Legenda gminy Kazanów .

Kazanów obecnie znajduje się w województwie kieleckim, w powiecie zwoleńskim, od 1972 roku Kazanów jest siedzibą gminy. Natomiast w okresie międzywojennym administracyjnie przynależało on do województwa kieleckiego, powiatu iłżeckiego, gminie Miechów.[2.1]. Miasto usytuowane jest w odległości około 24 km od Radomia nad rzeką Iłżanką lub Chotczą(Chodzieżą).[2.2] Marcin Kazanowski, rotmistrz, w 1556 r. otrzymał od króla Zygmunta Augusta przywilej na lokację miasta o nazwie Kazanów, na gruntach Miechowa jego wsi dziedzicznej, która położona była w parafii Tczów w powiecie radomskim. Nowy ośrodek administracyjny otrzymał w przywileju lokacyjnym prawo chełmińskie. Zezwalało on na odbywanie się 3 jarmarków w roku (na Św. Trójcę, Św. Franciszka i Trzech Króli) i jednego targu w sobotę. W 1598 r. wizytator z ranienia Jerzego Radziwiłła, biskupa krakowskiego, stwierdził, że w Kazanowie był kościół drewniany parafialny świeżo wybudowany i konsekrowany pod wezwaniem Św. Jana Chrzciciela. Przy plebani stał dom rektora szkoły.[2.3]. Kolejni właściciele Kazanowa, rodzina Głogowskich herbu Grzymała, rozpoczęła budowę kościoła parafialnego. W wieku XVII właściciel Kazanowa Remigian Strzałkowski herbu Prawdzic uzyskał od króla Jana III Sobieskiego przywilej na założenie wszystkich cechów. Kolejnymi właścicielami miasta i okolicznych posiadłości byli: - Chomentowscy herbu Lis, -Tarłowie herbu Topór, -Giebułtowscy herbu Lis, -Dunin-Wąsowiczowie herbu Łabądź, -Chociszewscy herbu Junosza, -Nowosielscy herbu Sas, Kochanowscy herbu Korwin, -Domańscy herbu Laryssa, -Skrzyńscy herbu Zaremba -Pruszakowie herbu Leliwa . W 1869 roku miasto utraciło prawa miejskie i zostało osadą. Mieszkańcy Kazanowa utrzymywali się głównie z rolnictwa oraz rzemieślnictwa, głównie szewstwa i krawiectwa. W XIX wieku znaczną liczbę mieszkańców, bo 45 % ogółu społeczeństwa stanowili Żydzi, zajmujący się przeważnie handlem i rzemiosłem. Największą liczbę mieszkańców, bo 1500 osób osiągnął Kazanów na początku XX wieku. Miasto było kilkakrotnie palone i niszczone w trakcie wojen, co przy położeniu z dala od głównych szlaków komunikacyjnych przyczyniło się do ubożenia ludności i stopniowej utarty znaczenia. Na przełomie XVI / XVII o Kazanowie pisano w następujący sposób: „…prócz chwastów, bylicy i ostu dzikiego nic się nie rodzi”. Miasto mocno ucierpiał w czasie potopu szwedzkiego. Wtedy też nowymi jego właścicielami zostali Głogowscy. Jednak jeszcze przed 1683 rokiem miasto zostało zakupione przez ród Strzałkowskich herbu Ostoja, którzy wystarali się u króla Jana III Sobieskiego przywilej na założenie cechów w Kazanowie, pomimo tego jakże intratnego zabiegu miasteczko nie rozwijało się i liczba mieszkańców wahała się między 200-300 osób. Pomiędzy rokiem 1662-1667 miasto mieszkało 226 osób. W roku 1798 zbudowano przy kościele szpital (przytułek), który jeszcze na początku XX wieku służył za organistówkę. W roku 1818 parafia kazanowska (Kazanów i Dębnica) liczyła 402 wiernych .[2.4] W roku 1827 w Kazanowie było 83 domy drewniane, murowany kościół i drewniana bożnica. Miasteczko liczyło 601 mieszkańców, w tym 205 Żydów. Nie wiadomo kiedy dołożono Kazanowowi czwarty jarmark na św. Marcina. Mimo tego miasteczko podupadło, zaniechano sobotnich jarmarków, a w połowie XIX wieku i targów. Niedługo potem ratusz oddano w dzierżawę. W Kazanowie istniała od 1876 r. szkoła .[2.5] W 1880 r. Kazanów znajdował się w granicach administracyjnych Guberni Radomskiej, powiatu iłżeckiego oraz gminy Miechów, której był siedzibą. Wtedy to osadę zamieszkiwało 1149 osób. Liczba domów wyniosła 111. Na terenie miasta znajdował się kościół murowany, sąd gminny okręgu III oraz urząd gminy, szkoła początkowa i garbarnia. Na początku XX w. Kazanów osiągnął szczyt swojego rozwoju gospodarczego. Szacuje się, że wtedy to osiągnął jedną z największą liczb mieszkańców, a mianowicie 1500. W 1912 r. rozpoczęto tu budowę staży pożarnej .