Charakterystyka porównawcza Marcina Borowicza i Andrzeja Radka

Marcin Borowicz i Andrzej Radek to bohaterowie „Syzyfowych prac” Stefana Żeromskiego. Marcin pochodził z drobnej szlachty i był jedynym synem państwa Borowiczów, właścicieli Gawronek. Andrzej urodził się w biednej rodzinie chłopskiej we wsi Pajęczyn Dolny i był synem dworskiego fornala. Obaj chłopcy to inteligentni, opanowani i zamknięci w sobie uczniowie. Borowicz to spokojny, wrażliwy, ciekawy świata i ambitny. Radek uparty, zdolny, pracowity i wytrwale dążący do celu.

Wygląd zewnętrzny Marcina wskazywał na odwagę i pewność siebie. Był dobrze zbudowanym młodzieńcem, miał krótko przystrzyżone włosy, czarne oczy i gęste brwi. Ubierał się odświętnie. Nosił barankową czapeczkę: "bekisze z futrzanym kołnierzem i wełniane rękawiczki’’, trzewiki i pończochy, a później mundurek gimnazjalny, spodnie i kamasze. Andrzej nędznym ubiorem odbiegał od swoich rówieśników. Jego skromny mundurek przerobiony był ze starej ufarbowanej kapoty. Nosił czapkę z palmami, tornister na plecach, drelichowe spodnie i buty na wysokich obcasach.

Trudno jest dokładnie scharakteryzować Borowicza, ponieważ jego charakter nieustannie się zmienia. Kiedy po raz pierwszy rozstał się z rodzicami miał osiem lat. Przeżył tę rozłąkę, ponieważ bardzo związany był z matką. Kiedy zmarła, początkowo nie zdawał sobie z tego sprawy, a później stał się bardzo samotny.

W pierwszym okresie klerykowskiego gimnazjum Marcin biernie poddawał się działaniom rusyfikacyjnym ze strony nauczycieli. Jako pupilek inspektora Zabielskiego, wciągnął się w życie towarzyskie Rosjan. Wraz z upływem czasu jego pogląd znacznie się zmienił. Stało się to po usłyszeniu na lekcji języka polskiego "Reduty Ordona". Zaczął w pełni dostrzegać okrucieństwo i obłudę Rosjan. W ósmej klasie wraz z innymi uczniami spotykał się potajemnie, żeby czytać polską literaturę.

W czasie nauki gimnazjum, Marcin przeżył swoją pierwszą miłość. Była to miłość odwzajemniona, choć nietrwała długo, bo Anna wyjechała wkrótce wraz z ojcem do Rosji. Marcin bardzo to przeżył.

Zmienił się również stosunek Marcina do religii. Początkowo zwyczajnie uczestniczył w mszach i nabożeństwach, zaś później po śmierci matki stał się bardzo pobożny.

Radek po raz pierwszy zobaczył książki, kiedy pokazał mu je nauczyciel Paluszkiewicz - "Kawka". Dał mu drobną darowiznę, która pozwoliła przetrwać Andrzejowi w pierwszym okresie szkoły w Przygłowcach. Choć czasami głodował, mógł utrzymać się z korepetycji. Andrzej nie mógł znaleźć oparcia w rodzinie - nie rozumieli ambicji chłopca. On jednak wytrwale, pilnie i z uporem zdobywał wiedzę, aż wpisany został w poczet uczniów gimnazjum klerykowskiego. Mimo dość skromnego budżetu poradził sobie – znalazł mieszkanie w zamian za korepetycje, musiał jednak ciężko pracować. Znosił wiele upokorzeń, przez co o mało nie został wyrzucony ze szkoły. Dzięki determinacji udało mu się zdać maturę z dobrym wynikiem.

W przyjaźni Andrzej był bardzo szczery i bezinteresowny. Był prawdziwym oparciem dla Marcina. Marcin Borowicz i Andrzej Radek byli rówieśnikami. Los złączył ich w piątej klasie klerykowskiego gimnazjum. Dzieliło ich znacznie więcej. Pochodzili z dwóch różnych warstw społecznych: szlacheckiej i chłopskiej. Dzieciństwo Marcina to miłość matki, a Andrzeja pasienie gęsi i baty ojca. Lata szkolne Borowicza opłacali rodzice. Radek ciężko pracował korepetycjami na utrzymanie się w szkole. Był bardziej samodzielny i odpowiedzialny. Naiwny, o słabym charakterze Marcin ulega najpierw rusyfikacji, a dopiero po lekcji języka polskiego budzi się w nim polskość.

Dwaj gimnazjaliści to postacie pozytywne, choć kontrastowe. Marcin Borowicz w wyniku różnych wydarzeń, jakie miały miejsce w jego życiu stał się dojrzałym i godnym podziwu młodym człowiekiem. Andrzej Radek to bohater twardy, samodzielny i wytrwały z dużym bagażem doświadczeń.