Motyw powstania styczniowego był ciągle aktualny w literaturze.W epoce pozytywizmu sprawy niepodległościowe nie były tak ważne, bardziej liczył się człowiek i to, co on może zrobić dla Polski – gdzieś oddalonej w przyszłości. Literaturę tego okresu miała funkcję rozliczenia się z przeszłością, podkreślano, że powstanie styczniowe to wydarzenie bolesne, ale odległe w czasie. Stefan Żeromski jako przedstawiciel Młodej Polski jest jednym z niewielu twórców tego okresu zajmującym się tematyką powstańczą. Utwory te miały na celu przestrzec społeczeństwo przed ponownym popełnieniem błędów z 1863 roku.
