Kotlina Sandomierska ma kształt trójkąta, od północy ograniczonego pasem wyżyn, a od południa Pogórzem Karpackim. Podczas zlodowacenia południowopolskiego, cała kotlina pokryta była moreną denną. Po cofnięciu się lądolodu, południowa część kotliny została pocięta przez prawobrzeżne dopływy Wisły na szereg rozległych wzniesień o niezbyt stromych zboczach, zbudowanych z materiału naniesionego przez lądolód – piasek, żwir. Spływające do Wisły rzeki, naniosły na obszar północnej części Kotliny pisaki i iły.W okresie międzywojennym rozpoczęto budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego. Jego centrum znajdowało się w widłach Wisły i Sanu. Powstało tam zupełnie nowe miasto Stalowa Wola w której wybudowano hutę stali i zakłady mechaniczne. Dzięki rozwojowi przemysłu, głównie zbrojeniowego, nastąpił szybki wzrost liczy ludności istniejących już miast Kotliny Sandomierskiej, m.in. Mielca (fabryka samolotów), Rzeszowa, Dębicy (fabryka opon samochodowych). Na północy kotliny odkryto bogate złoża siarki. Powstało tam kilka kopalń, oraz ogromna fabryka chemiczna – Kombinat Siarkowy „Siarkopol-Machów”. Niewielki dotychczas Tarnobrzeg przekształcił się w duże i nowoczesne miasto.W wyniku dynamicznego rozwoju miast i przemysłu na obszarze Kotliny wykształciły się 3 okręgi przemysłowe: - Rzeszowski. Ciągnie się on u podnóża Pogórza Karpackiego. Największym ośrodkiem miejsko-przemysłowym jest Rzeszów fabryka wyrobów elektromechanicznych „Zelmer” i Wytwórnia Sprzęty Komunikacyjnego ”Delta” - Tarnowski. Głownym ośrodkiem przemysłowym jest Tarnów gdzie znajdują się m.in. zakłady azotowe i fabryka silników elektrycznych oraz Mielec i Dębica - Tarnobrzeski. Obejmuje on obszar w widłach Wisły i Sanu. Jego największymi ośrodkami miejsko-przemysłowymi są Stalowa Wola oraz Tarnobrzeg i jego okolice. Pozostała część Kotliny Sandomierskiej to kraina rolnicza, z rzadka rozsianymi niewielkimi miastami i miasteczkami.
