Kto zrobi mistrz! Geneza odzyskania niepodległosci napisac tylko najwazniejsze info dzieki z gory

Po wielu latach pod zaborami i pomimo częstych wystąpień zbrojnych ze strony Polaków, dopiero wybuch I wojny światowej dał narodowi polskiemu realną szansę na odzyskanie niepodległości. Zarówno władze państw centralnych, jak i Ententy walczyły o pozyskanie do swych szeregów wybitnych osobistości polskich, które potem skłonić miały rodaków do walki w ich szeregach. Najsilniejszym obozem niepodległościowym, związanym z Austro-Węgrami, dowodził Józef Piłsudski. On to na czele Kompanii Kadrowej wkroczył w sierpniu 1914 r. do zaboru rosyjskiego, licząc na wywołanie powstania. Plan ten jednak nie powiódł się i oddziały Piłsudskiego zostały podporządkowane Austrii. Rosja, by poprawić swoją pozycję, zaproponowała utworzenie królestwa Polskiego. Za tym projektem opowiedziała się Narodowa Demokracja z Romanem Dmowskim na czele, który to był zwolennikiem odzyskania niepodległości za sprawą Rosji. Endecja jednak nie doczekała się na wsparcie przez cara i sprawa upadła. Kolejna próba wciągnięcia Polaków do działań wojennych miała miejsce w 1916 roku , gdy wojna była w impasie i toczono walki pozycyjne, do których zaczęło brakować ludzi. Niemcy nie byli przygotowani na tak długą wojnę. Ponieważ większość walk toczyło się na terenach dawnej Polski, cesarze Niemiec i Austro-Węgier postanowili to wykorzystać. Wydali odezwę do narodu, zwaną Aktem 5 listopada. Dokument ten zapowiadał utworzenie samodzielnej Polski z dziedziczną monarchią i ustrojem konstytucyjnym, związanym politycznie i wojskowo z obu tymi mocarstwami. Głównym celem autorów tej odezwy było stworzenie armii polskiej walczącej u boku państw centralnych. Reakcja na nią była w większości sceptyczna. Mimo wszystko dołączył Piłsudski do Tymczasowej Rady Stanu, namiastki polskiej władzy związanej z państwami centralnymi, która była utworzona po to, by zmobilizować Polaków do organizacji wojska. Akt 5 listopada spowodował jednak wzrost zainteresowania sprawą polską. Kolejna próba wykorzystania polskiej siły zbrojnej wyszła 25 grudnia 1916 roku od cara Mikołaja II, który zapowiedział utworzenie państwa polskiego ze wszystkich części zaboru. Niestety wkrótce ta propozycja stała się niewykonalna z powodu abdykacji cara. Rząd Tymczasowy pełniący funkcję nowej władzy w Rosji podtrzymywał jednak nadzieję Polaków zapowiadając utworzenie państwa polskiego na ziemiach, które w większości były zamieszkane przez ludność polską. Po tej obietnicy Endecja zorganizowała w Rosji polskie oddziały, jednocześnie też Dmowski wiosną 1917 roku zażądał od państw Ententy utworzenia niepodległej Polski. Działający w Paryżu Komitet Narodowy Polski dostał zgodę na zorganizowanie wojska polskiego we Francji. Komitet ten został uznany przez zachodnie państwa za prawowitego przedstawiciela władz polskich. Pomimo tych wszystkich działań sprawa nasza w Niemczech i Austro-Węgrach znalazła się w dramatycznym punkcie po tak zwanym "kryzysie przysięgowym" w lipcu 1917 roku. Stało się to, gdy Piłsudski stojący na czele polskich sił zbrojnych nie wyraził zgody na złożenie przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec i Austro-Węgier. I i II Brygada poszły jego śladem,  zostały rozbrojone i internowane, sam zaś Piłsudski został uwięziony w Magdeburgu. Gdy pomoc Polaków dla Niemiec i Austro-Węgier okazała się nierealna, cesarzowie tych krajów próbowali temu zaradzić powołując w miejsce Tymczasowej Rady Stanu  - Radę Regencyjną. Utworzono ją we wrześniu 1917 roku, była ona jednak popierana przez bardzo niewielką część społeczeństwa. W tym czasie w Rosji do władzy doszli komuniści, którzy wyłamali się z Ententy i zawarli w marcu 1918 roku separatystyczny pokój z Niemcami. W dokumencie tym sprawa polska została potraktowana jako "wewnątrzniemiecka". Endecy nie poddawali się i przy każdej okazji starali się nagłaśniać sprawę polską na forum światowym. Doprowadzili do tego, że w 1918 r. premier Wielkiej Brytanii Lloyd Georgr i prezydent USA  Wilson uznali utworzenie niepodległego państwa polskiego za niezbędny element powojennego ładu świata. W tym czasie sytuacja państw centralnych na froncie zachodnim coraz bardziej się pogarszała, zaczęły one tracić kontrolę nad ziemiami polskimi oraz nad samą Radą Regencyjną. 7 października Rada ta wydała manifest do narodu, w którym mówiła o rychłym odzyskaniu niepodległości. W pozostałych zaborach również zaczęły się formować polskie władze, które rozbrajały i usuwały okupanta z zaborów. W Lublinie w nocy z 6 na 7 listopada został powołany do życia Tymczasowy Rząd Ludowy, na czele którego stanął Ignacy Daszyński. Rząd ten był utworzony z przedstawicieli lewicy niepodległościowej. 7 listopada została wystosowana odezwa ogłaszająca przejęcie przezeń władzy do czasu zwołania prawowitego Sejmu Ustawodawczego. Finałem, który zamykał kształtowanie się Polski niepodległej, było przejęcie 11 listopada 1918 roku dowództwa nad tworzącym się Wojskiem Polskim przez przybyłego z więzienia Józefa Piłsudskiego. Trzy dni później Rząd Regencyjny powierzył mu zadanie tworzenia rządu narodowego, co wiązało się z przejęciem przez Piłsudskiego pełnej władzy w kraju.