Kościół pod wezwaniem świętego Mikołaja w Gąsawie został wykonany w 1674 roku z drewna modrzewiowego. Należy do budowli zrębowo – szkieletowej o podwójnych ścianach. Budowla z nietypowym, gotyckim układem belek szkieletu, bogatą więźbą dachową oraz cennymi malowidłami stanowi perłę architektury sakralnej. We wnętrzu kościoła znajduje się bardzo cenny zespół malowideł ściennych wykonanych w stylu barokowym. Warto również zwrócić uwagę na renesansową chrzcielnicę znajdującą się obok prawego ołtarza. Do cennych obiektów należy również drewniana dzwonnica wykonana w XVIII wieku. W latach 1856 - 1858 nastąpiła renowacja świątyni. Niestety, zabrakło środków finansowych potrzebnych na restaurację malowideł, które pokrywały ściany i strop kościoła. Zdecydowano się położyć na nie warstwę trzciny i grubszą warstwę tynku. Kolejny, większy remont został przeprowadzony w latach 1998 i 1999. Ponownie odkryto malowidła. Zdaniem specjalistów malowidła mają ogromną wartość, ze względu na wielość jak i jakość wykonawców. Jest tutaj ponad 700 metrów kw. malowideł. W nawie znajduje się duży obraz sądu ostatecznego, łacińskie inskrypcje, sceny z życia świętego Mikołaja. Na czołowych ścianach namalowane są piękne sylwetki Dawida i świętej Cecylii. W prezbiterium znajduje się również wiele cennych malowideł. Między innymi jeden z pierwszych wizerunków świętego Kazimierza jaki wykonano w Polsce, wiele scen biblijnych. W centralnym miejscu w prezbiterium namalowana jest Madonna, natomiast w medalionach widnieją postacie ewangelistów. Całość malowidła opleciona jest laurowymi wieńcami, akantami i główkami anielskimi.
Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Gąsawie to niewątpliwie perła sztuki sakralnej – unikat na skalę europejską. Wyróżnia go architektura, cenne wyposażenie oraz zespół wyjątkowych barokowych malowideł ściennych. Jest to świątynia modrzewiowa wzniesiona w XVII w., o konstrukcji szkieletowo – zrębowej. W latach 1939 – 1945 hitlerowcy wykorzystywali świątynię, jako magazyn zbożowy, ale już w 1948 r. zdołano gruntownie odnowić kościół. Podczas remontu dachu i ścian zewnętrznych, w latach 1998 – 1999, odkryto unikatowy gotycki układ belek szkieletu oraz zespół malowideł ściennych. W wyposażeniu wnętrza zaznacza się przekrój stylów od późnego gotyku, przez barok, manieryzm, klasycyzm aż do współczesności. W kościele najbardziej zachwyca, odkryty przypadkowo po 150 latach, zespół barokowych malowideł ściennych. W świątyni znajduje się ponad 700 m2 malowideł, które pochodzą z czterech różnych okresów czasowych. Obecną formę otrzymały w XVIII i XIX w. Najlepiej zachowana z warstw malarskich datowana jest na lata 1705 – 1706. Poza nią rozpoznano również dwie warstwy z XVII w. oraz jedną z czasu dobudowy kaplicy św. Antoniego (XIX w.). W kościele zobaczyć można m.in. scenę „Ostatniej wieczerzy”, „Sądu nad jawnogrzesznicą” czy też „Sądu Ostatecznego”. Malowidła tworzą spójną i precyzyjnie zrealizowaną kompozycję artystyczną. Wszystkie motywy są naturalnej wielkości, a postacie przedstawione na obrazach mają naturalne proporcje. Uwagę zwraca również późnobarokowy ołtarz główny z cudownym obrazem Matki Bożej Pocieszenia w srebrnej trybowanej sukience z I poł. XVIII w. To właśnie jemu świątynia zawdzięcza miano Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia. Jest to wizerunek patronki kanoników regularnych (Gąsawa była własnością klasztoru w Trzemesznie). Obraz wykazuje cechy barokowe i prawdopodobnie namalowany został w II poł. XVII w. (w 1674 r. znajdował się już w kościele). Łaskami słynący wizerunek posiada ruchomą zasłonę przedstawiającą patrona kościoła – św. Mikołaja. Obraz ten pochodzi z XIX w. Kult Maryjny w Gąsawie, niegdyś bardzo żywy (świadczą o tym wzmianki w dawnych dokumentach kościelnych), obecnie ma charakter lokalny. Cennym i godnym uwagi zabytkiem sztuki sakralnej jest również manierystyczna chrzcielnica z pocz. XVII w. (wcześniej znajdowała się ona w kościele przy klasztorze oo. Dominikanów w Żninie). Najstarszym elementem wyposażenia jest późnogotycka grupa ukrzyżowania z I poł. XVI w. Pochodzi ona jeszcze z poprzedniej świątyni. Warto też przyjrzeć się barokowym ołtarzom bocznym. Po prawej stronie znajduje się ołtarz Św. Krzyża z XVII w. z rzeźbami o wysokiej klasie artystycznej. Do nawy przylega cylindryczna kaplica św. Antoniego dobudowana w 1817 r. Na zewnątrz, obok kościoła stoi ciekawa dzwonnica z przełomu XVIII i XIX w. Jest drewniana, dwukondygnacyjna i pokryta namiotowym dachem. Przy bramie prowadzącej do kościoła stoi kamienna figura Matki Boskiej z 1866 r.