Wulkanizm w Europie. Przyczyny, zagro

Wulkanizm Planeta Ziemia zgłębia w sobie wiele niewyjaśnionych tajemnic. Ludzie od wieków starają się je poznać, zbadać. Część wiedzy na dany temat udało im się już posiąść. Części może nigdy nie uda się wyjaśnić...Ziemia serwuje nam niezliczone zjawiska przyrodnicze, które wywierają na nas duże wrażenie. Wybuchy wulkanów należą do tych najbardziej spektakularnych. Widok drzemiących przez dziesięciolecia gór , które nagle ożywają pozostaje chyba na zawsze w pamięci. Gdy rozżarzona lawa zaczyna spływać po stokach, człowiek po raz kolejny uświadamia Podobna praca 80% Wulkanizm-przyczyny i konsekwencje sobie jaki on jest malutki, a jak potężna jest moc sił natury. Termin wulkan oznacza otwór w skorupie ziemskiej, przez który wydostaje się z wnętrza ziemi magma, czyli płynna skała. Nazwę „wulkan” wprowadził do słownika geograf Bernhardus Valerius. Zaczerpnął ją z mitologii rzymskiej od boga Wulkana. Valerius w swojej wydanej w 1650r. książce „Geographia geberalis” po raz pierwszy podął położenie znanych wówczas wulkanów. Wulkanizm obejmuje wszystkie zjawiska związane z działalnością wulkanów, to znaczy : wydobywanie się płynnych, stałych i gazowych produktów wulkanicznych. Tworzą je: magma oraz rozdrobnione siłą wybuchu materiały skalne (piroklastyczne) i gazy wulkaniczne. Miejsce ich wydobywania, czyli erupcji, nazywamy wulkanem. Erupcja dokonuje się bądź przez komin i krater wulkanu- tworzą się wówczas stożki wulkaniczne, bądź poprzez szczeliny, tworząc rozległe pokrywy wulkaniczne. Erupcje wulkaniczne dokonują się pod wpływem ciśnienia gazów lub wskutek przemieszczeń materiału w skorupie ziemskiej, wyciskających płynną magmę ku powierzchni Ziemi. Występowanie wulkanów jest ściśle związane ze strefą młodej górotwórczości i z obszarami aktywnych trzęsień ziemi. Związek tych zjawisk tłumaczy teoria tektoniki płyt litosfery. W miejscach gdzie jedna płyta litosfery zagłębia się pod druga, wulkany powstają wzdłuż ich krawędzi- na kontynencie oraz wzdłuż rowów oceanicznych., np. wybrzeże Pacyfiku, Europa południowa, wyspy Japonii, Filipiny. Wulkany powstają także w miejscach rozsuwania się płyt litosfery od siebie, czyli w grzbietach śródoceanicznych i w dolinach ryftowych, np. w Grzbiecie Środkowoatlantyckim, na Islandii, w Afryce wschodniej. Najwięcej wulkanów występuje w tak zwanym Pierścieniu Ognia wokół Oceanu Spokojnego(ponad połowa czynnych wulkanów). Wulkany, wyrzucając w powietrze materiał skalny i lawę, powoduje jego opadanie dookoła krateru, tworząc formy mniej lub bardziej stożkowate. Rzadko wulkany mają kształt idealnego stożka. Najbardziej regularne formy tworzone są podczas erupcji mieszanych, kiedy to równocześnie lub w stosunkowo krótkich odstępach czasu następuje wypływ lawy i wyrzucany jest materiał sypki. Ze względu na rodzaj wydostających się na powierzchnie materiałów wyróżniamy wulkany lawowe czyli efuzywne, gazowe czyli eksplozywne oraz mieszane czyli stratowulkany. Same erupcje dzielimy na centralne(typu hawajskiego, Stromboli, Vulcano, Wezuwiusza, Pelee), szczelinowe (linearne) i arealne. Jak dochodzi do wybuchu Pod skorupą ziemską na głębokości około 100 kilometrów znajduje się warstwa, zwana astenosferą. Panuje tam bardzo wysoka temperatura, która powoduje topnienie skał. Tworzą one półpłynną maź, zawierającą także wodę i różne gazy. To jest właśnie magma. Jest ona lżejsza od wszystkiego wokół więc podnosi się topiąc skały, znajdujące się nad nią. Przedostając się jak najwyżej do powierzchni, tworzy kanał zwany przewodem wulkanicznym. Gazy, znajdujące się w magmie, chcąc wydostać się na powierzchnię powodują wzrost ciśnienia. Ciśnienie tak wzrasta, że ostatecznie gazy wypychają magmę na powierzchnię w postaci lawy. Wulkany stanowią zagrożenie i w razie wybuchu przynoszą mnóstwo strat. Można jednak w jakiś sposób określić zbliżający się wybuch . Co prawda jest to trudne, czasami nawet wulkanolodzy są zaskoczeni, jednak mimo wszystko nie wolno lekceważyć sygnałów, informujących o zbliżającej się katastrofie. Wulkany przed wybuchem wysyłają pewne „sygnały ostrzegawcze”, wypuszczając zamiast śnieżno białego- szary dym, święcąc w nocy kraterem, wysuszając wodę w studniach. Ponadto notuje się wzrost aktywności sejsmicznej( trzęsienia ziemi i mniejsze wstrząsy) oraz drobne zmiany rzeźby ziemi jak także poziomu i chemizmu wód podziemnych. Ma miejsce nasilenie się emisji gazów (wydobywających się z bocznych kominów i szczelin). Z wulkanu, w którym zwiększa się poziom magmy, dochodzą różne, dziwne odgłosy, a na zboczu pojawiają się wypukłości, wypełnione magmą. O zbliżającej się katastrofie mogą sygnalizować także węże, wychodzące z nor, bowiem przed erupcją wzrasta temperatura gleby. Wulkanolodzy twierdzą, że żadna wulkaniczna katastrofa nie nastąpiła w momencie rozpoczęcia się erupcji. Zawsze istniał czas, na ewentualna ewakuacje lub inne działania(bowiem trudniej jest przewidzieć przebieg rozpoczętej już erupcji niż wcześniej przewidzieć jej wystąpienie). Jednak najprostszą metodą unikania szkód jest lokalizacja osadnictwa poza obszarami wulkanicznymi. Zwykle jest to jednak niemożliwe albo niecelowe ekonomicznie lub społecznie. W związku z tym, podstawową rolę odgrywa odpowiednio wczesne ostrzeganie oraz specjalne zagospodarowanie terenu. Nawet niewysoki murek lub zapora ziemna są w stanie skierować płynącą lawę z dala od miasta. Zaporę taką można sporządzić także na miejscu z lawy, schładzając ją wodą. Utworzy ona wówczas mur, skutecznie powstrzymujący kolejne strumienie lawowe. Ten sam skutek osiągnąć można, bombardując ścianę krateru lub kanał lawowy tak, aby skierować wypływ w pożądanym kierunku. skutki wybuchu wulkanu. Wulkany stwarzają ogromne zagrożenie dla mieszkańców i przyrody. Posiadają duży „arsenał” broni w postaci: lawy, błota, trujących wyziewów, żrących gazów, pyłów, z których każda sieje spustoszenie i śmierć. Giną ludzie, zwierzęta, rośliny. Kompletnie zniszczone zostają całe gospodarstwa. Ludzie ponoszą niewyobrażalne straty pieniężne i zdrowotne. W historii zapisało się wiele tragicznych erupcji wulkanu, które pociągnęły za sobą ofiary śmiertelne i ogromne zniszczenia: