Rozprawka  na temat: Obraz dziecka w poznanej literaturze Daje naj ! może być skopiowane ze strony byle by na temat

Pisałam niedawno wypracowanie na temat "Problem dziecka w literaturze pozytywizmu", dostałam za to 4. Wklejam, zaznaczam jednak, że to tylko z okresu pozytywizmu, właściwie z samych nowel ale może się przyda     Na przestrzeni wieków problem dziecka był bardzo rzadko poruszany, motyw ten pojawił się w literaturze właściwie w okresie romantyzmu. Wcześniej dziecko nie pojawiało się jako główny bohater, występowało gdzieś "w tle", nie odgrywało dużej roli w dziełach literackich. W epoce pozytywizmu autorzy przedstawiali losy dzieci i ich sposób patrzenia na świat. Ukazywano dzieci cierpiące, wyzyskiwane, pozostawione na pastwę otoczenia. Dzieci te musiały się o siebie troszczyć, same dawać sobie radę i zmagać się z przeciwnościami świata. Dziecko, choć rozumie mniej niż dorosły, głębiej reaguje uczuciwo na zdarzenia, ponieważ nie zna kryteriów oceny sytuacji obowiązujących w świecie dorosłych.     Autorką, która w swoich dziełach poruszała problem krzywdy dzieci jest niewątpliwie Eliza Orzeszkowa. Matka nie potrafila okazać jej uczuć, a w latach późniejszych nieprzychylnie patrzyła na literackie aspiracje córki. Jedną z nowel, w której Orzeszkowa ukazała krzywdę niekochanych dzieci, jest "Dobra Pani". Przedstawia ona historię biednej, małej dziewczynki - Helusi - zaadoptowanej przez bogatą i pozornie bezinteresowną panią Ewelinę. Po niedługim czasie zainteresowanie kobiety w stosunku do nowej wychowanki osłabło, a dziewczynka podzieliła los poprzednich pupili swojej "dobrodziejki". Pani Ewelina nie była osobą, którą obchodziły uczucia innych, swoich podopiecznych traktowała jak zabawki. Helusia również została potraktowana jak przedmiot, gdy tylko znudziła się pani Ewelinie została przez nią odtrącona i oddana do bardzo biednej rodziny. Dziewczynka była bardzo ufnym i wrażliwym dzieckiem, a sposób, w jaki kobieta ją potraktowała odcisnął głębokie piętno na jej psychice. Pisarka pokazała w tej noweli, że dziecka nie można przygarnąć dziecka na jakiś czas, a potem nieodpowiedzialnie porzucić, bo już się znudziło. Pomoc powinna być serdeczna, szczera i wynikająca z potrzeby serca.   O krzywdzie dzieci traktuje także nowela "A...B...C...". Poznajemy w niej historię córki nauczyciela, Joanny. Po śmierci ojca ona i jej brat zostali pozostawieni sami sobie, dziewczyna przyjęła propozycję kilku robotniczych rodzin, by zająć się ich dziećmi i nauczyć je pisać, czytać a także zapoznać z arytmetyką. Pracę swą wykonywała z wielkim zapałem, mimo iż nie zarabiała wiele. Pewnego dnia została wezwana do sądu, jej winą było utrzymywanie szkoły bez zezwolenia władz. Za popełnione "przestępstwo" groził jej pobyt w więzieniu lub grzywna. Joannę uratował brat, w celu zapłacenia kary musiał się jednak zapożyczyć. Z uczniów dziewczyny została tylko jedna, najmłodsza dziewczynka. Pozostałe dzieci władza pozbawiła edukacji.   W "Tadeuszu" Eliza Orzeszkowa pokazała jak bezbronność i naiwność pozbawionych opieki ze strony dorosłych  może doprowadzić do tragedii. Tytułowy Tadeusz miał niewiele ponad dwa lata, był synem robotników najemnych, których sytuacja była bardzo ciężka. Pewnego dnia chłopiec niesiony wyobraźnią biega po łące. Dzieci w tym wieku nie zdają sobie sprawy z czychających na nie zagrożeń, nie potrafią więc ustrzec się przed nimi. Chłopiec wpada do sadzawki i tonie. Winą za jego śmierc zostaje obarczona młoda dziewczyna i ludzie z dworu, którzy mogli zaopiekować się dziećmi chłopów. Rodzice są niewinni, gdyż zajęci byli pracą na życie.   Jedną z najbardziej znanych nowel traktującej o dziecku jest "Janko Muzykant" Henryka Sienkiewicza. Chlopiec ten w życiu nie zaznał szczęścia, pochodził z bardzo biednej rodziny, nierzadko chodził wyziębiony i głodny. Jedyne, co posiadał to marzenie, by grać na skrzypcach. Pewnego razu zakradł się do mieszkania, w którym zobaczył małe skrzypce. Chciał na nich tylko pograć, został jednak przyłapany i osądzony przez wiejski sąd. Kara dla dziecka była okrutna, Janko  zmarł na skutek chłosty. Autor w tej noweli wyraził swoją miłość i wspólczucie dla słabszych. Śmierć dziecka, istoty bezbronnej i niewinnej, porusza czytelnika, wstrząsa i zmusza do refleksji.   Sienkiewicz nie pozostawał także obojętny na dziecięce udręki, spowodowane germanizacją i rusyfikacją. W noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” została przedstawiona postać małego chłopczyka, który podjął naukę w szkole, niegdyś polskiej, a przez zabór niemiecki zgermanizowanej. Narażony był tam na różne przeciwności losu, musiał się uczyć historii, kultury niemieckiej i oczywiście tego języka. O Polsce wyrażano się w szkole z pogardą, co sprawiało chłopczykowi przykrość. Chociaż nie był dzieckiem wybitnie zdolnym to był bardzo pracowitym uczniem. Często przesiadywał nad książkami całą noc tylko po to, żeby się nie narazić nauczycielom w szkole. W tej noweli daje się zauważyć problem dziecka, które musiało się zmagać z nastawionymi opozycyjnie nauczycielami i przyjmować wiedzę, która nie była zgodna z chociażby faktami historycznymi czy kulturowymi.   Prawdziwą tragedię dzieci pokazała w "Naszej szkapie" Maria Konopnicka, druga obok Elizy Orzeszkowej pionierka polskiego pozytywizmu. Autorka ukazała koszmar plebejskiej rodziny z trojgiem dzieci w formie wspomnień kilkunastolatka. Głównym wątkiem jest tutaj powolne umieranie matki oraz stopniowe pogrążanie się rodziny w nędzę. Dzieci próbują dorosnąć do trudnej sytuacji, z jaką przyszło im się zmierzyć, jednak jest to niemożliwe. Chłopcy codziennie muszą patrzeć na agonię swojej matki. Aby kupić kobiecie leki muszą sprzedać ukochanego konia. Dzieci bardzo przeżywają rozstanie ze "szkapą". Poświęcenie jej na nic się jednak nie zdaje, chora matka umiera. Chłopcy, ciężko doświadczeni przez los w młodym wieku, stają się kalekami moralnymi.   W krótkiej noweli Bolesława Prusa pt. "Jamioł" poznajemy historię małej wiejskiej dziewczynki. Wraca ona z pogrzebu matki w nocy, przez las. Jest pozostawiona sama sobie, żaden dorosły nie odprowadza jej do domu. Tuż przed śmiercią dostrzega w ciemności świecące oczy, dla niej są to oczy anioła. Prawda jest, niestety, inna. Są to oczy wilka, czekającego na łatwą zdobycz. Dziewczynka, która przeżyła tak wielką tragedię, jaką dla dziecka jest śmierć matki, zamarza w lesie, pozostawiona przez świat dorosłych sama sobie.   W innej noweli tego autora pt. "Antek" poznajemy wiejskiego chłopca wykazującego dużą zdolność do rzeźbienia. Antek żyje w bardzo biednej rodzinie, jej sytuacja materialna nie pozwala chłopcy się kształcić. Mieszkańcy wsi, choć okazują "odmieńcowi" zrozumienie, to jednak go nie rozpieszczają. Ponieważ Antek nie wykazywał smykałki do rolnictwa opuścił rodzinny dom i udał się do miasta. W noweli tej Prus ukazał obraz zacofania i ciemnoty ówczesnej wsi. Przykładem tego zacofania jest leczenie Rozalki, siostry Antka. Lekarstwem na jej chorobę miało być, według znachorki, wygrzanie dziewczynki w piecu przez trzy zdrowaśki. Dziewczynka zginęła w okrutnych męczarniach spalona żywcem przez nieświadomą jej krzywdy rodzinę. Szokująca jest tu spokojna reakcja najbliższych, wykazująca ogromne zobojętnienie na sprawę dziecka.     Nowele okresu pozytywizmu pokazują niewinność i bezbronność dziecka wobec otaczającego go świata. Autorzy starali się pokazać, jak bezmyślność i i nieczułość dorosłych może doprowadzić do ogromnej tragedii. Chciano też uzmysłowić wyższym warstwom społecznym w jakiej nędzy żyją dzieci. Ukazywano problemy ciężkiej pracy nieletnich oraz ogromne problemy, z jakimi dzieci muszą się mierzyć. Nowele ukazują, że los dziecka wynika często z niezrozumienia jego potrzeb, lęków i marzeń. Miały na celu pokazanie potrzeby zmian w myśleniu zwykłych ludzi, pokazanie, że dziecko jest takim samym czlowiekiem jak dorosły i przysługują mu takie same prawa. Dziecko nie wie jakie prawa, zasady czy obyczaje panują w świecie dorosłych. Wymaga uwagi i zrozumienie, ponieważ samo nie potrafi sobie poradzić ze swoim życiem.       Bibliografia: "Dobra Pani" Eliza Orzeszkowa "A...B...C..." Eliza Orzeszkowa "Tadeusz" Eliza Orzeszkowa "Janko Muzykant" Henryk Sienkiewicz "Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela" Henryk Sienkiewicz "Nasza Szkapa" Maria Konopnicka "Jamioł" Bolesław Prus "Antek" Bolesław Prus