Wojna polsko-rosyjska 1792, wojna prowadzona przez Polskę w obronie Konstytucji 3 Maja, przeciwko wojskom rosyjskim interweniującym na rzecz konfederacji targowickiej. 18 maja 1792 armia rosyjska (97 tys. żołnierzy) przekroczyła granice Rzeczypospolitej, kierując większość sił na Ukrainę, pozostałe na Litwę. Z liczącej 60 tys. żołnierzy armii polskiej do walki skierowano 37 tys., reszta stanowiła rezerwę bądź znajdowała się w stadium formowania. Armia rosyjska, dowodzona przez M.W. Kachowskiego i M.N. Kreczetnikowa, pokonała pod Mirem (10 czerwca) wojska litewskie, zajęła Grodno. Wycofujący się Polacy odnieśli lokalne sukcesy pod Zieleńcami (18 czerwca, książę J. Poniatowski) i Dubienką (18 lipca, generał T. Kościuszko). Inicjatywa strategiczna w wojnie należała do Rosjan, którzy w połowie lipca przekroczyli Bug. Armia koronna wycofała się w Lubelskie, armia litewska nie mogła zabezpieczyć Warszawy. Głównodowodzący armią polską król Stanisław August Poniatowski nie wierząc w możliwość zwycięstwa podjął rokowania z Rosją. Katarzyna II zażądała przerwania działań wojennych i przystąpienia króla do konfederacji targowickiej. Stanisław August Poniatowski podpisał akt kapitulacji (24 lipca) i akces do konfederacji (25 lipca).
