czy zmiany klimatyczne mogą wpłynąć na efektywność gospodarczą rolnictwa w polsce? w jaki sposób i dlaczego?

Globalne zmiany klimatu powodują cały szereg niekorzystnych zjawisk pogodowych i zmian w środowisku naturalnym, które z kolei przekładają się na wymierne straty ekonomiczne. Jedną z gałęzi aktywności ludzkiej, na którą zmiany klimatu mają szczególny wpływ, jest rolnictwo. Również w naszym kraju możemy już dziś obserwować zjawiska i procesy wywołane zmianami klimatu, które w sposób pośredni lub bezpośredni wpływają na warunki produkcji rolniczej w Polsce. Jednym z przykładów takich zmian jest wydłużenie okresu sezonu wegetacyjnego na skutek wzrostu temperatury. Na rysunku 5 przedstawiono scenariusz wydłużenia sezonu wegetacyjnego z obecnych 210 dni do około 240 dni przy wzroście średniej rocznej temperatury powietrza o około 4°C i przy założeniu podwojenia stężenia CO2 w atmosferze. Wydłużenie sezonu wegetacyjnego umożliwia rozszerzenie areału upraw różnych roślin, których uprawa w Polsce była do tej pory albo niemożliwa albo utrudniona. Już dzisiaj obserwujemy tego skutki. Przykładowo, jak wykazały badania prowadzone w Instytucie Uprawy i Nawożenia (IUNG) w Puławach, w latach 1940-1990 zaledwie na ułamku terytorium Polski istniało 80% prawdopodobieństwo udanej uprawy kukurydzy na ziarno, podczas gdy w latach 2001-2010 powierzchnia ta powiększyła się do około 60% obszaru kraju [3]. Niestety, oprócz pozytywnych zmian dla rolnictwa wynikających ze wzrostu temperatury istnieje cały szereg zmian, które niekorzystnie wpłyną na produkcję rolniczą w Polsce. Zmiany temperatury spowodują wzrost ewapotranspiracji, co przy braku znaczącego wzrostu opadu w Polsce (scenariusze IPCC 2007) doprowadzi do wyjątkowo niekorzystnego bilansu wodnego niektórych obszarów. Na rysunku 6 podano wartości klimatycznego bilansu wodnego (opad minus ewapotranspiracja) dla Polski centralnej. W Wielkopolsce wartość ta z ponad 100mm, spadnie do -21mm (przy założeniu braku zmian w opadach i wzroście temperatury o 4°C [5]. Szczególnie wzrost letnich temperatur spowoduje wzrost parowania i zapasy wody w glebie będą jeszcze mniejsze niż dzisiaj. Problem ten dotyczyć będzie przede wszystkim gleb lekkich, które przeważają na tym terenie.