Rzeka może być wykorzystywana w gospodarce człowieka. Przykładem takiego wykorzystania rzeki jest Nil i powstanie Egiptu. Państwo Egiptu rozwinęło się dzięki corocznym regularnym, a co za tym idzie, dającym się przewidzieć wylewom Nilu. Nil przynosił żyzne muły zapewniające, przy odpowiedniej organizacji, dwukrotne wysokie plony w ciągu roku. A to pozwalało na magazynowanie nadwyżek na czas nieurodzajów. Jednocześnie Nil był również rzeką żeglowną, co pozwoliło rozwinąć handel, a tym samym wspomogło rozwój kulturalny i gospodarczy Egiptu. Innym przykładem rolniczego wykorzystania rzeki i jej wylewów jest dorzecze rzek Tygrys i Eufrat. W dorzeczach tych w starożytności rozwinęły się wysokie cywilizacje dzięki możliwości rozwoju rolnictwa i irygacji na żyznych terenach powylewowych. Tygrys i Eufrat są również rzekami żeglownymi co także wpływa na ich wykorzystanie w gospodarce człowieka. Przykładem na wykorzystanie rzek do nawadniania terenów rolnych w Polsce jest kanał Wieprz-Krzna, reguluje on nawodnienie na prawie 40 000 ha gruntów ornych oraz 80 000 ha łąk i pastwisk na Polesiu Lubelskim. Następnym przykładem na pozytywny wpływ rzek na działalność człowieka jest rybołówstwo śródlądowe. Jest to gałąź gospodarki powiązana bardzo silnie z rolnictwem. Regulacja rzek, powstawanie sztucznych zbiorników wodnych pozwala na zakładanie hodowli ryb i odławianie ich w celach konsumpcyjnych i przemysłowych. Z ryb niezdatnych do konsumpcji robi się olej i mączkę rybną używaną dalej jako dodatek do pasz dla zwierząt hodowlanych. Niezaprzeczalnie pozytywnym przykładem wykorzystania rzek jest żeglowność. W Polsce właściwie liczy się pod tym względem tylko Odra. Wisła, mimo iż jest najdłuższą rzeką Polski, żeglowna jest tylko ok. 200 km od ujścia w górę. Wykorzystanie jej powyżej uniemożliwia brak regulacji, spływ kry, częste wiosenne powodzie i długotrwałe, niskie stany wodne. Odra natomiast jest uregulowaną rzeką na odcinku od Kędzierzyn-Koźla aż do ujścia. Pozwala to na transport wielu towarów tą drogą. Głównym towarem przewożonym w ten sposób jest węgiel, dostarczany z kopalni na górnym Śląsku do portów Szczecina i Świnoujścia a dalej poza granice kraju. Niebagatelną rolę odgrywają również kanały budowane jako połączenie rzek między sobą. Takim kanałem jest Kanał Bydgoski, otwarty w 1938 r. łączący Wisłę z Odrą poprzez Brdę, Noteć i Wartę. Dzięki temu zyskano znacznie większy obszar zasięgu barek bez przeładowywania na transport kołowo-kolejowy. I ostatnim z pozytywnych przykładów na wykorzystanie rzek jest walor krajobrazowy i turystyczny. Człowiekowi do życia potrzebny jest wypoczynek i relaks. Dzięki utworzeniu ośrodków wypoczynkowych na terenach położonych nad rzekami możemy uprawiać sporty wodne, żeglarstwo, wędkarstwo, turystykę krajoznawczą, kajakarstwo. Jeziora są to śródlądowe naturalne zbiorniki wodne, których woda nie podlega swobodnej wymianie z wodami wszechoceanu, odgrywają one bardzo dużą rolę w przyrodzie i życiu gospodarczym. Są ważnymi zbiornikami retencyjnymi oddziaływującymi na lokalny klimat, stanowią środowisko życia roślin i zwierząt, dostarczają wody dla celów komunalnych i przemysłowych oraz mają duże walory rekreacyjne. Przyrodnicze i gospodarcze walory jezior spowodowały, że zaczęto budować zapory w celu czasowego zatrzymania wód rzecznych, tworząc w ten sposób sztuczne zbiorniki wodne - zwane również jeziorami zaporowymi. Budowane są one dla nawadniania gruntów, zaopatrywania w wodę pitną, ale głównie w celach energetycznych. Sztuczne zbiorniki wodne zwane również jeziorami retencyjnymi stanowią jeden z istotnych elementów zabezpieczenia przeciwpowodziowego. W przypadku zwiększonych opadów, potrafią one zatrzymać w sobie nadmiar wody, zabezpieczając niżej położone tereny przed zalaniem. Zbiorniki retencyjne są też wykorzystywane do celów rekreacyjnych, a woda spiętrzona w zaporze zwykle zostaje zaprzęgnięta do produkcji prądu w elektrowniach wodnych.
-droga żeglugowa -droga transportowa -zbiorniki retencyjne -tworzenie elektrowni wodnych -stawy i jeziora hodowlane -zasób wód dla przemysłu -zasób wód dla gospodarki komunalnej -rekreacja -wykorzystanie dla rolnictwa -pozyskiwanie torfu -produkcja bialego węgla -