- jeszcze na początku XIX wieku chłopi byli niewolniczo przymuszeni do pracy u swego PAna podczas gdy pod koniex XIX i na początku 20 wieku chłopów uwłaszczono i nadano prawo posiadania ziemii, - XIX wiek to początek sporego rozwoju uprzemysłowienia na ziemiach polskich podczas gdy XX wiek to już pełna ekspansja technologiczna na wielu płaszczyznach gospodarki, - XIX wieczny analfabetyzm najuboższych warstw społeczeństwa przeniósł się na XX wiek z tą różnicą, że w miastach zaczęły na szeroko skalę funkcjonować szkoły polskie, których rozwój datuje się na po 1918 roku. - w drugiej połowie XIX wieku pojawiają się na ziemiach polskich pierwsze partie polityczne, które już w XX wieku są prężnie działającymi siłami społecznymi, - sytuacja XIXwiecznych polskich dzielnic po zaborami znacząco zmieniła się po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, polska znowu stała się jednym karajem z językiem ojczystym a nie zaborców, - powszechna eksploatacja dób mineralnych przez XIXwiecznych zaborców w pełni odmieniła się po odzyskaniu niepodległości, nasze dobra i surowce naturalne były w końcu dostępne dla szerszych mas społecznych, - mało widoczne, tłumione przez zaborców tendencje do pojawienia klasy nowobogackich przedsiębiorców odżyły w XX wieku z pełną parą, na ten okres właśnie przypada wielki rozkwit polskiego przemysłu, handlu i gospodarki.
