Monarchia parlamentarna - forma ustroju politycznego, w którym głową państwa jest monarcha, który współdzieli władzę z parlamentem. We współczesnych europejskich monarchiach parlamentarnych kompetencje króla są jednak ograniczone do funkcji reprezentacyjnych, a realną władzę sprawuje demokratycznie wyłaniany parlament i rząd, na którego czele stoi premier. W ten sposób takie państwo de facto nabiera cech republiki demokratycznej, a monarchiczna forma rządów staje się tu jedynie dekoracją. Obowiązuje zasada rex regnat, sed non gubernat — "król panuje, ale nie rządzi". Jest formą rządów, w której uprawnienia monarchy i parlamentu są ściśle określone przepisami prawa. Monarchia parlamentarna jest odmianą monarchii konstytucyjnej. Ustrój ten zaczął się po raz pierwszy kształtować w Anglii, poczynając od przyjęcia Magna Carta w 1215 r. przez okres wojen domowych w XVII wieku aż po objęcie władzy przez dynastię Stuartów. Chcąc uchronić się przed próbami przywróceniaabsolutyzmu, parlament uchwalił akt prawny, na mocy którego nikogo nie można było aresztować bez nakazu sądowego i przedstawienia mu zarzutów. W wydanej w 1689 r. Deklaracji praw narodu angielskiego ostatecznie określono zakres władzy monarchy i parlamentu. Odtąd o armii i finansach państwa samodzielnie decydował parlament. Ustrój ten stopniowo dalej ograniczał władzę królewską aż do stanu współczesnego.
