Pozytywizm . - rozwój kultury . Twórcy , dzieła,,,, 1. Eliza Orzeszkowa- w Nad Niemnem przedsrawiła różne postawy życiowe Polaków w okresie niewoli. Jedni bohaterowie tej powieści poświęcają się ciężkiej pracy, inni czerpią z niej radość i siłę. Pisarka podkreśla przywiązanie do ziemi ojczystej, piętnuje tych, którzy prowadząc beztroskie życie rujnują polskie majątki. 2. Bolesław Prus- w powieści Lalka opisuje losy człowieka, który dzięki własnej uczciwej i ciężkiej pracy zdobył majątek i otworzył sklep. Mimo bogactwa i awansu społecznego nie zapomniał, skąd się wywodił i wspierał ludzi potrzebujących . 3. Henryk Sienkiewicz- Trylogia- Ogniem i Mieczem; Potop; Pan Wołodyjowski.
pozytywizm-termin przyjęty z doktryn filozoficznych Prądy Literackie: Realizm-ogólnie:metoda twórcza, polegająca na ukazywaniu rzeczywistości w sposób wierny,obiektywny, zgodny z jej obserwacją. Tak rozumiany realizm to zespół norm estetycznych, funkcjonujących w obrębie wielu nurtów i epok literackich, w swoistej dla nich postaci. Naturalizm-kierunek literacki ukształtowany we Francji w 2 poł.XIX w. Za jego twórcę uważany jest Emil Zola,który w napisanej w 1880 r. Powieści eksperymentalnej wyjaśniał założenia kierunku. Punktem wyjścia naturalizmu było przekonanie, że człowiek,zdominowany przez instynkty, nie różni się od zwierząt.