2. Jan Kochanowski był jednym z najwybitniejszych artystów epoki renesansu w Polsce i w Europie. Pełnił również rolę sekretarza królewskiego na dworze Zygmunta II Augusta. Podczas licznych podróży poznał wspaniałych ludzi, posiadł wiedzę i umiejętności, zyskał miano poety Doctus. Kochanowskiemu nie była obca troska o losy Ojczyzny. Wyrazem tych uczuć są pieśni patriotyczne autora, a wśród nich najbardziej znana „Pieśń o spustoszeniu Podola”. Podmiot liryczny, którego możemy utożsamiać z autorem, wspomina o napadzie Turków i ich najemników- Tatarów na Podole w 1575 roku, podczas panowania bezkrólewia, po ucieczce Henryka Walezego z Polski. Utwór składa się dwunastu strof, w których występują po cztery wersy. W każdym z nich występuje po jedenaście sylab, co oznacza, że utwór jest sylabiczny. Natomiast średniówka znajduje się po piątej sylabie. W dziele są rymy parzyste, dokładne (wojują-budują), które nadają utworowi rytmiczności. Cały utwór jest jedną, wielką apostrofą skierowaną do rodaków. Widać to już w drugim wersie: „…Szkoda, Polaku!”. Dalej podmiot obrazuje sytuację, w jakiej znaleźli się Polacy po klęsce w wojnie z Tatarami. Ziemia podolska została spustoszona, najeźdźcy łupy dzielili. Kochanowski martwi się również o tych, którzy zostali pojmani i zhańbieni przez Tatarów. Poeta wyraża się o Tatarach bardzo negatywnie, nazywając ich „psami bisurmańskimi” oraz posługując się w piątej strofie metaforą stada owiec (Polaków), napadanego przez wilki. W całym utworze widać negatywne nastawienie podmiotu lirycznego do wroga. Myślę, że chce, żeby jego nastrój udzielił się adresatom i pobudził ich do działania. Kochanowski chce odwetu, na który jest jeszcze czas. Niestety, aby mężnie stanąć do walki ludzie musieliby porzucić swoje dotychczasowe przyzwyczajenia, szlachta zaprzestać biesiadowania, porzucić wygody, okazać odwagę oraz wyłożyć fundusze na wojnę: „Skujmy talerze na talary, skujmy, a żołnierzowi pieniądze gotujmy”. Tuż za zachętą do walki można dostrzec wytykanie przez podmiot liryczny rodakom ich braku zainteresowania sprawami kraju, krótkowzroczności oraz opieszałości w działaniu. Ostatnia zwrotka ukazuje gorzką, przykrą, ale jakże odważną refleksję na temat Polaków, którzy nie potrafią uczyć się na swoich błędach. Odwołując się do przysłowia: „Polak mądr po szkodzie”, które poeta stawia sobie za tezę, tak charakteryzuje przyszłość swoich rodaków: „Nową przyszłość Polak sobie kupi, Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi”. W Pieśni 5 z Ksiąg Wtórnych odnajdujemy bogactwo środków stylistycznych. Występuje wykrzyknienie: „żal się mocny Boże!”, które ukazuje troskę o osoby, które dostały się do niewoli. Pytanie retoryczne: „Czy nas półmiski trzymają?” jest ironiczne i ma na celu wyśmiewanie się z frywolności, braku odpowiedzialności Polaków. Umacnia to epitet: „biedne miski”. Charakter i formę patriotycznego apelu poeta uzyskał dzięki apostrofom. Oprócz tego została zastosowana przerzutnia. Jan Kochanowski w swojej dwunastej pieśni stwierdza: „A jeśli komu droga otwarta do nieba, Tym, co służą ojczyźnie”. Poeta nie tylko w swoich pieśniach zachęca do pracy na rzecz ojczyzny. Jego utwory mają charakter poezji tyrtejskiej- poezji wzywającej, zagrzewającej do walki. Niestety poeta nie ma łatwo. W jego otoczeniu znajdują się osoby zimne jak kamień, które nie potrafią odmówić sobie przyjemności, aby poprawić dobro ogółu. Tak, więc poecie pozostaje twórczość. 1. poczatki renesansu przpypadaja na XIV wiek ( wlochy ) . kraje europy polnocnej - XV-XVI wiek. koniec epoki renesansu - przełom XVI i XVII wieku . przyjmuje sie , ze w polsce renesans przypada na lata 1450 – 1630.
1. Granice chronologiczne Renesansu 2. Na czym polega troska o ojczyzne w pieśni o spustoszeniu podola.
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź