Epoka romantyczna obfitowała w wiele rozważań związanych z uczuciami ludzkimi. Dowodem na to jest np. II cz. Dziadów napisana przez Adama Mickiewicza. W tym utworze autor tworzy swoisty kodeks moralny, używając do tego przestrogi z zaświatów. Łączy on dwie sfery ziemską i nadprzyrodzoną. Jest to możliwe dzięki istotnej dla romantyków ludowość. Otóż, aby uzyskać porzadany efekt Mickiewicz przytacza pogański, gminny obrzęd Dziadów. Ceremonię prowadzi Guślarz, który umorzliwia ludziom kontakt z ich zmarłymi przodkami. Akcja dzieje się 31 peździernika, ponieważ granica miedzy dwoma światami jest wtedy bardzo niewielka. Celem dziadów jest pomoc duszom czyśćcowym w dostaniu się do nieba. Jako pierwsze wezwane zostają duchy lekkie, czyli Józio i Rózia. Choć obie duszyczki miały bardzo dobre i wesołe zycie nie mogą znaleść się w niebie, gdyż nigdy nie zaznały goryczy. Proszą one o dwa ziarnka gorczycy, a gdy je dostają dzilą się swym doświadczeniem wypowiadając słowa" ...według Bozego rozkazu: Kto nie doznał goryczy ni razu, Ten nie dozna słodyczy w niebie. Jako kolejne wezwane zostają duchy ciężkie. Pojawia się duch złego Pana, któremu nawet Guślarz nie jest w stanie pomóc. "Nie był on ni razu człowiekiem, wiec człowiek mu nic nie pomoze". Jego dusza jest skazana na wieczne potępienie. Jednak nawet sam pan uważa to zrządenie za sprawiedliwe. Wie bowiem, że był okrutnym i bezlitosnym człowiekie. Jako ostatnie przywołane zostaja duchy pośredne. Przybywa dziewczyna-Zosia, która zmarła mając lat 19 i nigdy nie zaznała miłości. Drwiła ona ze swoich zalotników i nie zaznała, ani troski, ani prawdziwego szczęścia podczas ziemskiej egzystencji. Guślarz wyjawia jej, ze nie może nic zrobić, bo jej los jest już ustalony. Jest on prorokiem, który zna wszystkie zamiary boskie. Informuje Zosię, że jej pokuta będzie trwała jeszcze dwa lata, a później pójdzie do nieba. II cz. "Dziadów" opowiada o obrzędzie, który ma na celu pomoc duszom czyśćcowym, ale w zamian za pomoc, uczestnicy otrzymóją od dusz przestrogę. Znają pewne wartości jakimi nalezy sie kierować by doczekać się niebiańskich rozkoszy. Traktują oni rozmowę z duchami jako wskazówkę, która posługują się w życiu codziennym by nie zostać potępionym. Wiem, że to nie jest całe wypracowanie, ale zawsze jakaś pomoc. Mam na dzieje, że sie przyda :))
