dokonaj oceny demokracji ateńskiej

Demokracja narodziła się w greckich państwach – miastach (polis). Słowo demokracja pochodzi z języka greckiego (od greckiego słowa "demos" czyli lud i "kratos" czyli władza). Rządy demokratyczne to rządy wolnego i równego pod względem prawa ludu, który sam wybiera reprezentującego go osoby, sprawujące poszczególne urzędy w państwie przez określony czas. W greckim polis, a dokładnie – w Atenach narodziła się „demokracja idealna”. W Atenach najpierw rządzili królowie, później zaś do władzy doszła arystokracja. Przeciw rządom najbogatszej grupie społecznej wystąpiła grupa najbiedniejsza. Pierwszą ważną postacią w historii demokracji był Solon, który dokonał reformy ustroju państwa. Lud ateński podzielił na cztery grupy. Przynależność do każdej z nich stwierdzana była na podstawie wielkości majątku, a nie urodzenia, dzięki czemu można było w razie wzbogacenia się przeskoczyć stopień wyżej w społecznej hierarchii. Jednakże dostęp do urzędów został odebrany najbiedniejszej grupie. Wszyscy natomiast mieli prawo uczestniczyć w zgromadzeniu ludowym. Kolejnym reformatorem w drodze ku demokracji był Klejstenes (reformy z lat 508/507 p.n.e.). Pragnąc ograniczyć znaczenie i władzę arystokracji, Klejstenes wprowadził podział na 10 okręgów wyborczych. Każdy okręg wyborczy zajmował taki sam (pod względem powierzchni) obszar wybrzeża, teren górski i równiny centralnej. Mieszkańcy każdego z nich mieli za zadanie utworzyć jednego z dziesięciu oddziałów hoplitów. Z każdego okręgu, do którego przynależeli członkowie wszystkich grup społecznych, wybierano jednakową liczbę przedstawicieli do rady, której podstawowym zadaniem było wykonywanie uchwał zgromadzenia. System ten zagwarantował Ateńczykom równe prawa polityczne, niezależne od ich stanu majątkowego czy pochodzenia. Klejstenes wprowadził także ostracyzm. Konstytucja nadana Atenom przez Klejstenesa, nie spełniała jeszcze wszystkich wymogów demokracji doskonałej, bowiem spore wpływy zachował Areopag - ostoja ateńskiej oligarchii. Biedniejsi obywatele nie mogli piastować niektórych urzędów, ani też aktywnie uczestniczyć w życiu politycznym, bo większość czasu musieli poświęcać na pracę zawodową. Kolejną postacią, która przyczyniła się do rozwoju demokracji w starożytnej Gracji był Perykles. W Atenach obywatelami byli tylko wolni mężczyźni powyżej 18 roku życia, których rodzice byli Ateńczykami. Im wolno było brać udział w życiu politycznym. Obywatele służyli w wojsku i uprawiali ziemię. Wszyscy obywatele mieli takie same prawa. Podstawowymi organami władzy było Zgromadzenie Ludowe i Rada Pięciuset. Sprawy sporne rozstrzygał sąd przysięgłych. W Zgromadzeniu Ludowym uczestniczyli tylko obywatele. Spotykali się minimum dziesięć razy do roku na Agorze. Agora był to plac z rynkiem w centrum miasta, główny ośrodek życia politycznego i handlowego. Obywatele podczas tych obrad decydowali o wojnie i pokoju, ustalali prawa, wybierali i kontrolowali urzędników i dowódców (strategów), wybierali sędziów na okres jednego roku, decydowali o budowie świątyń, budowli publicznych, ustalają podatki. Urzędnicy byli wybierani na rok, podobnie jak sędziowie. Ich praca podlegała kontroli Zgromadzenia. Poza tym lud mógł oceniać urzędników. Demokracja ateńska miała charakter demokracji bezpośredniej: lud czyli obywatele obecni na Zgromadzeniu tworzyli prawo, wybierali (w większości przypadków wybór zastąpiono losowaniem) urzędników i poddawali ich stałemu nadzorowi.