Powiesc ta byla napisana w trudnych dla polakow czasach. Sienkiewicz chcial pokazac w powiesci wspolczesna polityke panstwa pruskiego, ktora nie rozni sie od polityki zakonu krzyzackiego. Chcial wspierac rodakow w trudnych czasach wynaradawiania. Chcial "krzepic ich serca" pokazujac prawde, ze obluda, przemoc, bezprawie nigdy nie odnosza zwyciestwa (obluda przezwyciezona na polach Grunwaldu, samowola rycerzy krzyzackich zostala ukrocona). Niemcy ponosza kare a ich dzialania nie odniosa skutkow. Ukazane jest bohaterstwo i szlachetnosc polskich rycerzy, ktore porownuje sie z zakonnikami, ktorzy sa obludni, zaklamani, tchorzliwi, w swoim postepowaniu kieruja sie podstepem i depcza rycerki honor.
