Scharakteryzuj działalność szkół narodowych w Polsce i Europie

SZKOŁY NARODOWE W MUZYCE XIX WIEKU   Szkoły narodowe to kierunki, które wyodrębniły się  w połowie XIX wieku w muzyce szeregu krajów, akcentujące elementy rodzime pod wpływem budzącego się poczucia narodowej odrębności. Czynnikiem inspirującym twórczość muzyczną stał się rodzimy folklor, w tematyce oper i poematów symfonicznych nawiązywano często do scen z historii narodu.   Najwcześniej powstała szkoła rosyjska. Nowy etap w muzyce rosyjskiej zapoczątkował Michał Glinka ( 1804 – 1857 ). Stworzył on podstawy stylu narodowego, które rozwinęli później kompozytorzy tzw. Potężnej Gromadki. Wykorzystanie rosyjskiej pieśni ludowej zdecydowało o narodowym charakterze jego dzieł. Jego twórczość stanowi syntezę muzyki zachodnio – europejskiej z tradycjami rodzimymi. Glinka jest autorem m.in. oper: „Iwan Susanin. Życie za cara” oraz „Rusłan i Ludmiła”. Silny wpływ na kompozytorów Potężnej Gromadki wywarła także twórczość Aleksandra   Dargomyżskiego ( 1813 – 1869 ), który stworzył m.in. operę „Rusałka”. Potężna Gromadka to grupa kompozytorów rosyjskich, w skład której wchodzili: Milij Bałakiriew, Aleksander Borodin, Cezar Cui, Modest Musorgski, Mikołaj Rimski – Korsakow. Hasła tej grupy wyrosły z budzącego się wówczas poczucia narodowego. Kompozytorzy stawiali sobie za cel stworzenie stylu narodowego w muzyce rosyjskiej przez nawiązanie do tradycji  M. Glinki i A. Dargomyżskiego i połączenie najnowszych zdobyczy kompozytorskich muzyki zachodnio – europejskiej z pierwiastkami narodowymi. Postulaty te realizowali przez zwrot do rosyjskiej pieśni ludowej, wykorzystanie jej charakterystycznych cech tonalnych oraz podjęcie tematyki narodowo – historycznej i legendarnej w operach i utworach programowych. Ważniejsze utwory kompozytorów Potężnej Gromadki: Milij Bałakiriew ( 1837 – 1910 ): poemat symfoniczny „Tamara”, uwertura na tematy rosyjskie „!000 lat”-„Ruś’; Aleksander Borodin ( 1833 – 1887 ): 3 symfonie, opera „Kniaź Igor”, poemat symfoniczny „W stepach Azji Środkowej”; Cezar Cui ( 1835 – 1918 ): opery  ( „ Angelo”, „Córka kapitana” ); Modest Musorgski ( 1839 – 1881 ): opery  ( „Borys Godunow”, „Chowańszczyzna” ), pieśni , miniatury fortepianowe  ( cykl „Obrazki z wystawy” ), fantazja symfoniczna  „Noc na Łysej Górze”; Mikołaj Rimski – Korsakow ( 1844 – 1908 ): 16 oper ( m. in. „Bajka o carze Sałtanie” z „Lotem trzmiela” ), suita orkiestrowa „Szeherezada”. Pod koniec XIX wieku nastąpił rozkład grupy. Kompozytorzy Potężnej Gromadki przyczynili się do stworzenia rosyjskiego stylu narodowego, odegrali też poważną rolę w rozwoju muzyki europejskiej. Wzrastające poczucie narodowe pozwoliło rozwinąć swą działalność wielkim indywidualnościom twórczym, korzystającym świadomie z tradycji,  również na gruncie muzyki czeskiej. Byli to dwaj kompozytorzy: Bedrich  Smetana oraz Antonin Dworzak. Bedrich Smetana ( 1824 – 1884 ) połączył osiągnięcia Liszta w zakresie poematu symfonicznego oraz Wagnera w dziedzinie dramatu muzycznego z elementami czeskiego folkloru. Najbardziej reprezentatywnymi dziełami jego są: opera „Sprzedana narzeczona”, uchodząca za czeską operę narodową, cykl poematów symfonicznych „Moja ojczyzna” oraz kwartet smyczkowy e-moll „Z mojego życia”. Antonin Dworzak ( 1841 – 1904 ) odkrył nowe obszary czeskiej liryki stylizując pieśni, tworząc nowe struktury form ( np. do sonaty wprowadził dumkę ).Jego dorobek stawia go wśród najwybitniejszych kompozytorów późnego romantyzmu: 9 symfonii ( m.in. IX symfonia g-moll „Z nowego świata” ), uwertury, poematy symfoniczne, opery i utwory kameralne.   W XIX wieku, podobnie jak w innych krajach, także w Skandynawii powstały dzieła zainspirowane własną narodowością.Najwybitniejszymi twórcami byli: Edvard Grieg, przedstawiciel muzyki norweskiej oraz Jean  Sibelius, przedstawiciel muzyki fińskiej. Edvard Grieg ( 1843 – 1907 ) stworzył oryginalny styl, nawiązujący do norweskiego folkloru. Główną jego dziedziną twórczości była muzyka fortepianowa: „Utwory liryczne”, koncert fortepianowy a-moll. Inne kompozycje to: muzyka do dramatów „Peer Gynt” H. Ibsena ( ujęta w dwie suity ), opracowania pieśni i tańców ludowych, utwory kameralne. Jean Sibelius ( 1865 – 1957 ) nawiązywał do rodzimego folkloru, czerpiąc tematykę  z fińskich legend i poezji, zwłaszcza z narodowego eposu „Kalevala”. Stworzył m.in. 7 symfonii, poematy symfoniczne, koncert skrzypcowy d-moll, utwory kameralne, pieśni.   Głównym reprezentantem polskiej szkoły narodowej jest Stanisław Moniuszko.   STANISŁAW MONIUSZKO ( ur. w 1819 r. w Ubielu, zm. w 1872 r. w Warszawie ) Polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była matka. W roku 1827 ojciec przywiózł go na dalszą naukę gry do Warszawy.W roku 1830 Moniuszko rozpoczął naukę w gimnazjum w Mińsku, pobierając jednocześnie prywatne lekcje muzyki. W roku 1837 wyjechał do Berlina na studia muzyczne, do tamtejszego konserwatorium. W roku 1840, po ukończeniu studiów, zamieszkał w Wilnie, gdzie dostał posadę organisty w kościele Świętego Jana. Wkrótce został dyrygentem w teatrze oraz udzielał lekcji muzyki. W Wilnie skomponował wiele pieśni wydanych w zeszytach ( 1- 6, 1844 – 1859 ) jako „Śpiewniki domowe” ( z .7 –12 zostały wydane pośmiertnie w latach 1876 – 1910 ). Z ponad 300 pieśni solowych,  pisanych przez całe życie, najpopularniejsze to : „Dziad i baba”, „Pieśń wieczorna”, „O, matko moja”, „ Prząśniczka”. W roku 1846 Moniuszko przyjechał na krótko do Warszawy i powziął pomysł stworzenia opery, której akcja rozgrywałaby się w Polsce, a muzyka nawiązywałaby do muzycznych tradycji narodowych. Tak narodziła się „Halka” z librettem Włodzimierza Wolskiego, najpierw jako utwór dwuaktowy ( Wilno 1848 ), a następnie czteroaktowy, wystawiony  w Teatrze Wielkim w Warszawie ( 1858 ). Po entuzjastycznym przyjęciu opery kompozytor wyjechał do Weimaru, gdzie poznał Franciszka Liszta. Następnie odbył podróż do Paryża –   w tym mieście poznał Gioacchina Rossiniego. W roku 1858 przeniósł się na stałe do Warszawy. Tam otrzymał posadę dyrygenta opery. W latach 1864 – 1872 był profesorem Instytutu Muzycznego w Warszawie.   Ważniejsze kompozycje S. Moniuszki:   opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis” operetki – „ Nocleg w Apeninach”; „ Nowy Don  Kichot”; „ Loteria”; „ Jawnuta” balety – „ Monte Christo”; „ Na kwaterunku”; „ Figle szatana’ ponad 300 pieśni – zebranych w 6 zeszytach  „Śpiewnikach domowych” – wydanych      za życia Moniuszki, oraz dalszych 6 zeszytów – wydanych po  śmierci. kantaty muzyka instrumentalna – uwertura fantastyczna „Bajka”; 2 kwartety smyczkowe; uwertury i tańce utwory fortepianowe muzyka religijna – 6 mszy   S. Moniuszko jest, oprócz  F. Chopina, najwybitniejszym kompozytorem polskim XIX wieku, głównym przedstawicielem stylu narodowego w Polsce, a przede wszystkim twórcą polskiej opery narodowej i pieśni.   Narodowy styl  we Francji reprezentuje - C. Franck, a w Hiszpanii - I. Albeniz.     Cały tekst jest opracowany przeze mnie i pisany ręcznie, nie jest to kopia z netu. Pozdrawiam.

Historia wychowania

Pytania egzaminacyjne z Histori Wychowania

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Z HISTORII WYCHOWANIA
1. Scharakteryzuj wychowanie u ludzi pierwotnych
Cechą wychowania w społeczeństwie pierwotnym jest jego równość: razem i jednakowo cho...

Zagadnienia

1.Udowodnij, że człowiek jest istotą społeczną.

Człowiek jest istotą społeczną. Jego osobowość jest w pewnym stopniu uwarunkowana genetycznie, ale w swej zasadniczej części ukształtowana przez niego samego oraz w znacznej mier...