Jeżeli chodzi to o Ten XI ("Fraszka cnota!- powiedział Brutus porażony") to: Ten XI świadczy o zwątpieniu J. Kochanowskiego zbolałego ojca w sens wyznawanych do tej pory moralnych wartości moralnych takich jak: cnota, mądrość, pobożność, dobroć, sprawiedliwość. Uważa, że o ludzkim losie decyduje przypadek (tzw. fatum) i nie zważa na to czy człowiek jest dobry czy niegodziwy. Tren kończy wyznanie "Żałości! co mi czynisz? Owa już oboje/ Mam stracić i pociechę i baczenie swoje? " Wykrzyknienie i pytania retoryczne uwydatniają stan jego ducha kiedy to traci rozsądek i możliwość duchowego wsparcia. Zostają uwydatnione kluczowe wartości, w które przestaje wierzyć jako człowiek załamany. W Trenie IX ("Kupić by cię, Mądrości za drogie pieniądze!") tutaj podmiot liryczny podejmuje tematykę filozoficzną, wyraża ból, że nie można kupić życiowej mądrości, która łagodziłaby ból. Tren ten świadczy o kryzysie filozofii poety. W "Trenie XIX-albo sen"podmiot liryczny ujawnia się jako kochający ojciec, któremu w śnie matka przyniosła dziecko. Tren jest napomnieniem : matka uświadamia że Kochanowski jako człowiek uczony powinien pogodzić się z tym wcześniej i rozumowo. Podsumowując: Treny Kochanowskiego nie są spontanicznym zapisem przeżyć lecz konstrukcją logiczną skomponowaną wg. Starożytnego wzorca: od opłakiwania córki, ukazania żalu przez kryzys filozofii, wiary, do pogodzenia się z losem w Trenie XIX
