Hugo Kołłątaj był jednym z najważniejszych twórców historii Polski w swym okresie. Przez swą myśl i pracę przyczynił się do postępu. To właśnie on jako jeden z pierwszych dostrzegł nowe społeczeństwo i zrozumiał jego najpilniejsze potrzeby oraz zadania. Bardzo często nazywa się go Nestorem demokracji polskiej. W nowożytnym społeczeństwie, które w rewolucyjnym kotle wykształcało się w XVIII-XIX wieku zdołał wychwycić najistotniejsze, najbardziej radykalne czynniki. Twardo bronił wartości jakobińskich. Jego myśl kontynuowali w XIX wieku inni demokraci polscy - Mochnacki, Piotr Ściegienny... Kołłątaj opieraj się na mieszczaństwie, na ludzie. Widział w nim twórcę nowego. Marzyło mu się powszechne pospolite ruszenie, które uratowałoby byt państwa polskiego. To właśnie sposobom urządzenia nowego społeczeństwa poswiecił najwięcej swych prac politycznych. Praca Mariana Lecha świetnie przybliża czytelnikowi sylwetkę Kołłątaja, przedstawia najważniejsze wydarzenie z jego życia, opisuje największe zasługi tego człowieka. Dodatkowa atrakcja to kalendarium, w którym przedstawione są najważniejsze wydażenia z życia głównego bohatera tej książki.
1.Położył wielkie zasługi w przygotowywaniu i ogłoszeniu Konstytucji 3 Maja, wcześniej zaś zorganizował manifestację mieszczan w sali sejmowej i na placu Zamkowym. Był zresztą głównym twórcą utworzonego 10 V 1791 r. Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Po 3 maja odgrywał jedną z bardziej znaczących ról w państwie. Jego zasługi uhonorowano 17 V 1791 r. awansem na podkanclerzego koronnego oraz nagrodzeniem Orderem Orła Białego. W dwa dni później podkanclerzy koronny i kanonik katedralny krakowski Hugo Kołłątaj stawił się przed aktami Metryki Koronnej i zeznał, że przystąpił do konfederacji sejmowej zawiązanej dnia 7 X 1788 r., co zostało oblatowane w aktach grodzkich warszawskich 9 października oraz zadeklarował poparcie i podporządkowanie się założeniom Ustawy Rządowej (Konstytucji 3 Maja). Swe zeznanie własnoręcznie podpisał. Uwagę zwraca jedynie fakt, iż wypis z Metryki Koronnej owego zeznania podpisał jako podkanclerzy i niejako opiekun tych akt, sam zeznający. 2.