Od czego wywodzi się nazwa "Busko-Zdrój"

Busko-Zdrój Nie bez przyczyny Busko Zdrój - jak mówią jego mieszkańcy - posiada w swym herbie słońce, gdyż właśnie w tym mieście i jego bliskich okolicach panuje dość specyficzny, jak na Ponidzie, klimat. W najcieplejszym miesiącu - lipcu - średnia dobowa temperatura wynosi tu ok. 24 stopni C, natomiast w najchłodniejszym miesiącu - styczniu - ok. -6 stopni C. Busko jest więc uważane przez klimatologów za najbardziej nasłonecznione uzdrowisko w Polsce. Na południowych zboczach Garbu Pińczowskiego okolic Buska rosną najbardziej soczyste jabłka i śliwy - tylko patrzeć pierwszych winnic. Podróżując po Ponidziu w czasie niepogody warto więc "spróbować szczęścia" w Busku, gdzie mamy zawsze duże szanse zobaczyć słońce - nie tylko to w herbie. Pierwotna osada, z której wyrosło miasto, położona była na południowy-zachód od obecnego rynku, w pobliżu drewnianego kościoła pw. św. Leonarda. W 1287 r. książę Leszek Czarny na prośbę Norbertanek nadał Busku prawa miejskie. Wówczas to wytyczono w pobliżu klasztoru rynek z czasem zabudowany drewnianymi domami i stojącym pośrodku ratuszem. Okres od XV do poł. XVII w. to "złote czasy" miasta, które mimo iż znacznie mniejsze od swych sąsiadów - Pińczowa, Wiślicy, Nowego Korczyna - rozwija się dość prężnie i bogaci. Kres prospericie Buska - jak i wielu małopolskich miast - przynosi 2. poł. XVII w. i pocz. XVIII w. - potop szwedzki, związana z nim grabieżcza wyprawa księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego, liczne konfederacje nieopłaconego wojska oraz II wojna północna. Nowe perspektywy otwarły się przed Buskiem po I rozbiorze Polski (1773). Wobec utraty wielickich i bocheńskich salin rząd polski rozpoczął poszukiwania soli kamiennej w innych częściach Rzeczypospolitej - m.in. w Busku. Choć złóż takich tu nie znaleziono, to na mocy wydanego przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przywileju (1783) zawiązano w Busku Kompanię Solną, która dzięki inicjatywie Stanisława Staszica, wykorzystując miejscowe złoża solanki, rozpoczęła na znaczną skalę warzenie soli. Oficjalne otwarcie uzdrowiska w Busku Zdroju nastąpiło w 1828 r. Lata 30. XIX w. przynoszą szereg inwestycji - wówczas to zbudowano buskie Łazienki (1836 r.) i szpital św. Mikołaja (1837). Zwiedzanie Buska należy rozpocząć od rynku (pl. Zwycięstwa), którego dominantą jest niewielki park zaprojektowany w XIX w. przez zdrojowego ogrodnika Ignacego Hanusza. Jest to dość sympatyczne miejsce, pośrodku którego stoi ładna fontanna. Buski rynek otacza zabudowa powstała w większości po wielkim pożarze (1820). Ciekawą historię posiada dość spory, narożny dom (pl. Zwycięstwa 17), w którym Feliks Rzewuski urządził pierwszy w mieście pensjonat oraz zakład kąpielowy. W pobliżu rynku położony jest najstarszy zabytek miasta - dawny klasztor Norbertanek. Zwiedzanie uzdrowiskowej części miasta warto rozpocząć także od buskiego rynku. Ulicą faktycznie łączącą Busko ze Zdrojem jest odchodząca od rynku przy wspomnianej kamienicy al. Mickiewicza - kasztanowa promenada, schodząca po zboczu Garbu Pińczowskiego, wytyczona w linii prostej pomiędzy rynkiem a główną bramą parkową i zdrojowymi Łazienkami. Zawsze pełna kuracjuszy, uczniów i zwykłych mieszkańców, najpiękniej wygląda "tuż przed maturą", kiedy kwitną kasztany, a także wtedy, kiedy drzewa zrzucają listowie ścieląc ją różnokolorowym kobiercem. Nim ruszymy aleją do Zdroju warto zwrócić uwagę na interesującą, drewnianą willę Polonia. Zbudowana na początku XX w. w stylu "szwajcarskim" przez lekarza zdrojowego dra Juliana Majkowskiego, posiada charakterystyczną facjatkę z werandą zwieńczoną trójkątnym dachem. Obecnie w willi ma swoją siedzibę Muzeum Ziemi Buskiej. Idąc w dół al. Mickiewicza mijamy po lewej stronie niski budynek dawnego szpitala rosyjskiej Straży Pogranicznej (XIX w.). W pobliżu bramy parkowej położony jest ciekawy budynek willi Bristol. Ten narożny budynek z charakterystyczną kopułą zakończoną iglicą powstał pod koniec XIX w. i był własnością żydowskiej rodziny Cukiermanów, którzy w XX-leciu międzywojennym wynajmowali go Ministerstwu Spraw Wojskowych. Obecnie w willi mieści się sanatorium Bristol. Naprzeciw willi Bristol wznosi się główna brama prowadząca do parku zdrojowego. Założony w XIX w. przez ogrodnika Ignacego Hanusza składa się generalnie z dwóch części o odmiennym charakterze i drzewostanie. Nad całym tym idyllicznym krajobrazem dominuje bryła najbardziej reprezentacyjnej budowli buskiego Zdroju - Łazienek noszących obecnie nazwę sanatorium Marconi od nazwiska ich twórcy - architekta Henryka Marconiego. Zbudowane w 1836 r. Pierwsza sala Łazienek to wspaniała pijalnia. Serwowane tu wody buskiego Zdroju (które nie mają nic wspólnego z popularną "Buskowianką") nie są produktem, który można spożywać w nieograniczonych ilościach. Busko Zdrój jest obok Solca jedynym uzdrowiskiem w Polsce, które leczy kuracjuszy w zakresie chorób narządów ruchu, obwodowego układu nerwowego, reumatoidalnych zapaleń stawów, choroby Bechterewa, zwyrodnień stawów, osteoporozy i innych schorzeń związanych z układem kostnym.

Województwo świętokrzyskie

Położenie geograficzne
Ziemia kielecka to region położony między Wisłą, a Pilicą, stanowiący północną część historycznej Małopolski. Aktualnie nazwą tą określa się obszar województwa świętokrzyskiego, którego powierzchni...