Sztuka Mezopotamska – sztuka starożytnych ludów zamieszkujących Mezopotamię. Teren Mezopotamii, czyli Międzyrzecza to miejsce, gdzie rozwinęło się wiele kultur i starożytnych cywilizacji. Pierwotnie znane były one jedynie z przekazów pozostawionych przez starożytnych Greków. Pierwsze badania archeologiczne, prowadzone początkowo przez amatorów i poszukiwaczy skarbów miały miejsce w XIX wieku. Jednym z najcenniejszych znalezisk były gliniane tabliczki pokryte pismem klinowym. Odczytanie ich rozpoczęło czas poznawania długich dziejów Mezopotamii. Tereny te były zamieszkane już w okresie paleolitu. Do starożytnych państw związanych z Mezopotamią należą: Sumer, Akad, Asyria, Babilonia. Sztukę (w tym architekturę) tego rejonu świata reprezentują: sztuka sumeryjska i akadyjska sztuka babilońska sztuka asyryjska. Sztuka indyjska od zarania dziejów była przepojona wartościami religijnymi, stanowiącymi odzwierciedlenie idei i pojęć, których oddziaływanie przyczyniło się do powstania w kraju tym hinduizmu, dżinizmu i buddyzmu. Mieszkańców Indii cechowała niezwykle emocjonalna percepcja świata natury, a rzeźba była najpełniej rozwiniętą formą sztuki. Swoiste dla niej były obfite i wspaniale uformowane postaci stanowiące wyobrażenie życia organicznego. Wpływy surowej religii buddyjskiej powodowały, iż nie było to w pełni widoczne w pierwszym okresie rozwoju rzeźby indyjskiej. Początkowo istniał nawet zakaz przedstawiania podobizny Buddy. Kiedy jednak zakaz ten został zniesiony, silne w północno-zachodniej części prowincji Gandhara wpływy greckie przyczyniły się do powstania cieszącego się dużą popularnością, zhellenizowanego wyobrażenia Buddy w stylu "greko-buddyjskim". Prostotę i skromność wyrazu artystycznego utrzymano w okresie panowania Guptów (320-600 n.e.), mimo że buddyzm przejął już wówczas wiele elementów starszej mitologii, jak chociażby jakszi - żeński duch drzewa, który rzeźbiarze przedstawiali jako ponętną, obdarzoną dużym biustem tancerkę. Charakterystyczna dla Indii świadomość przemijania znalazła swój wyraz w także w imponujących malowidłach ściennych w jaskiniach Adżanty, gdzie niekończący się pochód postaci ożywia ściany w barwnym wyobrażeniu indyjskiego życia. Nawet architektura indyjska mogłaby być z powodzeniem zaliczona do rzeźby. Wiele słynnych świątyń nie zostało zbudowanych, lecz wykutych w skale. Z czasem przyozdobiono je rzeźbami. Odnosi się to zwłaszcza do tysięcy świątyń zbudowanych w okresie hinduskiego renesansu (pomiędzy 600 a 1200 r. n.e.). Złożone z kilku kondygnacji, zwieńczone wieżycami będącymi imitacją gór i bogato zdobione reliefami świątynie, takie jak Mahabalipuram czy Ellura, tworzą jedyną w swoim rodzaju, unikalną całość. Sztuka hinduska i buddyjska sięgnęły swymi wpływami poza granice Indii. Angkor Wat jest największą spośród wielu świątyń w stylu hinduskim wybudowanych w Kambodży na przełomie XI i XII w. Wedle pierwotnego zamysłu budowla była połączeniem świątyni i pałacu boskiego króla Khmerów. Wśród świątyń buddyjskich największą jest wybudowana na wzgórzu Borobudur na Jawie, pokryta reliefami świątynia, której początki sięgają IX w. Buddyzm, wszędzie gdzie dotarł, przyczyniał się do wykształcenia odrębnych, a zarazem zachowujących wspólny rys tradycji artystycznych. Chińska sztuka, jedna z najstarszych na świecie, wyróżniająca się trwałością form, ciągłością rozwoju i zdolnością asymilacji obcych wpływów, z których najważniejszymi były kolejno: wpływy sztuki Azji Środkowej (głównie Scytów), kultury indyjskiej i buddyzmu (około IV-VI w.), sztuki hellenistycznej, a od XVII w. narastające oddziaływanie sztuki europejskiej. Generalnie sztukę chińską charakteryzuje złożona symbolika, dekoracyjna stylizacja, swoisty konserwatyzm i wysoki poziom umiejętności technicznych. Zapoczątkowana została w III tysiącleciu p.n.e. i związana jest z dwiema późnoneolitycznymi kulturami ceramicznymi: ceramiki malowanej (zdobionej odciskami grzebienia, maty i geometrycznym ornamentem wstęgowym) oraz kultury ceramiki czarnej. Podział i datowanie sztuki chińskiej odpowiada kolejno panującym dynastiom. KULTURA STAROŻYTNYCH GREKÓW 1.RZEŻBA I CERAMIKA - rzeźba - wykonywana z brązu i marmuru; przedstawiała postacie bogów, później ludzi w ruchu ("Dyskobol"); postacie były przedstawiane nago; na twarzach odzwierciedlano uczucia; ozdabiano nimi świątynie (ateński Panteon - Fidiasza); naczynia - przedstawiano na nich zwierzęta, rośliny i ludzkie postacie; często malowano całe popularne mity; naczynia tworzone w dwóch stylach: czranofigurowy i czerwonofigurowym. 2.ARCHITEKTURA - zachowane ślady wskazują, że znano już w VIw. p.n.e. typ świątyni podłużnej, istniał typ świątyni z przedsionkiem. Pojawiła się również cegła na kamiennym obramowaniu. Tradycyjne budownictwo zachowuję formę dekoracyjną. Decydującym momentem dla całego dalszego rozwoju architektury greckiej jest wykształcenie się dwóch odrębnych porządków: doryckiego i jońskiego. Porządek: dorycki, joński, koryncki. 3.FILOZOFIA - (z grek. umiłowanie mądrości) jest to nauka o miejscu człowieka świecie i jego poglądach na świat. V i IVw. p.n.e. to rozkwit filozofii. Kierunki filozoficzne: epikureizm - postawa wyzywającego, pogardliwego, odrzucenia ideałów i autorytetów, uznawanych w dużej grupie; epikureizm - szczęście jest to doznanie przyjemności i brak cierpienia; stoicyzm - to postawa życiowa, polegająca na zachowaniu spokoju i opanowaniu w trudnych sytuacjach. 4.TEATR W GRECJI - powstał z uroczystości religijnych ku czci Dionizosa. W VIw. p.n.e. chór uczestniczący w obrzędach wyłonił z siebie Koryfeusza (przewodnika w chórze), następnie ujawnili się aktorzy. Pierwszego aktora wprowadził Tepis, w tym czasie ukształtowała się forma literacka zwana dramatem oraz zaczęto budować teatry. W ciągu wieku teatr uległ przeobrażeniu z teatru objazdowego (VIw. p.n.e.) przez teatr klasyczny (Vw. p.n.e.), teatr hellenistyczny i teatr grecko-rzymski. 4.LITERATURA ? grecka rozwijał się od VIIw. p.n.e. do IIw. n.e. Przez cały czas zmieniając tendencję i tematykę. Jako najważniejszy twórców można wymienić: Homer (Iliada i Odyseja), Herodot (narracja historyczna), Platon (filozofia), Sofokles (dramat), Sofona (liryka miłosna), Ezop (bajki). MITY I RELIGJA ? w Grecji religia była politeistyczna, oraz panował antropomorfizm, czyli przypisywanie bogom cech ludzkim. Grecy wierzyli jeszcze w demony. 5.SPORT ? Igrzyska Olimpijskie poraz pierwszy odbyły się w 776r. p.n.e. ku czci boga Zeusa. Odbywały się co cztery lata, a na czas igrzysk ogłaszano pokój. Igrzyska trwały pięć dni: 1 dzień ? składano uroczyście przysięgę uczciwej walki i sędziowania. W drugim dniu odbywały się zawody chłopców. Trzeci i czwarty dzień mężczyźni toczyli boje w pięcioboju (bieg krótki, rzut dyskiem i oszczepem, skok w dal, zapasy, wyścigi rydwanów). Piąty dzień był zakończeniem igrzysk, nagrodzeniem zwycięzców wieńcem laurowym z gaju oliwnego Zeusa oraz wypisywano ich imiona na listę zwycięzców. W 1896 reaktywowano ideę igrzysk. RZYM - Wraz z rozkwitem całej cywilizacji starożytnego Rzymu nastąpił rozwój wszelkich elementów jej kultury. Jednym z nich była niewątpliwie architektura. Pomimo, iż dostrzegamy w niej znaczny wpływ stylu greckiego istotnemu rozwojowi uległy technikibudownictwa. Odrzucono kamień na rzecz skalnych cegieł dodatkowo scalanych ze sobą specjalna zaprawą, przypominającą dzisiejszy beton, która umożliwiała budowę na o wiele większą skalę. * Wystarczy przywołać w pamięci jeden z siedmiu cudów świata, którym jest Koloseum. Ta olbrzymia eliptyczna budowla była w stanie pomieścić 50 tysięcy ludzi. Dodatkowo posiadała ona możliwość przykrycia całej widowni specjalną osłoną w deszczowe lub bardzo słoneczne dni. W podziw wprawia więc nie tylko sam jej ogrom, ale również jej funkcjonalność. Również sam fakt, iż Koloseum przetrwało niemal 2000 tysiące lat i współcześni ludzie mają możliwość podziwiania ogromnych jego fragmentów powinna już budzić nasz respekt. * Kolejnym wielkim osiągnięciem rzymskich inżynierów z tamtego okresu była niewątpliwie rozbudowana sieć akweduktów. Zapewniały one zaopatrzenie w wodę dużym miastom oddalonych od naturalnych źródeł. Te ołowiane lub ceramiczne rurociągi wykorzystywały naturalny spadek wody. Gdy na ich drodze dochodziło jednak do znacznego obniżenia terenu Np. w dolinach, budowano specjalne mosty, na których układano przewody. Mimo, iż akwedukty znane były już wcześniej to dzięki takim rozwiązaniom architektonicznym stały się charakterystycznym elementem rzymskiego budownictwa użytkowego i zaliczane są dziś do największych osiągnięć inżynieryjnych starożytności. * Znaczne zasługi przypisywane są starożytnym Rzymianom również w dziedzinie budowy dróg. Ułatwiające rozwój handlu, szybki przepływ informacji oraz przemarsz wojsk łączyły ze sobą najważniejsze punkty mocarstwa. Budowane przez setki lat służąc nam po dziś dzień. Znane jest nam niewątpliwie przysłowie, iż "Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu". * Do niezwykle praktycznych i powielanych przez późniejsze epoki wynalazków starożytnych rzymian zaliczyć możemy niewątpliwie ich publiczne łaźnie, tzn. termy. Zdobione dziełami sztuki stawały się ośrodkami życia kulturalnego i towarzyskiego, miejscem wypoczynku i rozrywki. Odbywały się w nich dyskusje filozoficzne, literackie, polityczne.
