Fundacje w Polsce
Fundacje są to inaczej organizacje lub osoby prawne, które zbierają pieniądze lub inne datki i przeznaczają je na jakiś szczytny cel np. pomoc chorym, biednym lub poszkodowanym w pewnej sytuacji. W Polsce prywatne fundacje prawnie dozwolone są od roku 1984. Wśród wielu istniejących w naszym kraju fundacji i organizacji charytatywnych opisaliśmy te trzy największe: Polski Czerwony Krzyż, Polska Akcja Humanitarna i Caritas Polska.
POLSKI CZERWONY KRZYŻ
PCK powstał wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości - 27 kwietnia 1919 r. W tym samym roku został uznany przez MKCK i przyjęty do Ligi Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Od początku swojego istnienia działa nieprzerwanie we wszystkich okresach historii narodu polskiego.
Najwyższym organem Polskiego Czerwonego Krzyża jest Krajowa Rada Reprezentantów, która wybiera Zarząd Główny i Główną Komisję Rewizyjhną oraz ustala program działania na następną kadencję.
Zarząd Główny kieruje pracą Stowarzyszenia. Jego kadencja trwa cztery lata.
W całym kraju działają zarządy okręgowe i rejonowe PCK.
Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi Polskiego Czerwonego Krzyża
są koła, kluby honorowych dawców krwi PCK, grupy społecznych instruktorów młodzieżowych (SIM) PCK i inne zespoły, w których zrzeszeni są członkowie. Strukturę organizacyjn określa statut PCK -zatwierdzony Rozporządzeniem Rady Ministrów RP z kwietnia 1996 r.(Dziennik Ustaw nr 42 poz.182) w oparciu o ustawę o Polskim Czerwonym Krzyżu z 16 listopada 1964 r.(Dz.Ustaw nr 41 poz.276) Stowarzyszenie - Polski Czerwony Krzyż jest organizacją pozarządową, której cele i zadania określa statut PCK.
PCK jest stowarzyszeniem krajowym Polskiego Czerwonego Krzyża Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu Konwencji genewskich o ochronie ofiar wojny z dnia 12 sierpnia 1949 roku ( Dz.Ustaw nr 38 poz.171) i Protokołów dodatkowych do tych Konwencji z dnia 8 czerwca 1977 roku (Dz.Ustaw z 1992 roku nr 41 poz.175 ).
Zgodnie z zasadą JEDNOŚCI (siedem ZASAD głównych Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca ) w każdym kraju działa tylko jedno stowarzyszenie Czerwonego Krzyża albo Półksiężyca.
Siedzibą władz naczelnych jest miasto stołeczne Warszawa.
POLSKA AKCJA HUMANITARNA
W 1989 r. powstała w Polsce fundacja EquiLibre z siedzibami w Krakowie i Toruniu. Nazwa ta nawiązywała do francuskiej organizacji humanitarnej EquiLibre, którą w 1984 roku w Lyonie założył Alain Michel. Początkowo jej celem była pomoc polskiemu społeczeństwu, poprzez wysyłanie do Polski konwojów. Pomoc EquiLibre przychodziła do Polski w latach 1984 - 1990 (link w budowie). Od 1986 roku organizacja ta zaczęła wysyłać pomoc również do innych krajów (Nigeria, Armenia, Kurdystan Iracki, Bośnia, Rumunia i inne) W 1989 roku, po wolnych wyborach i po zmianie Ustawy o Fundacjach, Alain Michel, prof. Zbigniew Chłap, Bogdana Pilichowska i Janina Ochojska zarejestrowali polską Fundację EquiLibre, której celem była nadal pomoc polskiemu społeczeństwu przy pomocy środków pozyskanych w Polsce. Zakładając naszą organizację w Polsce nie znaliśmy teorii i nie mieliśmy praktyki. Skorzystaliśmy z doświadczeń francuskiego EquiLibre, jak założyć i prowadzić organizację pozarządową zajmującą się pomocą społeczną, jak skutecznie zdobywać środki i jak współpracować z innymi organizacjami (link w budowie). W grudniu 1992 Janina Ochojska założyła biuro w Warszawie, które organizowało konwoje do Bośni. We wrześniu 1993 roku powstało biuro w Łodzi. W grudniu 1994 pracownicy biur: warszawskiego, toruńskiego i łódzkiego, postanowili odłączyć się od EquiLibre i zarejestrowali fundację o nazwie Polska Akcja Humanitarna. Decyzja ta została spowodowana rozszerzeniem zakresu działań Fundacji o niesienie pomocy poza granice naszego kraju. Polska EquiLibre, z siedzibą w Krakowie, istnieje nadal i kontynuuje swoją działalność.
Misją Polskiej Akcji Humanitarnej jest pomoc ofiarom wojen i kataklizmów za granicą i w Polsce, wspieranie szkół i ośrodków służby zdrowia w rejonach szczególnie dotkniętych ubóstwem, pomoc trafiającym do naszego kraju uchodźcom, edukacja humanitarna. Poprzez nasze akcje, wspieramy działania na rzecz budowy społeczeństwa otwartego, odpowiedzialnego, tolerancyjnego i aktywnego, zdolnego do pomocy samym sobie i innym.
CARITAS POLSKA
W Polsce do powołania ogólnokrajowego organu pod nazwą Instytut Caritas doszło w roku 1929. Instytut Caritas koordynował działalność Caritas diecezjalnych powstających sukcesywnie na przestrzeni lat trzydziestych. Caritas diecezjalne obejmowały wszystkie podmioty kościelne pracujące na niwie charytatywnej - instytucje zakonne, stowarzyszenia, sodalicje, bractwa itp. Działalność dobroczynna Kościoła kontynuowana była w warunkach okupacji niemieckiej, a w pierwszych latach powojennych nastąpił jej burzliwy rozwój. Przerwały go w roku 1950 dekrety władz komunistycznych likwidujące Caritas kościelną i przekazujące cały jej majątek reżimowemu Zrzeszeniu Katolików Świeckich "Caritas". Na niwie charytatywnej, co prawda w ograniczonym zakresie i w dużej zależności od czynników państwowych, pozostały oficjalnie jedynie zakony. Istniała jednak i podejmowała działania zwłaszcza w sferze duszpasterskiej Komisja Episkopatu d/s Duszpasterstwa Miłosierdzia. Nieprzerwanie organizowano Tygodnie Miłosierdzia i wiele osób otrzymywało konkretną pomoc w ramach parafii. W latach osiemdziesiątych na bazie rozdawnictwa pomocy zagranicznej coraz większą rolę zaczęła odgrywać Komisja Charytatywna Episkopatu Polski (tak przemianowano dawniejszą Komisję d/s Duszpasterstwa Miłosierdzia). Ważnym etapem na drodze do odrodzenia działalności społecznej Kościoła było powstanie instrukcją Episkopatu z roku 1986 parafialnych zespołów charytatywnych. Powstały one w większości parafii w kraju i wychodząc od rozdawnictwa darów zagranicznych stopniowo ewoluowały w kierunku społecznej samopomocy. Caritas Kościoła wracała w poszczególnych diecezjach do życia począwszy od roku 1989. We wszystkich 39 diecezjach powstały sukcesywnie autonomiczne Caritas diecezjalne. 10 października 1990 roku powołano krajowy organ koordynacyjny pod nazwą Caritas Polska. Podobieństwo struktur między Caritas współczesną a przedwojenną nie zmienia faktu, że o ile Caritas przedwojenna ujęła w swoje struktury pewną istniejącą już rzeczywistość, o tyle powołanie obecnej Caritas było odgórnym działaniem obliczonym na wypełnienie niezawinionej luki w sferze społecznej działalności Kościoła. W skład współczesnej Caritas nie weszły te podmioty kościelne, którym udało się przetrwać na niwie charytatywnej okres komunizmu (tj. np. zgromadzenia zakonne). Całą "odziedziczoną" rzeczywistością były wspomniane wyżej parafialne zespoły charytatywne, rewindykowane nieruchomości oraz niektóre placówki. Struktury Caritas w większości diecezji tworzone były właściwie od zera. Z faktu, że w odróżnieniu od sytuacji sprzed roku 1950 Caritas nie obejmuje dziś zasadniczo działalności zgromadzeń zakonnych czy stowarzyszeń katolickich, wynika, iż jest ona jedynie fragmentem - choć bardzo istotnym - działalności Kościoła w Polsce na rzecz potrzebujących. Caritas Polska jest duszpasterską instytucją charytatywną Episkopatu Polski. W stosunku do Caritas diecezjalnych pełni rolę pomocniczą. Władzą nadrzędną dla Caritas Polskiej jest Konferencja Episkopatu Polski. Ona też nadaje Caritas Polskiej statut i powołuje jej dyrektora. Caritas Polska jest wyposażona zarówno w kościelną, jak cywilną osobowość prawną. Jako organ centralny i ogólnokrajowy Caritas Polska pełni następujące funkcje:
· Koordynacyjną: koordynowanie, usprawnianie i ujednolicanie akcji podejmowanych wspólnie przez Caritas diecezjalne (Caritas Polska zatrudnia koordynatora stacji opieki i koordynatora do spraw mediów).
· Reprezentacyjną: reprezentowanie Caritas Kościoła w Polsce wobec innych podmiotów w kraju i za granicą (urzędów państwowych, mediów ogólnopolskich, organizacji zagranicznych i międzynarodowych).
· Operacyjną: podejmowanie samodzielnej działalności pomocowej (organizowanie ogólnokrajowych zbiórek na pomoc dla zagranicy, wysyłanie transportów z tą pomocą, pozyskiwanie i udostępnianie środków na różne inicjatywy pomocowe w kraju, zarządzanie udzielonymi funduszami celowymi, finansowanie programów pomocowych za granicą).
· Formacyjno-informacyjną: organizowanie szkoleń i sympozjów; rozpoznawanie obszarów i skali ubóstwa w Polsce; działalność wydawnicza za pośrednictwem Fundacji "Pro Caritate".