Strona WWW

Strona WWW, witryna (angielskie WWW page), dokument hipertekstowy (lub nawet hipermedialny) pracowany w języku HTML, udostępniony na widok publiczny w sieci Internet za pomocą usługi WWW w celach informacyjnych, handlowych, propagandowych itp.; sieciowa wizytówka firm i poszczególnych osób (liczba stron WWW przekroczyła już miliard).

Usługa WWW (angielskie web service), jedna z najpopularniejszych usług dostępnych w sieci Internet, polegająca na umożliwianiu użytkownikowi wertowania dokumentów hipertekstowych sporządzonych w standardzie HTML z dodatkami w postaci apletów napisanych w języku Java .

Hipertekst, forma prezentacji tekstu. Dokument hipertekstowy jest normalnym tekstem, z tym że niektóre słowa (bądź wyrażenia) stanowią odsyłacz (link) do innego dokumentu lub innego miejsca w bieżącym pliku. Słowa takie są z reguły prezentowane jako podkreślone, dodatkowo mogą być prezentowane w innym kolorze. Hipertekst występuje najczęściej na stronach WWW albo w systemach pomocy programów systemu Windows. Występuje on również w publikacjach multimedialnych, np. Multimedialna Encyklopedia Powszechna firmy Fogra Multimedia zawiera ponad 2 mln linków.

Internet, pewna ilość sieci lokalnych (LAN)połączonych w jedną wspólną sieć. Słowo to napisane wielką literą (Internet) oznacza ogólnoświatową sieć komputerową, będącą połączeniem tysięcy sieci lokalnych z całego świata. Podwaliny pod jej powstanie położono na początku lat 60., kiedy amerykańska firma RAND Corporation prowadziła badania nad możliwością dowodzenia i łączności w warunkach wojny nuklearnej. Na podstawie jej raportów podjęto badania nad skonstruowaniem sieci komputerowej mogącej funkcjonować pomimo zniszczenia jej części np. w wyniku ataku atomowego.
Badania prowadzono w ramach projektów DARPA, ich efektem było powstanie prototypowej sieci ARPA-net i opracowanie podstawowych koncepcji technicznych, z których głównymi były: pakietowy system przesyłania informacji (informacja dzielona jest na małe porcje z których każda przesyłana jest niezależnie, a następnie składana w całość) i decentralizacja, czyli równorzędne traktowanie komputerów w sieci (przez co nie istnieje centrum, którego uszkodzenie niszczyłoby całą sieć).
Pierwsze prototypowe fragmenty sieci powstały w latach 1966-1967, a w 1969 roku połączyły cztery amerykańskie centra akademickie. Zaczęto wtedy opracowywać szczegóły techniczne protokołów komunikacyjnych. W 1973 roku sieć przekroczyła granice Ameryki i dołączono do niej pierwsze dwa komputery w Europie. W 1974 roku Ray Tomlinson stworzył program do przesyłania elektronicznych wiadomości w Internecie, wtedy też został wysłany pierwszy e-mail.
Nazwy Internet użyli w 1974 Vint Cerf i Bob Kahn w artykule w Transmission Control Protocol. Stopniową techniczną ewolucję sieci (np. przejście na znacznie wydajniejsze protokoły komunikacyjne) uwieńczyło w końcu lat 80. i w latach 90., przejęcie opieki nad rozwojem sieci przez NFS (National Science Foundation). Projekt wzbudzał ogromne zainteresowanie środowisk uniwersyteckich nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale i na całym świecie. W celu ułatwienia wymiany informacji naukowej powstawały w latach 80. sieci wzorowane na ARPA, m.in.: przeznaczony dla potrzeb środowisk naukowych BITNET, EARN i CSNET, które z czasem, pozostając administracyjnie odrębnymi, otwarły się na Internet.
Szacuje się, że w 1991 w ramach Internetu funkcjonowało 5000 sieci skupiających 700 tysięcy komputerów, z których korzystało ok. 4 mln użytkowników. Był to także rok powstania najpopularniejszej z dotychczas wykorzystywanych usług internetowych - WWW. Obecnie (1999/2000) dostęp do sieci ma ponad 300 mln ludzi we wszystkich krajach świata. Nie ma organizacji, która kontrolowałaby Internet. Każda podsieć, wchodząca w skład sieci, ma swych administratorów.

HTML - Hyper Text Markup Language zwany popularnie hipertekstem powstał na początku lat 90-tych. Głównym celem języka skryptowego HTML budowa stron WWW - Word Wide Web, które ułatwiają poruszanie się po Internecie przeciętnym użytkownikom. Graficzne zaprojektowane strony WWW przyciągają uwagę, ułatwiają znajdywanie właściwych informacji. Jest to rewolucyjny przełom w przekazywaniu informacji bowiem na początku istnienia Internetu (lata siedemdziesiąte) komunikacja ograniczała się do przesyłania krótkich informacji tekstowych. Obecnie możliwe jest przesyłanie większych danych w postaci plików, zawieranie transakcji handlowych, prowadzenie wideo konferencji itp. Do przeglądania stron WWW niezbędne są oczywiście przeglądarki Internetowe. Znanych jest wiele przeglądarek internetowych. Do najpopularniejszych należą Internet Explorer - Microsoftu oraz Netscape Navigator. Wyraźną przewagę ma jednak Explorer a to ze względu na pełną integrację z systemem operacyjnym Windows i akceptacje wielu funkcji dodanych zresztą do składni języka przez Microsoft. Poszczególne funkcje różnie działają na każdej z przeglądarek. Na przykład Explorer4.0 i 5.0 akceptuje wyświetlanie neonów a Netscape nie. Duże różnice można zauważyć w wyglądzie czcionek wyświetlanych przez obie przeglądarki. Ponieważ Explorer akceptuje znacznie więcej funkcji niż pozostałe przeglądarki chcąc obejrzeć jak najwięcej właściwości języka HTML zalecane jest oglądanie tej strony w przeglądace Internet Explorer. Można z ciekawości obejrzeć tą stronę w przeglądarce Netscapa i porównać różnice. Często aby uzyskać ten sam efekt w przeglądarce Netscape co w Explorer należy zmodyfikować fragment składni zdefiniowany tylko dla danej przeglądarki. Powstała jednak organizacja starająca się ustalalić jednolite standardy. Organizacja ta to W3C - Word Wide Web Consortium.W skład organizacji wchodzą takie firmy jak IBM, Sun Microsystems (twórca języka JAVA),oraz wspomniane Microsoft i Netscape. Miejmy nadzieje, że wygrają lepsze i wydajniejsze standardy a te gorsze odejdą w zapomnienie.

Narzędzia służące tworzeniu własnych stron

Język skryptowy HTML jest innym językiem niż na przykład C JAVA czy Delphi. W przypadku HTML wystarczy napisać poprawny skrypt w zwykłym notatniku a plik opatrzyć rozszerzeniem ".html". Często HTML nazywany jest po prostu skryptem. Skrypt posiada tą zaletę że nie wymaga kompilacji a więc dodatkowych zazwyczaj drogich i skomplikowanych narzędzi programistycznych. Również składnia jest o wiele prostsza niż na przykład składnia języka C++. Nie znaczy to jednak że C++ jest gorszy. Języki typu C i ich pochodne służą głównie do innych trudniejszych zadań niż budowa witryn internetowych. Jeżeli jednak chcemy aby nasza strona służyła do bardziej zawansowanych działań jak tylko bierne przeglądanie informacji z pomocą przychodzą nam również inne języki takie jak na przykład Java Script (język skryptowy podobny do HTML) lub JAVA (język z kodem kompilowanym).Skrypty HTML zazwyczaj pisane przez specjalne programy-edytory np: Front Page Expres Microsoftu. Strona w takim programie tworzona jest łatwo i szybko podobnie jak pisanie dokumentów w Wordzie. Bardziej zaawansowani użytkownicy lubią pisać strony w zwykłym notatniku ponieważ mają większą kontrolę nad wyglądem kodu źródłowego i lepiej poznają tajniki tego języka. Wadą jest tu jednak znacznie dłuższy czas "wklepywania" poszczególnych znaczników. Edytory robią już automatycznie bez naszej wiedzy i kontroli. Piszący strony WWW w specjalnych edytorach w zasadzie nie muszą wcale znać składni skryptów i znaczeń poszczególnych jej elementów. Autor strony tworzonej na przykład we FrontPage-u musi znać tylko ogólną koncepcję swojej strony tzn. rozmieszczenie i rodzaj czcionki, położenie obrazków tabel i lini podobnie jak ma to miejsce w dokumencie Worda. Można pójść na kompromis i stworzyć ogólny zarys strony w edytorze a -i i szczegóły dopracować w notatniku.Tym bardziej,że FrontPage Express nie tworzy ramek, także paleta dostępnych kolorów jest ograniczona.

Uwagi dotyczące pisania stron

W tworzonych dokumentach należy stosować standard kodowania polskich znaków iso-8859-2 umieszczany w części nagłówkowej strony (HEAD).Jest on międzynarodowym standardem, przyjętym także przez Polską Normę.

Inne języki pomocne przy pisaniu stron WWW

DHTML - Dynamic Hyper Text Markup Language - Odmiana HTML pozwalająca na aktywny sposób komunikowania się z Internetem podobnie jak JAVA czy CGI. Zaletą jest postać skryptowa zapisywana w postaci znaczników podobnie jak ma to miejsce w HTML-u
Java Script - Język skryptowy zawierający fragmenty języka JAVA można umiescić w postaci fragmentu kodu. Kod taki może na przykład sterować specjalnymi formularzami do wypełniania ankiet.Java Script nie wymaga kompilacji ponieważ jest to język skryptowy i można go podobnie do HTML zapisywać za pomocą zwykłego notatnika.
Skrypty CGI - Programy oparte na standardzie Common Gateway Interface który posiada instrukcje dotyczace współpracy serwera z programami zewnętrznymi na komputerze użytkownika. Skrypty takie można wykorzystać na serwerach przy tworzeniu formularzy.
JAVA - Jezyk za pomocą którego możemy pisać aplety czyli niezależne programiki umieszczane jako dodatki do stron WWW. Mogą to być ciekawe animacje i efekty graficzne poprawiające wygląd strony. Uruchomienie apletu wymaga posiadania Wirtualnej Maszyny JAVA. Wyposażone są w nią na szczęście przeglądarki Explorer i Netscape.
ActiveX - System opracowany przez Microsoft. Zasada działania jest inna niż w przypadku apletów JAVA bowiem oprogramowanie znajduje się na komputerze użytkownika a strona internetowa odwołuje sie tylko do gotowych procedur. Za pomocą ActiveX można uruchamiać pliki dźwiękowe znajdujące się na stronach WWW.
Shockwave i Flash - Technologia opracowana przez firmę Macromedia. Programy tej firmy pozwala umieścić wspólnie z dźwiękiem grafikę rastrową (Shockwave) lub wektorową (Flash) w pliku HTML. Specjalny plugin uruchamia program na naszym komputerze dzięki ściagniętym danym z serwera.

Edytory stron

Microsoft Front Page Express,
Sausage Software Hot Dog Profesional,
Psylon Liquid FX Profesional,
Allaire HomeSite,
Netscape Composer,
CofeeCup HTML Express,
Macromedia Dreamveaver