Wartości, jakimi powinien kierować się w życiu obywatel zmieniającej się Europy.
Jesteśmy Polakami. Tu żyjemy, tu pracujemy, tu uczymy się. Wpis w dowodzie, miejsce urodzenia, obywatelstwo. Poczucie przynależności narodowej. Tak, bez wątpienia jesteśmy Polakami. Leczy czy jesteśmy Europejczykami? Odpowiedź na pytanie wydaje się oczywista: czyż Polska nie leży w Europie? Czy od maja 2004 roku nie należymy do Unii Europejskiej? Tak więc możemy nazwać się Europejczykami, członkami Unii Europejskiej, Euroludźmi, Euroobywatelami… Właściwe to każdy z nas ma podwójne obywatelstwo- rzecz niesłychana, wydawałaby się nierealna, a jednak- jesteśmy jednocześnie nie tylko obywatelami Polski, lecz również, co ważniejsze- pełnoprawnymi obywatelami zmieniającej się europy. Bez względu na wiek, bez względu na płeć, mieszkając tu jesteśmy niejako zmuszeni do pełnienia obydwu tych- jakże ważnych- ról. Nie są to role łatwe, wymagają bowiem od nas niezwykłego poświęcenia…
Wzorowy obywatel powinien być przede wszystkim patriotą. Tu jednak pojawia się kolejny problem- co to jest właściwie patriotyzm? Każdy z nas kojarzy to słowo z przeszłością, z miłością do ojczyzny, poświęceniem podczas wojny. Według Encyklopedii Powszechnej PWN patriotyzm, to "postawa społeczno-polityczna oparta na zasadach miłości i przywiązania do ojczyzny, jedności i solidarności z własnym narodem”. Nietrudno jest wskazać przykłady prawdziwego patriotyzmu, wspomnieniami wracając do dawnych czasów, czasów wojen, powstań, klęsk… Czy można jednak mówić o patriotyzmie w dzisiejszych czasach? Z pewnością jest to trudniejsze i wymaga dużej rozwagi. Podpowiedzią może okazać się dalsza część encyklopedycznej definicji patriotyzmu: „Forma ideologii narodowej postulująca podporządkowanie i poświecenie dążeń osobistych sprawom narodu i ojczyzny, jeżeli tego wymaga ich dobro. Patriotyzm polegający na stawianiu wysoko w hierarchii wartości dobra własnego, narodu i Ojczyzny, wiąże się z uznawaniem innych wartości społecznych, a zwłaszcza z szacunkiem dla innych narodów i poszanowaniem ich suwerenności”. Patriota powinien troszczyć się o dobro państwa, żyć w zgodzie z prawem i konstytucją, szanować innych… Prawie każdy z nas uważa się za patriotę, twierdząc, że w razie wojny byłby gotowy walczyć w obronie ojczyzny. A co z niską frekwencją na wyborach, ciągłymi aferami politycznymi, przestępstwami, lub- w wypadki młodzieży- nieustannym kaleczeniem języka Polskiego coraz dziwniejszymi pseudoamerykańskimi zwrotami, śmiesznymi młodzieżowymi neologizmami, czy zabytkami, pokrytymi nieprzyzwoitymi rysunkami lub okropnymi gryzmołami nazywanymi dumnie „graffiti”…?
Przyszło nam żyć na przestrzeni dwóch wieków, tego minionego- XX, oraz obecnego- XXI. Dla ludzi, którzy żyli kilkaset, kilkadziesiąt lub nawet kilkanaście lat temu rzeczy, które dla nas są na porządku dziennym dla nich byłyby szczytem marzeń, zapowiedzią nowego, lepszego świata. Wstąpiliśmy do Unii, otwierają się dla nas nowe możliwości… Wolny wybór w sprawie wyboru miejsca studiowania, pracy. Wszystko staje się niemalże na wyciagnięcie ręki, granice państw stają się już właściwie tylko sprawą umowną. Patrzymy na tę sprawę trochę z obawą, jednak niecierpliwie oczekujemy lepszego „jutra”. Tyle się opowiada i pisze o poprawie gospodarki, nowej mocniejszej walucie, lepszym szkolnictwie, sprawiedliwym aparacie prawnym i ochronie zdrowia z prawdziwego zdarzenia. Brzmi to cudownie i ma uczynić, że wreszcie będziemy czuć się wolni i szczęśliwi. Nie powinniśmy jednak oczekiwać od Unii zbytnich cudów, sami zakładając ręce, lecz dążyć do tego by wszystko co nam oferuje, zostało dobrze wykorzystane. Nasza Polska jest jeszcze świeżutkim nabytkiem w UE, dlatego świadomość, że jesteśmy jej członkami, nie rozwinęła się w nas jeszcze w pełni. Powinniśmy zadbać o to, żeby tak się właśnie stało, żeby każdy z nas odczuł tą dumę, mówią „jestem Europejczykiem, jestem członkiem Unii”.
Co zatem powinien prezentować sobą obywatel zmieniającej się Europy? Powinien zachować patriotyczną postawę wobec państwa, wraz ze wszystkimi cnotami obywatelskimi, przyswajanymi w rodzinie, szkole, oraz wszystkich wspólnotach lokalnych. Powinien umieć przekładać dobro publiczne nad swoje, być życzliwym i tolerancyjnym. Ponosić odpowiedzialność za siebie, za swoje słowa i czyny. Powinien także wykazywać zainteresowanie sprawami publicznymi i politycznymi swojego regionu, województwa a nawet całego państwa. Brać czynny udział w życiu publicznym, głosować w wyborach, przy możliwych okazjach współpracować z innymi. Być lojalny wobec siebie i swojej ojczyzny: nie łamać prawa, odprowadzać należne zobowiązania i podatki względem państwa, a więc respektować normy prawne, moralne, religijne i obyczajowe. Nie powinien jednak akceptować wszystkich dokonań władzy, jeśli są one niesłuszne, niezgodne z prawem, bądź mogą kogoś skrzywdzić. Jednocześnie także interesować się sytuacją w innych państwach i w razie potrzeby pomóc innym- wszak wzajemna pomoc jest jedną z podstaw integracji europejskiej.
Podsumowując: wzorowy obywatel zmieniającej się Europy powinien dążyć do tego, by zmieniając się ona dążyła w jak najlepszym kierunku. Jednocześnie być także dobrymi obywatelami własnego państwa- wszak służąc swojej Ojczyźnie, służymy jednocześnie Europie.