wypisac podstawowe wyruzniki renesansu szybko!!

  Humanizm (humanizm renesansowy), który „próbował wskrzesić duszę“ antyku, jest prądem umysłowym renesansu, w którego centrum zainteresowań znajdowało się szukanie odpowiedzi na pytanie: kim jest człowiek?, jaka jest wartość ludzkiej osobowości?, jaki jest jego stosunek do natury, społeczeństwa, do siebie samego, do Boga. Celem owych dążeń było poznanie i formowanie indywidualnej osobowości oraz kształcenie się na wzorach ludzkiego ducha przeszłości - antyku: a więc wszechstronne, harmonijne formowanie osobowości oraz twórczych zdolności człowieka (humanitas) było kierowanym naślado- waniem, powtórzeniem greckiego ideału wychowawczego (paideia). Reformacja, drugi prąd renesansu, jest wynikiem stopniowego narastania przejawów kryzysu, coraz silniejszego poczucia naruszenia renesansowej równowagi i harmonii w sferze duchowej społeczeństwa. Dla wieku XVI, kiedy to przebiegały wojny religijne, charakterystyczna jest kulminajca poczucia utraty stabilizacji światopoglądowej, wyrażonej w pytaniach ówczesnego człowieka: jak wierzyć? albo „czego się dzirżeć“ (Rej). Intolerancja wyznaniowa jest przyczyną ostrych, nieraz tragicznych konfliktów epoki renesansu. Za początek nowej epoki renesansu - odrodzenia w Polsce uważa się koniec XV stulecia, kiedy to zaczęły przejawiać się pierwsze oznaki epoki - szczególne zainteresowania kulturą i literaturą antyczną, co związane jest z działalnością Akademii Krakowskiej oraz z pracą Włocha Filippa Buonnaccorsi - Kallimacha i niemieckiego poety Konrada Celtesa. Z polskiej strony za mecenasa nowego prądu uważany był biskup Grzegorz z Sanoka. Pierwszymi poetami humanistycznymi są po łacinie piszący: Paweł z Krosna, Jan z Wiślicy, biskup Andrzej Krzycki oraz Klemens Janicki. Wiek XVI przyniósł nową teorię Mikołaja Kopernika znaną pt. O obrotach sfer [ciał] niebieskich (1543) oraz dał światu poetę europejskiej rangi - Jana Kochanowskiego. Na początku wieku XVI zaczyna się rozwój drukarstwa w Polsce - od 1503 roku wzrasta ich liczba na ziemiach Rzeczypospolitej. Zasłużeni impresorzy to: Jan Haller, Florian Ungler, Marek i Maciej Szarffenbergowie, Hieronim Wietor, Łazarz Andrysowic i jego syn Jan, znany jako Januszowski - wydawca dzieł Kochanowskiego, i inni. Obok literatury, którą możemy nazwać „oficjalną“ albo „wyższą“ powstawała literatura tzw. plebej-ska (mieszczańsko-ludowa, mieszczańska oraz literatura sowiźrzalska). Utalentowani, często również wykształceni plebejusze, odegrali ważną rolę w rozwoju kultury a literatury polskiego renesansu.   moze to ci sie przyda