Za czasów panowania Władysława Łokietka Zakon Krzyżacki rósł w potęgę. Głównymi walorami państwa zakonnego był rozwój rolnictwa i rozkwit miast bogacących się na zamorskim handlu. Krzyżacy byli silni gospodarczo i politycznie, często najeżdżali na państwo polskie i mieli wobec niego wrogie zamiary. Wrogo nastawiona do Polski była też Marchia Brandenburska. Od 1415 roku zarządzała nią dynastia Hohenzollernów. Członkowie tej dynastii planowali rozszerzenie granic marchii kosztem ziem nad dolną Odrą i Wartą oraz opanowanie Pomorza Gdańskiego lub Szczecińskiego. Kolejnym wrogo nastawionym do państwa Łokietka mocarstwem była Monarchia Luksemburska. Luksemburgowie panowali nad państwem niemieckim. W 1310 roku Jan, główny członek dynastii, objął tron czeski. Jego syn, Karol (1346 – 1378), rządził jednocześnie w Czechach, na Morawach i Łużycach, był królem niemieckim i przejściowo pozyskał dla swej rodziny Marchię Brandenburską. Polityka zaborcza Luksemburgów była skierowana przeciw Węgrom i Polsce, popierali ją Krzyżacy. Władysław Łokietek zmarł w 1333 roku i zostawił swojemu synowi niełatwe dziedzictwo. Ówczesne państwo polskie składało się z dwóch dzielnic – Wielkopolski i Małopolski. Duże obszary kraju były spustoszone przez wojska czesko – krzyżackie. W krytycznym stanie znajdowały się gospodarka i administracja. Wśród możnych szerzyły się gwałty, nadużycia, łupiestwo i rozboje. Położenie Polski poprawiła skomplikowana sytuacja międzynarodowa. A mianowicie upadek cesarstwa, rozpad Niemiec i rywalizacja skłóconych potęg dynastycznych (Luksemburgów, Wittelsbachów, Habsburgów). Jednocześnie pojawiały się nowe zagrożenia ze strony Zakonu Krzyżackiego, Jana Luksemburskiego i Marchii Brandenburskiej. Dużą zasługą Łokietka było zapoczątkowanie współpracy z Węgrami. Starsza siostra Kazimierza, Elżbieta, poślubiła króla węgierskiego Karola Roberta. Dzięki temu Piastowie spokrewnili się z Andegawenami, mającymi duże wpływy w środkowej Europie. Łokietek utrzymywał bardzo dobre stosunki również z Litwą, wspólnym wrogiem Polski i Litwy byli Krzyżacy. W 1325 roku królewicz Kazimierz pojął za żonę litewską księżniczkę, córkę Gedymina, Aldonę, która przy chrzcie otrzymała imię Anna. Królewna gorszyła nieco dwór swoimi swobodnymi obyczajami i męskim trybem życia (jej pasją było łowiectwo). Jednak to było błahostką wobec sukcesu politycznego. 24 000 jeńców polskich wróciło z Litwy jako „posag”. Ustały zatargi i napady pograniczne.
