krótko opisz wody powierzchniowe obu ameryk

Największe rzeki Ameryki Południowej należą do zlewiska Oceanu Atlantyckiego (85% obszaru kontynentu należy do zlewiska Atlantyku). Ciągnące się na zachodzie kontynentu pasmo Andów przyczyniło się ukształtowania największych systemów rzecznych na wschodzie kontynentu. Rzeki zlewiska Oceanu Spokojnego (7% obszaru kontynentu) są bardzo krótkie. Obszary bezodpływowe zajmują 8% powierzchni kontynentu. Średni odpływ rzeczny wynosi około 11 tys. km3, co stanowi niemal 30% rocznego odpływu wszystkich rzek świata. Najpotężniejszą rzeką naszej planety jest płynąca w Ameryce Południowej Amazonka (6 516 km długości), której dorzecze zajmuje obszar 7,2 mln km2. Rzeka ta niesie z sobą olbrzymie ilości wody. Mierzony przy jej ujściu przepływ wynosi 120 tys. m3/s, tj. trzykrotnie więcej niż Kongo - druga po Amazonce rzeka na świece pod względem przepływu (patrz -> wody powierzchniowe Afryki). Wody Amazonki wysładzają wody Oceanu Atlantyckiego na odległość 400 km od ujścia rzeki. Na wysoki poziom przepływów wpływa położenie rzeki w strefie równikowej i podrównikowej. Najwyższe stany wód występują w okresie górowania Słońca w zenicie nad równikiem, tzn. wiosną i jesienią (patrz -> zmiana oświetlenia Ziemi). Amazonka jest rzeką dostępną dla statków morskich aż do peruwiańskiego portu Iquitos (w środkowym biegu rzeki szerokość głównego koryta wynosi ponad 5 km przy głębokości 60-70m). Oprócz Amazonki największymi rzekami kontynentu są: Paraná (4 700 km), Madeira (4 100 km), So Francisco (2 900 km), Japurá (2 820 km), Tocantis (2 700 km), Paragwaj (2 550 km) i Orinoko (2 500 km). Najdłuższą rzeką zlewiska Oceanu Spokojnego jest Loa (440 km). W dorzeczu rzeki Orinoko występuje najwyższy wodospad świata - Salto Angel o wysokości 972 m. W środkowej części Andów oraz na Wyżynie Patagońskiej występuje szereg rzek okresowych. W Ameryce Południowej nie ma wielkich jezior. Największe z nich są pozostałością dawnych zatok morskich, np. Maracaibo (największe jezioro Ameryki Południowej o powierzchni 13,5 tys. km2), Patos lub też są pochodzenia tektonicznego, np. Titicaca (największe wysokogórskie jezioro na Ziemi, którego lustro położone jest na poziomie 3 812 m n. p. m.), Poopó oraz pochodzenia polodowcowego, np. Buenos Aires. Wśród jezior Ameryki Południowej odrębną grupę stanowią jeziora sztuczne, których spiętrzone wody są wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej. Największe jeziora zaporowe znajdują się w dorzeczu Parany, So Francisco, Amazonki, Orinoko. Na obszarach suchych w Andach Środkowych, położonych w Argentynie, Boliwii i Chile,  występują liczne słone jeziora i solniska noszące tu nazwę salarów. Solnisko Salinas Chicas jest najniższym punktem kontynentu leżącym 42 m poniżej poziomu morza. Współcześnie zlodowacenie zajmuje w Ameryce Południowej ponad 33 tys. km2. Silnie zlodowacony jest obszar Andów (szczególnie w części południowej). W Andach Patagońskich, gdzie lodowce schodzą prawie do poziomu morza, występuje największa na Ziemi czapa lodowcowa leżąca w strefie umiarkowanej - tzw. Lądolód Patagoński o powierzchni około 20 tys. km2.