszar dziesiejszych Gór Świętokrzyskich znalazł sie w zasięgu potężnych ruchów górotwórczych związanych z orogenezą hercyńską. Doprowadziły one do powstania kilku łańcuchów górskich o układzie z pólnocnego zachodu na południowy wschód (noszą one nazwę Gór Masłowskich), które stanowią paleozoliczny trzon Gór Świętokrzyskich. Trzon ów jest widoczny także w okolicach Sandomierza, w tzw. Górach Pieprzowych, będących geologicznym przedłużeniem Gór Świętokrzyskich. W podciętym stoku doliny Wisły spod warstw pokrywy morenoweji lessowej odsłaniają się silnie sfałdowane skały kambryjskie. Wypiętrzone pasma zostały poddane zniszczeniu, a dookoła górotwóru, a także w obniżeniach między poszczególnymi pasmami zaczęły się tworzyć potężne serie osadów (zarówno morskich jak i lądowych), stanowiących tzw. mezozoiczną otoczkę Gór Świętokrzyskich (z tego właśnie okresu pochodzą odkryte nad rzeką Świśliną w okolicach miejscowościWióry ślady łap i ogonów tekodontów-wielkich jaszczurów krokodylopodobnych żyjących w środkowym triasie). Serie osadów uległy sfałdowniu w początkowych fazach orogenezy alpejskiej, wtedy również doszło do wydźwignięcia całego trzonu paleozolicznego. W trzeciorzędzie obszary górskie były lądem, na którym zachodziły silne procesydenudacyjne, natomiast część Wyżyny Sandomierskiej przykrywało morze. W epoce lodowcowej tylko lądolód krakowski całkowicie przykrył Góry Swiętokrzyskie, następny (środkowopolski) oparł się o pólnocno-zachodnie częsci górotworu. Znalazł się on wówczas-oraz w okresie następnego zlodowacenia zwanego bałtyckim-w strefie klimatu peryglacjanego. Warunki takie doprowadziły do powstania gołoborzy, rozległych rumowisk bloków skalnych, pokrywających wierzchołki i stoki (głownie północne) najwyższych pasm. Gołoborza występują dziś m.in. na Łysicy (najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich, 612 m.n.p.m.), Łyścu (Pasmo Łysogór) i Szczytniaku (Pasmo Jeleniowskie). w chłodnych okresach zlodowacenia bałtyckiegowe wschodniej i południowo-wschodniej części Gór Świętokrzyskich rozwijały sie pokrywy lessowe. Góry Świętokrzyskie są zaliczane do najstarszych w Polsce. W odróżnieniu od Sudetów, "odmłodzonych" w orogenezie alpejskiej, zachowały cechy typowe dla starych gór fałdowych, gdzie długotrwałe procesy denudacji doprowadziły do częstych zjawisk inwersji rzeźby (szczególnie wyraźnych w Paśmie Chęcińskim). Wysokości bezwzględne niewiele przekraczają 600 m n.p.m., a względne sięgają 300 m w pasmach centralnych, malejąc ku peryferiom. Całość obszaru Gór Świętokrzyskich pod względem geologicznym można podzielić na trzy zasadnicze części : północną-obejmującą Wzgórza Koneckie, Suchedniowskie oraz Przedgórze Iłżeckie, zbudowaną głównie z tworów mezozoicznych; centralną-w skład której wchodzą pasma Oblęgorskie, Masłowskie, Klonowskie, Jeleniowskie i Łysogóry, oraz południową-obejmującą Pasmo Przedborsko-Małgoskie, Grząby bolmińskie, Grzywy Korzeczkowskie, Pasmo Chęcińskie, Pasmo Zelejowskie, Pasmo Zgórskie, Pasmo Dymińskie, Pasmo Daleszyckie, a także pasma Orłowińskie, Cisowskie, Ociesęckie, Iwańskie i Wygiełzowskie. Międzxy pasmami występuja liczne obniżenia, z których najbardziej malownicze to Dolina Wilkowska i Dolina Bodzetyńska. Niespotykana w Polsce (poza Sudetami) różnorodność budowy geologicznej sama w sobie stanowi atrakcję turystyczną. Dla miłośników przyrody nieożywionej nie lada gradką są skalne ostańce, jaskinie (w tym najbardziej znana jaskinia Raj), gołoborza, a dla poszukiwaczy minerałów- liczne kamieniołomy i wyrobiska. od południowego wschodu na teren Gór Świętokrzyskich wkracza zwarta i gruba pokrywa lessowa. W okolicach Sandomierza osiąga ona miąższość od 10 do 15 km, co decydujeo odrębności krajobrazowej tej części opisywanegoterenu. Wysokości bezwzględne nie przekraczają tu 300 m n.p.m. Wyżynę Sandomierską przecinają Opatówki i Koprzywiannki oraz ich dopływów, które wraz z systemami rozgałęzionych parowów o stromych, pozbawionych roślinności ścianach, stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu lessowego. Labirynty parowów powstałych głównie pod wpływem sufozji, czyli niszczącej działalności wód deszczowych, to doskonałe miejsca na spacery.