2. Miłośc i praca - te dwie wartości są w powieści nierozerwlnie związane. Połączyły zarówno protoplastów rodu Bohatyrowiczów: Jana i Cecylię , jak i młodych pozytywistów Jana i Justynę. Oba te małżeństwa były postrzegane jako mezalians . Mogiła Jana i Cecyli jest symbolem pracy, ponieważ ta XVI - wieczna para odrzuciła wszelkie konwenanse społeczne, osiadła glęboko w puszczy i tam zaczęła gospodarować. Trud i wytrwałość małżonków zostały nagrodzone: otrzymali herb i swoje nazwisko - żywy dowód siły ich charakterów i tego,że pracą można osiągnąć wiele. 1Miłość sentymentalna to pojęcie wiążące się z sentymentalizmem.Ten rodzaj miłości jest przedstawiany jako uczucie rodzące się w sercach bardzo wrażliwych i czułych osób.Miłośc sentymentalna to najczęściej miłość scczęśliwa, której nie zagrazaja ani różnice stanowe i majątkowe, ani inne konwenanse społeczne.Jest to miłość spokojna, radosna, nastawiona na ukazywanie pięknego i ciepłego wnętrza kochających się.
