społeczeństwo we wczesnośrednioiecznej polsce

Polskie wczesnośredniowieczne emisje monetarne. Początki mennictwa polskiego przypadają na koniec X lub początek XI w. W pierwszej fazie jego istnienia nie odgrywa ono jeszcze – ze względu na bardzo znikomą liczebność egzemplarzy – znaczącej roli w obrocie pieniężnym nie tylko Europy Środkowej, ale nawetpaństwa polskiego. Dopiero za panowania Bolesława Szczodrego moneta polska zaczyna dominować w krajowym obiegu. Do końca okresu rozbicia dzielnicowegojest to wyłącznie srebrna moneta denarowa, której waga, zgodnie z tendencjami europejskimi i polityką "renovatio monetae" (patrz: numizmatyka) systematycznie spada od średniej ok. 2 g w czasach Mieszka I do niższej niż 0,5 g w okresie rozbicia. Ikonografia większości tych monet jest typowa dla obszaru dominacji łacińskich wpływów kulturowych. Typowy schemat polskiej monety z okresu początków mennictwa zawiera w polu awersu wyobrażenie głowy, najczęściej władcy, a w otoku jego imię, ewentualnie także tytuł. W rewersie krzyż równoramienny, najczęściej dodatkowo wyposażony w punkty między ramionami. Częstym elementem ikonografii polskich denarów jest, wybijana za pomocą puncy, tzw. otoczka perełkowa. Najczęstsza treść monet to manifestacja władzy panującego, oddana w polu poprzez wyobrażenie władcy z odpowiednimi atrybutami lub insygniami lub w otoku za pomocą tytułu książęcego, względnie królewskiego. Na monetach książęcych władców czasem zastępuje święty Wojciech lub święty Jan Chrzciciel (w drugim wypadku jest to związane z miejscem wybicia – Wrocławiem). Za panowania Władysława Hermana pojawiają się pierwsze w Polsce emisje prywatne – palatyna Sieciecha. Pierwsze monety kościelne wybijać zaczęto dopiero na przełomie XII i XIII w. Polskie emisje monetarne na tle wczesnośredniowiecznej Europy wyróżniały się raczej niską wartością artystyczną i mało skomplikowaną legendą. Młode państwo Piastów nie mogło jeszcze konkurować pod tym względem z Zachodnią Europą, z której wzorce czerpało, podczas gdy Wschodnia znajdowała się pod kulturowym wpływem Cesarstwa Bizantyjskiego, co miało wpływ na relatywnie wysoką jakość artystyczną wyrobów tamtejszego mennictwa. Niemniej, także ośrodek polski miał swój pokaźny wkład w historię wczesnośredniowiecznych europejskich emisji monetarnych, na czym zaważyły szczególnie tak oryginalne wytwory mennicze jak denar "ruski" Chrobrego, brakteaty Bolesława Krzywoustego czy wiele innych monet, z jakiegoś powodu wyróżniających się na monetarnej mapie Europy.