Szkarłupnie - zwierzęta o promienistej symetrii ciała.
Szkarłupnie - zwierzęta o promienistej symetrii ciała.
Boczna linia rozwoju wtóroustych, żyjącąca w morzach o płnym zasoleniu, związane z dnem morskim.
A) Filogeneza szkarłupni:
- przodkowie: robakokształtne zwierzęta mając wtórną jamę ciała (celomę), podzieloną na segmenty.
Przeszły one póżniej do osiadłego trybu życia, tracąc dwuboczną symetrię.
- do dziś przetrwał tylko jedna gromada - liliowce.
- poruszają się po dnie morskim, w piaszczystych głębinach o niewielkiej przenikalności promieni słonecznych, w strefie biotycznej, wyjątkowo są unoszone w toni wodnej. Przykłady: rozgwiazdy, wężowidła, jeżowe, strzykwy.
- Ciekawostki uzupełniające: pojawiły się w kambrze, wymarły w paleozoiku.
B) Budowa ciała, czynnośći życiowe.
- pięciopromienna symetria ciała, a u dorosłych brak wyodrębnionej głowy.
- larwy dwubocznie symetryczne, co wskazuje na ich pochodzenie od zwierząt tego typu ciała.
- wapienny szkielet, złożonych z bardzo licznych płytek, okrywających całe zwierze, tworzących silny, i zwarty pancerz.
- płytki pancrza często wyposażone w kolce lub igły, nie jest to jednak szielet zewnętrzny!
- otwór gębowy po spodniej stronie ciała.
- Słabo wykształcone narządy oddechowe(wyrostki skórne, worki połączone z końcową częścią jelita)
- uproszczony układ krwionośny(układ hemalny) - system zatok i kurczliwego naczynie - serca.
- układ wodny(ambulakralny) - składa się z kanałów rozsianych po całym ciele, w których krąży woda morska.
- nóżki ambulakralne - wypustki służące do poruszania się, zwiększają powierzchnię wymiany gazowej oraz są to narządy dotykowe, przyssawki.
- 3 układ krążenia - parahemalny - wiele jam i przestworów połączonych ze sobą.
- absolutny brak układu wydalniczego, wydalani metabolitów drogą dyfuzji prostej przez liczne cienkościenne wyrostki ciała.
- podocyty - specjalne komórki, pochłaniają metabolity, przedsotają się do układu wodnego i na zewnątrz ciała.
- zdecentralizowany układ nerwowy(centralny pierścień i promieniście odchodzące od niego nerwy.
- brak mózgu i narządów zmysłu.
- silne zdolnośći regeneracyjne.
C) Rozmnażanie się i rozwój:
- rozdzielnopłuciowość, zawsze zewnętrzne zapłodnienie, rozwój złożony( planktoniczna larwa o symetrii dwubocznej).
* Pominięto przegląd systematyczny i znaczenie.