Podaj reformy Władysława Grabskiego.

Rozbudował system banków państwowych i utworzył potężny Bank Gospodarstwa Krajowego, powstały w maju 1924 r. z połączenia trzech państwowych zakładów kredytowych dawnej Galicji, w celu finansowania przedsiębiorstw państwowych, inwestycji samorządowych, budownictwa mieszkaniowego i kredytowania firm prywatnych. Nowe podstawy prawne uzyskały też dwa inne banki państwowe: Pocztowa Kasa Oszczędności i Państwowy Bank Rolny. Zapoczątkował zmiany w strukturze polskiego eksportu i w produkcji przemysłowej, Utworzył zasiłki dla bezrobotnych. Aktywnie uczestniczył w staraniach o budowę portu gdyńskiego. W okresie rządów W. Grabskiego doszło do kłopotów w stosunkach z Wolnym Miastem Gdańsk, wynikały one m.in. z przeszkód stawianych przez Gdańsk realizacji porozumień polsko-gdańskich w sprawie działalności poczty polskiej. Chodziło o rozwieszenie w mieście skrzynek pocztowych z godłem państwowym polskim, które zamalowywano barwami byłego cesarstwa niemieckiego. Spór o skrzynki pocztowe zaostrzył stosunki polsko-niemieckie i był rozstrzygany w Lidze Narodów, która w tym wypadku uznała racje strony polskiej. Napięcie w stosunkach polsko-niemieckich i polsko-gdańskich ujawniło z całą siłą chwiejność podstaw, na których opierały się stosunki handlowe Polski z zagranicą, uzależnione w dużej mierze od swobody posługiwania się portem gdańskim i od stanowiska władz Wolnego Miasta Gdańska. W tej sytuacji rząd Polski wzmógł tempo prac wokół zbudowania własnego portu w Gdyni, aby w ten sposób uniezależnić się od ciągle niepewnego Gdańska. Budowę portu powierzono polsko-francuskiemu konsorcjum. Gdynia rozwinęła się z czasem do rangi jednego z największych portów na Bałtyku, co odbiło się ujemnie na obrotach portu gdańskiego, w niemieckiej propagandzie określano Gdynię jako "dusiciela Gdańska". W 1924 roku powołał Korpus Ochrony Pogranicza, zajmujący się ochroną wschodnich granic Polski. W lecie 1924 r. niezwykłemu zaostrzeniu uległa sytuacja na Kresach Wschodnich. Jeszcze w maju zaburzenia ogarnęły Wileńszczyznę, w lipcu przeniosły się w Białostockie. Akcją kierowały przenikające z terenu ZSRR zbrojne oddziały dywersyjne, znajdujące oparcie w części ludności ukraińskiej i białoruskiej. Urządzano napady na miasteczka, urzędy i dygnitarzy polskich. Najgłośniejszym wydarzeniem tego okresu było opanowanie przygranicznego miasta Stołpce przez grupę dywersantów oraz zamach na prezydenta S. Wojciechowskiego we Lwowie (5.09.1924 r.). Wprowadził szkoły dwujęzyczne, umożliwiając rozwój kultury mniejszościom narodowym. 31.07.1924 r. sejm na wniosek rządu Grabskiego uchwalił ustawy, dotyczące szkolnictwa mniejszości ukraińskiej i białoruskiej oraz ich praw językowych w kontaktach z administracją państwową i w sądownictwie. Wprowadzono szkoły tzw. utrakwistyczne (dwujęzyczne), w których zajęcia były prowadzone w języku polskim i drugim. Ustawa dopuszczała tworzenie szkół prywatnych z językiem wykładowym danej mniejszości. Ustawodawstwo szkolne i mniejszościowe z 1924 r. było jedyną w okresie międzywojennym próbą uregulowania stosunków z mniejszościami słowiańskimi i oparcia ich na kompleksowej koncepcji polityki państwa w tych sprawach. Unormował stosunki z Watykanem, podpisując 10 lutego 1925 roku Konkordat z Piusem XI, rokowania z ramienia rządu polskiego prowadził w Rzymie Stanisław Grabski. Watykan zobowiązywał się do wprowadzenia podziału na diecezje, dostosowanego do granic Polski, co oznaczało ich uznanie. Żadna część Polski nie mogła podlegać biskupowi, którego siedziba znajdowałaby się poza granicami kraju. Biskupstwa wileńskie i krakowskie podniesiono do rangi arcybiskupstw, utworzono diecezję śląską w Katowicach z biskupem Augustem Hlondem na czele. Kościół wyrażał zgodę na objęcie parcelacją także majątków kościelnych, w trakcie reformy rolnej. Uzgodniono także, że cudzoziemcy bez zezwolenia rządu nie będą mogli piastować stanowisk przełożonych zakonów. Biskupi zostali zobowiązani do składania przysięgi wierności na ręce prezydenta Rzeczypospolitej. Przygotował projekt reformy rolnej, uchwalonej w grudniu 1925 r., realizowanej aż do wybuchu II Wojny Światowej. Podstawą miała być parcelacja dobrowolna, a dopiero gdyby w ciągu roku rozmiary jej nie osiągnęły 200 tys. ha, rząd miał prawo przystąpić do przymusowego wykupu folwarków celem osiągnięcia tej granicy. Wyznaczony przez ustawę roczny kontyngent parcelacyjny dzielono na województwa. Obowiązywały ceny rynkowe ziemi. Parcelacji podlegały nadwyżki ziemi ponad 180 ha, na Wołyniu i Polesiu - ponad 300 ha, a w majątkach uprzemysłowionych, w których znajdowały się zakłady przetwarzające produkty zebrane z pól, np. gorzelnie i cukrownie, granicę wolno było podnieść do 700 ha. Rząd W. Grabskiego podpisał protokół genewski, potępiał on wojnę napastniczą, przewidywał ograniczenie zbrojń i zasadę obowiązkowego arbitrażu w kwestiach spornych, a także wspólne zobowiązanie do pomocy na wypadek agresji na któreś z państw sygnatariuszy. Orędownikami zasad protokółu ogłoszonych 2.10.1924 r., które mogły umocnić pokój europejski, były państwa, którym szczególnie zależało na międzynarodowych gwarancjach dla swych granic: Francja, Polska, Czechosłowacja i Belgia. Oponowała głównie Anglia. Przed polską polityką zagraniczną stanęła alternatywa: podjąć akcję na rzecz udaremnienia paktu gwarancyjnego planowanego przez wielkie mocarstwa lub włączyć się do rokowań, by wpłynąć na ich przebieg w kierunku dla siebie najbardziej pożądanym. W. Grabski podjął decyzję, że Polska przyjmuje drugie rozwiązanie, podjęto intensywne próby oddziaływania na stosunek wielkich mocarstw do Polski oraz umocnienie międzynarodowej pozycji Polski przez poprawę stosunków z sąsiadami. W październiku 1924 r. jeden z przywódców endecji Stanisław Głąbiński zaatakował rząd za politykę zagraniczną. Grabski postawił sprawę na ostrzu noża, żądając od Sejmu votum zaufania. Za wnioskiem głosowała cała lewica i centrum oraz mniejszość niemiecka, przeciwko zaś - prawica, reszta mniejszości i komuniści. Stosunkiem głosów 210 do 170 rząd utrzymał zaufanie parlamentu. W rezultacie Grabski wprowadził do gabinetu S. Thugutta jako wicepremiera bez teki. Sytuacja była tym trudniejsza, że wśród dyplomatów zachodnich kiełkowała myśl oddania Polsce Litwy z Kłajpedą w zamian za Pomorze z Gdańskiem, które miałyby przypaść Niemcom. 6.03.1925 r. premier Władysław Grabski oświadczył w Sejmie, iż "jakiekolwiek próby naruszania (...) stanu rzeczy na jakiejkolwiek drodze spotkają się ze stanowczym i zdecydowanym odporem ze strony rządu polskiego" Sukcesem było podpisanie umowy tranzytowej z Jugosławią i Rumunią w kwietniu 1925 r., gwarantującej bezpieczny transport materiałów wojennych dla Polski w razie zagrożenia lub wojny. W. Grabski doprowadził do znacznej poprawy stosunków zarówno politycznych jak i gospodarczych z ZSRR. Od jesieni 1924 r. Polska uznała Związek Radziecki i nawiązała z nim kontakty dyplomatyczne. 3.08.1925 r. podpisano umowę moskiewską o rozstrzyganiu zatargów granicznych, podpisano protokół w Jampolu o zapobieganiu napadów i likwidacji band nadgranicznych. Sukcesem rządu Grabskiego była też wizyta ministra spraw zagranicznych Cziczerina w Warszawie, rozmawiano o pakcie o nieagresji, jednak do podpisania nie doszło. Poprawiono także kontakty z Czechosłowacją., w kwietniu 1925 r. podpisano polsko-czechosłowacki traktat arbitrażowy, konwencję handlową i umowę regulującą sytuację mniejszości - polskiej w Czechosłowacji i czeskiej oraz słowackiej w Polsce. 5.10.1925 r. w Locarno rozpoczęła się międzynarodowa konferencja w sprawie gwarancji bezpieczeństwa w Europie Zachodniej z udziałem: Francji, Anglii, Włoch, Belgii i Niemiec. Delegacje Polski i Czechosłowacji zostały dopuszczone do obrad dopiero w ostatniej fazie rozmów na skutek żądań polskich. 16.10.1925 r. parafowano teksty Paktu Reńskiego , traktaty arbitrażowe między Niemcami i Polską oraz Niemcami i Czechosłowacją. Pakt Reński uznawał nienaruszalność granicy między Francją, Belgią i Niemcami. Polska i Czechosłowacja zostały potraktowane odmiennie, w układach arbitrażowych podpisanych przez Niemcy nie było już uroczystych zapewnień niemieckich o nieagresji. Traktat arbitrażowy polsko-niemiecki wprowadzał po prostu zasadę regulowania spraw spornych między stronami na drodze pokojowych negocjacji przy ewentualnym udziale organów międzynarodowych. Rozwiązanie narzucone przez wielkie mocarstwa w Locarno nie było korzystne dla Polski, ale rząd Grabskiego nie mógł się w żaden sposób przeciwstawić. W 1925 roku rząd Grabskiego podał się do dymisji. Stanowiła ona etap graniczny w życiu Władysława Grabskiego. Wycofał się on wtedy z bezpośredniej działalności politycznej, zapoczątkowując okres, znaczony osiągnięciami w pracy pedagogicznej i naukowej w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

podaj reformy Władysława grabskiego

podaj reformy Władysława grabskiego...