Adwokat

Zawód adwokata polega na tym, aby świadczyć pomoc prawną, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Adwokat świadczy pomoc prawną osobom fizycznym, podmiotom gospodarczym oraz jednostkom organizacyjnym. Jednostką organizacyjną jest organ państwowy lub samorządowy, osobę prawną, organizacja społeczna lub polityczna oraz inny podmiot nieposiadający osobowości prawnej. Swój zawód adwokat wykonuje w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, przy czym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszami w spółce komandytowej mogą być wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni.
Adwokat nie może wykonywać zawodu:
1) gdy pozostaje w stosunku pracy,
2) gdy jego małżonek pełni funkcje sędziowskie, prokuratorskie lub w okręgu izby adwokackiej - w organach dochodzeniowo-śledczych,
3) jeżeli został uznany za trwale niezdolnego do wykonywania zawodu,
4) jeżeli został ubezwłasnowolniony,
5) w razie orzeczenia kary zawieszenia w czynnościach zawodowych albo tymczasowego zawieszenia w wykonywaniu czynności zawodowych.
Jeżeli w izbie adwokackiej znajduje spokrewniona z adwokatem osoba do drugiego stopnia lub spowinowacona z nim w pierwszym stopniu pełni funkcje wymienione w ust. 1 pkt 2 to adwokat nie może wykonywać zawodu w okręgu tej izby.
Adwokat zawieszony w wykonywaniu czynności zawodowych nie może występować przed sądami lub organami państwowymi i samorządowymi. W okresie zawieszenia adwokat może wykonywać inne czynności, na które uzyskał zezwolenie dziekana.
Do organów samorządu adwokackiego nie przysługuje adwokatowi czynne i bierne prawo wyborcze, jeśli jest zawieszonemy w wykonywaniu czynności zawodowych.
Adwokat przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych składa wobec dziekana ślubowanie treści następującej:
"Ślubuję uroczyście w swej pracy adwokata przyczyniać się ze wszystkich sił do ochrony praw i wolności obywatelskich oraz umacniania porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązki swe wypełniać gorliwie, sumiennie i zgodnie z przepisami prawa, zachować tajemnicę zawodową, a w postępowaniu swoim kierować się zasadami godności, uczciwości, słuszności i sprawiedliwości społecznej."
Podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej podobnie jak sędzia i prokurator.
Przy wykonywaniu zawodu adwokackiego korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa.
Adwokat jest także członkiem adwokatury, a adwokatura (tradycyjnie palestra) to:
- ogół adwokatów i aplikantów adwokackich. Polska Adwokatura to 8990 adwokatów, z których 6650 czynnie wykonuje zawód; to także rzesza aplikantów adwokackich odbywających aplikację u swoich patronów.
W jej skład wchodzą 24 izby adwokackie, które tworzą zawodową korporację adwokacką, a do których przynależność jest dla adwokatów obowiązkowa.
Adwokatura to także Naczelna Rada Adwokacka jako najwyższe ciało samorządu zawodowego.
Adwokatura to przepisy ustawy regulującej jej ustrój oraz ustaw określających uprawnienia i obowiązki adwokatów w sprawach przez nich prowadzonych: karnych, cywilnych, administracyjnych i innych; to także system wewnętrznych norm określających sposób wykonywania zawodu.
Przede wszystkim zaś to wykorzystywany, na co dzień dorobek kilkusetletniej tradycji oraz wykształconych w tym okresie zwyczajów postępowania w stosunku do sądu, klienta oraz przeciwnika procesowego.
Adwokatura Polska to wkład wielu pokoleń polskich adwokatów, który, jak bezcenny depozyt, mamy do przekazania pokoleniom przyszłym.
Organami adwokatury są: Krajowy Zjazd Adwokatury, Naczelna Rada Adwokacka, Wyższy Sąd Dyscyplinarny oraz Wyższa Komisja Rewizyjna. Członkami organów adwokatury mogą być tylko adwokaci.
Naczelna Rada Adwokacka, izby adwokackie i zespoły adwokackie mają osobowość prawną.
Naczelna Rada Adwokacka składa Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej coroczne sprawozdanie z działalności adwokatury oraz przedstawia informacje problemowe.

Zespół adwokacki to jednostka organizacyjna adwokatury.
Członkiem zespołu adwokackiego może być tylko osoba wpisana na listę adwokatów.
O przyjęciu do zespołu decyduje zespół adwokacki.
Adwokat – jako członek zespołu ma prawo do:
1) udziału w pracach i w dochodzie zespołu, z wyjątkiem okresu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub macierzyństwem,
2) corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.
Adwokaci - członkowie zespołów i ich rodziny mają na równi z pracownikami prawo do świadczeń z tytułu ubezpieczenia na wypadek choroby, macierzyństwa i ubezpieczenia rodzinnego oraz z tytułu powszechnego zaopatrzenia emerytalnego pracowników i ich rodzin, przy czym przy ustalaniu prawa do świadczeń i ich wysokości pracę w zespołach traktuje się jako zatrudnienie, a otrzymywane wynagrodzenie - jako wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia.

Kierownik zawiera umowę z klientem zespołu adwokackiego w imieniu zespołu; pełnomocnictwa klient udziela adwokatowi.
Adwokat może odmówić udzielenia pomocy prawnej tylko z ważnych powodów, o których informuje zainteresowanego. Rada adwokacka rozstrzyga wątpliwości co do udzielenia lub odmowy udzielenia pomocy prawnej.
Organami zespołu adwokackiego są:
1) zebranie zespołu,
2) kierownik zespołu,
3) komisja rewizyjna w zespołach liczących więcej niż 12 członków, a w zespołach mniejszych, jeżeli zostanie ona powołana uchwałą zebrania zespołu.
Adwokaci i aplikanci adwokaccy stanowią Izbę adwokacką, mający siedzibę zawodową na terenie izby, której zasięg terytorialny określa Naczelna Rada Adwokacka, biorąc pod uwagę w szczególności podział terytorialny administracji sądowej.
Organami izby adwokackiej są:
1) zgromadzenie izby składające się z adwokatów wykonujących zawód oraz delegatów pozostałych adwokatów,
2) okręgowa rada adwokacka,
3) sąd dyscyplinarny,
4) komisja rewizyjna.
Okręgowa rada adwokacka wykonuje wszystkie sprawy adwokatury, których załatwienia ustawa nie zastrzega organom adwokatury oraz innym organom izb adwokackich, organom zespołów adwokackich lub organom państwowym.
Naczelną Radę Adwokacką tworzą:
1) prezes Naczelnej Rady Adwokackiej,
2) adwokaci wybrani przez Krajowy Zjazd Adwokatury w liczbie odpowiadającej liczbie dziekanów okręgowych rad adwokackich, nie więcej jednak niż ośmiu adwokatów z tej samej izby,
3) dziekani okręgowych rad adwokackich.
Siedzibą Naczelnej Rady Adwokackiej jest m.st. Warszawa.
Do działań Naczelnej Rady Adwokackiej należy:
1) reprezentowanie adwokatury,
1a) uchylanie sprzecznych z prawem uchwał zgromadzenia izby,
2) nadzór nad działalnością Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej,
3) nadzór nad działalnością okręgowych rad adwokackich oraz nadzór nad kształceniem aplikantów przez te rady,
4) ustalanie zasięgu terytorialnego izb adwokackich oraz ich siedzib,
5) rozpoznawanie odwołań od uchwał okręgowych rad adwokackich,
6) udzielanie opinii o projektach aktów prawodawczych oraz przedstawianie wniosków i postulatów w zakresie tworzenia i stosowania prawa,
7) rozporządzanie i zarząd majątkiem Naczelnej Rady Adwokackiej,

Wpisany na listę adwokacką może być ten, kto: jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata, korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych, ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej, odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki, z zastrzeżeniem art. 66 ust. 1a.

Aplikacji adwokackiej i złożenie egzaminu adwokackiego nie stosuje się do:
1) profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych,
2) osób, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, radcowski lub notarialny,
3) osób, które co najmniej trzy lata zajmowały stanowisko radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Do złożenia egzaminu adwokackiego przed komisją, o której mowa w art. 75a ust. 1, bez obowiązku odbycia aplikacji adwokackiej, mogą przystąpić:
1) doktorzy nauk prawnych,
2) osoby, które pracowały przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 8 lat, na stanowisku referendarza sądowego lub asystenta sędziego.
Osoby, które wykonywały zawód sędziego lub prokuratora, nie mogą w ciągu dwóch lat od zaprzestania wykonywania tego zawodu wykonywać zawodu adwokata w okręgu tej izby adwokackiej, w której zajmowały powyższe stanowisko. Zakaz ten nie dotyczy sędziów Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu, Sądu Najwyższego, sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz prokuratorów Prokuratury Krajowej.

Adwokat może zostać wpisany na listę adwokatów na swój wniosek, jeśli uzyskał pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego, na podstawie uchwały okręgowej rady adwokackiej, właściwej ze względu na miejsce odbycia aplikacji adwokackiej,
Po uzyskaniu wpisu na listę adwokatów adwokat wyznacza swoją siedzibę zawodową i zawiadamia o tym właściwą okręgową radę adwokacką nie później niż w terminie 30 dni przed dniem wyznaczenia siedziby zawodowej.

Skreślony z listy adwokatów może być adwokat w wypadku: śmierci, wystąpienia z adwokatury, przeniesienia siedziby zawodowej do innej izby adwokackiej, objęcia stanowiska w organach wymiaru sprawiedliwości, organach ścigania lub rozpoczęcia wykonywania zawodu notariusza, powołania do wojskowej służby zawodowej, utraty z mocy wyroku sądowego praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu,
Okręgowa rada adwokacka może odmówić skreślenia z listy adwokatów z przyczyn wymienionych w ust. 1 pkt 2 lub 3, jeżeli przeciwko adwokatowi toczy się postępowanie dyscyplinarne.
Okręgowa rada adwokacka może skreślić adwokata z listy adwokatów w związku z czynem popełnionym przed wpisem na listę, jeżeli czyn ten nie był znany okręgowej radzie adwokackiej w chwili wpisu, a stanowiłby przeszkodę do wpisu.

Na aplikację adwokacką nabór przeprowadza się w drodze egzaminu konkursowego na aplikację adwokacką, zwanego dalej "egzaminem konkursowym".
Aplikacja adwokacka trwa trzy lata i sześć miesięcy, przy czym co najmniej przez okres sześciu miesięcy odbywa się w sądzie, prokuraturze, kancelarii notarialnej lub innej instytucji publicznej na podstawie skierowania okręgowej rady adwokackiej.
Aplikantowi, który odbył aplikację adwokacką, wydaje się zaświadczenie o odbyciu aplikacji adwokackiej.
Szkolenie aplikantów adwokackich może być organizowane wspólnie z aplikantami radcowskimi.
Aplikant adwokacki odbywa aplikację adwokacką pod kierunkiem patrona wyznaczonego przez dziekana okręgowej rady adwokackiej.
Patrona jest osobą, która przygotowuje aplikanta adwokackiego do wykonywania zawodu adwokata w rozumieniu niniejszej ustawy.
Po sześciu miesiącach prze, które trwa aplikacja adwokacka aplikant może zastępować adwokata tylko przed sądem rejonowym, organami ścigania, organami państwowymi, samorządowymi i innymi instytucjami.
Za postępowanie sprzeczne z prawem adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej zgodnie z zasadami etyki lub godności zawodu. Zasady etyki adwokackiej wynikają z norm etycznych przystosowanych do zawodu adwokata.
Naruszeniem godności zawodu adwokackiego jest takie postępowanie adwokata, które mogłoby go poniżyć w opinii publicznej lub poderwać zaufanie do zawodu.
Obowiązkiem adwokata jest przestrzegać norm etycznych oraz strzec godności zawodu adwokackiego. Adwokat powinien kierować się zasadami ustalonymi w uchwałach władz samorządu adwokackiego, w orzecznictwie dyscyplinarnym oraz w normach zwyczajowych przyjętych przez środowisko adwokackie.


Kary dyscyplinarne są następujące:
1) upomnienie,
2) nagana,
3) kara pieniężna,
4) zawieszenie w czynnościach zawodowych na czas od trzech miesięcy do pięciu lat,
5) wydalenie z adwokatury.
Obok kary nagany i kary pieniężnej można orzec dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas od roku do pięciu lat.
Dodatkowo można orzec zakaz wykonywania patronatu na czas od lat dwóch do lat dziesięciu. Kara nagany oraz kara pieniężna pociąga za sobą utratę biernego prawa wyborczego do organu samorządu adwokackiego na czas trzech lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia natomiast kara zawieszenia w czynnościach zawodowych utratę tych praw na okres sześciu lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
W sprawach dyscyplinarnych orzekają:
1) sąd dyscyplinarny izby adwokackiej,
2) Wyższy Sąd Dyscyplinarny.
Sąd dyscyplinarny izby adwokackiej rozpoznaje wszystkie sprawy jako sąd pierwszej instancji, z wyjątkiem spraw określonych w art. 85 ust. 2.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny rozpoznaje: jako druga instancja sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne izb adwokackich, inne sprawy przewidziane przepisami niniejszej ustawy.
Orzeczenie z uzasadnieniem wydane przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny w drugiej instancji doręcza się stronom, Ministrowi Sprawiedliwości oraz Naczelnej Radzie Adwokackiej.
Postępowanie dyscyplinarne obejmuje: dochodzenie, postępowanie przed sądem dyscyplinarnym, postępowanie wykonawcze.
Zawód adwokata to bardzo odpowiedzialne zadanie, z którym łączy się ochrona statusu prawnego jednostki w państwie, obrona wolności, majątku, czci obywatela. Adwokat powinien wykonywać czynności zawodowe według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością. Zadaniem adwokata jest współdziałanie w przestrzeganiu przez członków adwokatury zasad etyki adwokackiej i strzeżeniu godności zawodu. Jest także uprawniony do zwrócenia uwagi koledze naruszającemu powyższe zasady. Powinien unikać publicznego demonstrowania swego osobistego stosunku do klienta, osób bliskich klientowi oraz innych osób uczestniczących w postępowaniu. Niedopuszczalne jest natomiast okazywanie zażyłości z osobami zatrudnionymi w sądzie, w urzędach i organach ścigania. Adwokat zobowiązany jest zachować w tajemnicy oraz zabezpieczyć przed ujawnieniem lub niepożądanym wykorzystaniem wszystko, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych. W stosunku do kolegów powinien przestrzegać zasad uprzejmości, lojalności i koleżeństwa.
Takie są podstawowe i klasyczne zadania zawodu adwokata, niezależnie od tego, czy zawód jest wykonywany w postaci indywidualnych kancelarii, spółek, czy też wieloosobowych zespołów adwokackich.



Źródła pracy:
USTAWA z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze.