Wytłumacz dlaczego doszło do wybuchu wojny domowej w Hiszpanii ?

16 lutego 1936 odbyła się w Hiszpanii pierwsza tura wyborów (druga tura odbyła się 1 marca), w których Front Ludowy (socjaliści, komuniści, syndykaliści, republikanie) zdobył większość, z poparciem 34,3% przy 71,4% frekwencji, a prezydentem został Manuel Azaña z Lewicy Republikańskiej. Na skutek skomplikowanej procedury wyborczej, która obowiązywała wówczas w Hiszpanii liczba głosów, a szczególnie proporcjonalny podział miejsc w Kortezach budził pewne kontrowersje[A 4]. Ostatecznie po drugiej turze wyborów Front Ludowy uzyskał 278 miejsc w parlamencie, partie centrowe (w czasie wojny domowej część z nich poparła rząd republikański, część nacjonalistów) 55 miejsc, prawica 194 miejsca. Trzy miejsca nie zostały obsadzone[2]. Powołany przez większość parlamentarną rząd rozpoczął funkcjonowanie 10 maja 1936 roku. W skład rządu weszli niemal wyłącznie działacze Lewicy Republikańskiej (Izquierda Republicana (IR)) Manuela Azañi. Zarówno zwycięzcy, jak i przegrani, zaczęli stosować terror w stosunku do swoich przeciwników politycznych. 13 kwietnia 1936 roku działacze prawicowej Falangi zabili sędziego Manuela Pedragala, który skazał na 30 lat więzienia działacza Falangi oskarżonego o zabójstwo sprzedawcy gazet socjalistycznych. To wydarzenie przyjmuje się za początek cyklu "zemst" ze strony organizacji lewicowych i prawicowych. W okresie do wybuchu wojny domowej, w atakach motywowanych politycznie zginęło 330 osób, a 1511 zostało rannych. Podczas ostatniego, przed wakacyjną przerwą, posiedzenia parlamentu 16 czerwca 1936 roku, liderzy prawicowej opozycji parlamentarnej, monarchista Calvo Sotelo i Gil Robles (CEDA), gwałtownie zaatakowali rząd republikański zarzucając mu niepanowanie nad sytuacją w kraju. Domagali się zaprowadzenia porządku. Według rządu za sytuację odpowiedzialna była prawica, która uciekała się do przemocy na ulicach. Jak się później okazało było to ostatnie posiedzenie parlamentu przed wybuchem wojny domowej. 6 lipca 1936 został aresztowany przywódca Falangi José Antonio Primo de Rivera. 12 lipca 1936 José Castillo, porucznik Guardias de asalto i członek Partii Socjalistycznej, został zamordowany przez skrajnie prawicową bojówkę w Madrycie. Dzień później, w nocy z 12 na 13 lipca 1936, Calvo Sotelo został uprowadzony przez grupę policjantów po cywilnemu, którymi dowodził kapitan Gwardii Cywilnej o nazwisku Condés, przy braku reakcji przydzielonej ochrony. Sotelo został zamordowany strzałem w tył głowy. Gil Robles nieobecny w domu uniknął równoległego skrytobójstwa. Następnego dnia Gil Robles o inspirowanie zabójstwa oskarżył publicznie rząd[A 5]. Morderstwo lidera prawicowej opozycji było iskrą przyśpieszającą wybuch buntu żołnierzy z garnizonu hiszpańskiego w Melilli i trzyletniej wojny domowej. Na czele powstania stanęli gen. dywizji Francisco Franco – komendant wojskowy Wysp Kanaryjskich, gen. Emilio Mola – dowódca brygady w Navarze i przebywający na emigracji w Portugalii po nieudanej próbie zamachu stanu w roku 1932 gen. José Sanjurjo.