Warunki rozwoju rolnictwa
WARUNKI ROZWOJU ROLNICTWA:
*Mało stabilne warunki klimatyczne, niezbyt duże opady atmosferyczne i ich niekorzystny rozkład w ciągu okresu wegetacyjnego, przymrozki
*niekorzystna struktura jakościowa gleb, przewaga gleb średnio i mało żyznych
*małe zagrożenie wietrzną i wodną erozją gleb(ok. 28% użytków rolnych)
*sprzyjające ukształtowanie powierzchni(płaskie niziny i wzniesienia o małym nachyleniu stoku)
*zróżnicowane warunki naturalne przestrzeni rolniczej- kształtowanie urozmaiconych struktur zasiewów
CHARAKTERYSTYKA ROLNICZYCH REGIONÓW PL
*Wyżyna Lubelska- gleby żyzne i bardzo żyzne, na E między Tomaszowem Lubelskim i Hrubieszowem występują czarnoziemy stepowe, w rejonie Chełmna- rędziny, a na pozostałych gleby brunatne na lessach. Gleby wilgotne i mało zakwaszone. Średnie temp. roku 7,0-7,5C , amplitudy dochodzą do 23C. Okres wegetacyjny nie przekracza 210 dni. Klimat o wpływach kontynentalnych- dość długa i chłodna zima, długie lato. Opady są głownie latem-600-650 mm. Odpływ wód jest w miarę intensywny, na obszarach wapiennych występują jednak deficyty wody w związku z jej krasowym zanikaniem. Duży udział zasiewów pszenicy, jęczmienia buraków cukrowych, rzepaku, tytoniu i chmielu.
*Wyżyna Miechowska i płaskowyż Proszowski- warunki glebowe najlepsze w Polsce, przeważają czarnoziemy stepowe i gleby brunatne na lessach oraz rozległe kompleksy mad w dolinie Wisły. Klimat jest typowy dla nizin. Lata są długie i ciepłe ale z duża liczbą dni pochmurnych. Średnie temp.7,5-8,0C, roczne amplitudy ok. 22C okres wegetacyjny trwa ok. 220 dni. Opady roczne wahają się 550-750mm i są wyższe w zachodniej części regionu. Uprawia się najczęściej buraki cukrowe tytoń oraz hodowle trzody chlewnej., pszenicę i jęczmień.
*Obszary między Rzeszowem a Przemyślem- gleby brunatne na lessach a w dolinach Wisły i Sanu rozległe kompleksy mad. Klimat charakteryzuje się wpływami kontynentalnymi oraz oddziaływaniem pobliskich gór i wyżyn. Lata są długie ciepłe i pogodne średnie temp roku to ok. 8,0C, roczne amplitudy nie przekraczają 23C. Okres wegetacyjny trwa ok. 210 dni opady atmosferyczne(600-700mm) zależne są od wysokości i ekspozycji stoków, obszar dobrze nawodniony. Drobne gospodarstwa przeważnie uprawia się buraki cukrowe pszenicę jęczmień rośliny pastewne truskawki drzewa owocowe i hoduje się bydło.
*Nizina Śląska i przedgórze Sudeckie- bardzo korzystne warunki naturalne dla rolnictwa, przeważają tereny płaskie i nieznacznie nachylone. Na S od Wrocławia rozciąga się kompleks czarnych ziem a na N kompleks gleb brunatnych na iłach i glinach. W rejonie Opola występują głębokie niziny, a w dole Odry rozległe mady. Na przedgórzu sudeckim występują gleby brunatne i płowe na lessach i glinach na płaskowyżu głubczyckim czarnoziemy na lessach. Na przedgórzu Sudeckim średnie temp roczne dochodzą do 7,5-8,0C, roczne amplitudy temp ok. 20-21C. Okres wegetacyjny trwa ok. 200-210 dni średnie opady atmosferyczne zależne są od wysokości i ekspozycji stoków(600-800mm). Na nizinie śląskiej średnie temp roczne dochodzą do 8,5C i podobne amplitudy okres wegetacyjny ok. 220 dni zima jest krotka w nietrwała pokrywą śnieżna. Opady atmosferyczne 600-700mm i są nieco wyższe na E, na W występują deficyty wody. Gospodarstwa duże i średnie uprawia się buraki cukrowe, rzepak, chmiel, tytoń, len.
*Południowa i wschodnia wielkopolska- płaskie ukształtowanie terenu na wysoczczyźnie kaliskiej i leszczyńskiej wykształciły się gleby brunatne na glinach , w dolinie Warty, Prosny i Baryczy –mady. Na równinie Wrzesińskiej powstały czarne ziemie typu łąkowego i kompleksy gleb brunatnych na piaskach i glinach. Gleby średnio żyzne i żyzne o znacznej retencyjności wód glebowych. Średnie temp ok. 8,0C amplitudy ok. 20-22C. Okres wegetacyjny trwa ok. 210 dni a w rejonie poznania nawet 220 dni. Opady atmosferyczne są niewielkie (500-600mm) i maleją wraz z przesuwaniem się na północny wschód co powoduje okresowe deficyty wody. uprawia się głównie pszenicę jęczmień pszenżyto żyto buraki cukrowe kukurydzę ziemniaki i rzepak a także hoduje trzodę chlewna
*Kujawy – płaskie ukształtowanie terenu, czarne ziemi leśno-łąkowe a w dolinie Wisły mady. Średnie temp 7,5-8,0C duża liczba dni pochmurnych ale bez opadów okres wegetacyjny trwa ok. 210 dni opady atmosferyczne 450-550 mm co powoduje powstawanie ostrych i długotrwałych deficytów wody. Uprawia się ty głównie pszenicę jęczmień i kukurydze buraki cukrowe rzepak owoce i warzywa oraz hodowla trzody chlewnej i drobiu gospodarstwa średnie i duże
*Południowa część Niziny szczecińskiej – płaskie ukształtowanie terenu, gleby brunatne na iłach i glinach oraz czarne ziemie typu łąkowego. Klimat charakteryzuje się wpływami oceanicznymi. Średnie temp to ok. 8,0-8,5C a amplitudy roczne i dobowe to ok. 19C.okres wegetacyjny trwa ok. 210-220 dni dużo dni pochmurnych i średnie opady (550-650 mm). Dominuje uprawa pszenicy jęczmienia rzepaku buraków cukrowych i roślin pastewnych. Gospodarstwa duże i średnie
*Żuławy wiślane i Warmia – płaskie ukształtowanie terenu, na Żuławach wykształcił się wielki kompleks mad rzecznych a na Warmii gleby brunatne na iłach i glinach. Średnie temp to ok. 7,5-8,0C a roczne amplitudy 20-21C. Okres wegetacyjna trwa 200 dni. Opady atmosferyczne wahają się między 550-700 mm, w związku z czym teren ten charakteryzuje się nadwyżkami wody. Uprawia się głównie pszenice jęczmień buraki cukrowe rośliny pastewne rzepak owoce warzywa i hoduje się bydło trzodę chlewna
UPRAWA I HODOWLA ROŚLIN W PL
W Polsce uprawia się pszenicę ozimą i jarą. Przeważają gatunki ozime, które zajmują aż 76% ogólnej powierzchni zasiewów tego zboża. W 2001 zbiory pszenicy stanowiły 40% zbiorów zbóż podstawowych – mniej niż w latach ubiegłych. Jest jednak zrozumiałe, że uprawy pszenicy nie mogły rozwijać się przy utrzymującym się niskim poziomie zużycia nawozów sztucznych. Wobec znacznego zakwaszenia większości gleb w naszym kraju potrzeba ogromnej ilości nawozów wapiennych.
W latach 1980-1992 powierzchnia zasiewów żyta zmniejszyła się o 33%. W połowie lat 80’ zaczęto na dużą skalę uprawiać pszenżyto. Krzyżówka ta podobnie jak żyto ma niezbyt wygórowane wymaganie klimatyczno-glebowe , daje natomiast znacznie większe plony.
Uprawy pszenżyta są najbardziej rozpowszechnione na Wielkopolsce.
Jęczmień uprawia się na większą skalę w tych samych regionach co pszenicę.
Zasiewy owsa mają skromne wymagania. Uprawia się go na terenach o krótkim okresie wegetacyjnym.