Styl romanski rozpoczął się w Polsce w XI wieku.Pierwsze kościoły romanskie były niewielkie i miały okrągły kształt /rotunda/.Rozkwit budownictwa romańskiego przypada w Polsce na wiek XII i pierwszą połowę XII wieku.Wówczas powstały wspaniałe katrdry,opactwa benedyktynów i cystersów.Budowle najczęściej wznoszone były z kamienia i miały obronny charakter.Świadczą o tym potężne grube mury,małe okna o okrągłych łukach.Ciężkie sklepienia wsparte były na kolumnach połączonych łukami.Kościoły budowano na planie krzyża łacinskiego zwróconego na wschód.W tej części znajdowało się prezbiterium.Front kościoła zwrócony był na zachód.Przy wejściu znajdowały się dwie ozdobne wieże.Kościoły romańskie posiadały najczęściej 3 nawy /srodkowa wyższa i dwie boczne niższe /Do najwybitniejszych zabytków sztuki romańskiej w Polsce należą kolegiaty w Kruszwicy,Opatowie i Tumie.Katedry w Płocku,Kamieniu Pomorskim,opactwo benedyktynów w Tyncu pod Krakowem.Do wspaniałego zabytku należy zaliczyć brązowe drzwi katrdry gnieźnieńskiej przedstawiające sceny z życia i męczeństwa swiętego Wojciecha.
