Pieśń V J.Kochanowskiego,inpretacja.Nie z neta.Pilne na dziś!!! dłuzsze ma byc

Pieśń V Jan Kochanowski Pieśń patriotyczna zaczynająca się od słów:„Wieczna sromota i nienagrodzona szkoda,Polaku” .Stanowi wyraz obywatelskiej troski poety o losy kraju,bezkarnie najeżdząjącego przez wroga.Pieśń V zaliczana do pieśni patriotycznych powstała w roku 1575,po klęsce Polaków poniesionej podczas napadu Turków na Podole(wscgodnie części ówczesnej Rzeczypospolitej).Wrogowie wówczas złupili wiele szlacheckich dworów i uprowadzili ponad 50 tysięcy ludzi.Utwór rozpoczyna się opisem „ziemi spustoszonej podolskiej” ,na której rozpanoszyli się Tatarzy- „ psy bisurmańskie”,„ zbójce”,„ wilcy”.Wykorzystali oni bezradnosc POlski,która po ucieczce Henryka Walezego została samotna,jak stado bez pasterza.Poeta ubolewa nad losem uprowadzonych kobiet i dzieci oraz pyta gniewnie-„ czyja to jest wina?”.Nie ukrywa że wina leży po stronie szlachty,która bardziej przejmuje sie swoją wygodą,niż dobrem państwa.Wytyka bogaczom ich krótkowzrocznosć i brak troski o państwo.Zdaje sobie sprawę,że jedyny-jeszcze możliwy-ratunek to powstanie w Polsce zaciężnej,zawodowej,zawsze gotowej do obrony armii;namawia do „ przekucia(srebrnych talerzy na talery”w celu jak najszybszego sfinansowania tego projektu i przestrzega Polaków przed popełnieniem tych samych błędów bez wyciągania wiosków z przeszłości,aby się nie okazało,że Polak „ i przed szkodą,i po szkodzie głupi.Kochanowski-gorliwy patriota-jest zdruzgotany zwycięstwem Tatarów.Pieśń ta ma charakter niezwylke przejmującego wołania do narodu polskiego o opamiętanie,co poeta starał się osiągnąć poprzez stosowanie wielu pytań retorycznych,apostrof i wykrzykników.Pieśń nawiązuje do tradycji retoryki starożytne,została skomponowana jak mowa(oracja),zaczyna się od tezy,po której następują argumenty i wniosek(pointa).Aby jak najskuteczniej oddziaływać na odbiorcę,poeta sięga po ekspresywne środki wyrazu artystyczngo,takie jak wykrzyknienia,apostrofy,pytania retoryczne,powtórzenia,przerzutnie.Stosuje słownictwo wartościujące(„łup żałosny”,„cny Lach”).pomaga sobie też ironią („Wsiadamy?Czy nas półmiski trzymają?”).       licze na naj ;d  

- tematem utworu jest fakt historyczny-najazd Tatarów na wschodnie granice Rzeczpospolitej, złupienie Podola i zabranie 55 tys. jeńców do niewoli; - podmiot liryczny mówi w imieniu narodu Polaków ; - adresatem jest szlachta polska, do której podmiot zwraca się i którą reprezentuje; - to pieśń patriotyczna, porusza aktualne problemy polityczne i społeczne; - jest to typowa liryka apelu-podmiot wzywa, apeluje do konkretnego działania i przekonuje do swoich racji; - utwór rozpoczyna się wykrzyknieniem, które podkreśla trudną sytuację Polski i podkreśla hańbę, której doznała po najeździe Tatarów; - autor zastosował kontrastujące ze sobą obrazy, które przedstawiają strony konfliktu: Tatarzy porównani do poszczutych przez Turcję psów, wilków i zbójców (to wywołuje negatywne odczucia), a Polacy zostali porównani do stada łań z potomstwem orazstada owiec bez pasterza i psów pasterskich(odwołanie do bezkrólewia i braku wojska)-to budzi pozytywne emocje; chodzi o oddziaływanie na emocje czytelnika i ukazanie niewinności i bezradności zaatakowanych Polaków; - los uprowadzonych jeńców jest nie do pozazdroszczenia-jednych sprzedano w niewolę do Turcji, innych wcielono do wojska tatarskiego, a szlachcianki stały się nałożnicami pogan; - autor podkreśla , że Polacy zostali pokonani przez naród stojący na niższym poziomie cywilizacyjnym , bo Tatarzy prowadzili koczowniczy tryb życiamieszkając pod namiotami na stepach; - podmiot przestrzega przed dawaniem sygnałów słabości Turcji planującej atak na Polskę; - druga część utworu to już nie opi sytuacji Polski, ale szereg wezwań skierowanych do szlachty; podmiot zachęca ją aby: przebudziła się i czujnie reagowała na działania nieprzyjaciela, bo ostateczny wynik wojny nie jest jeszcze rozstrzygnięty, krwią Tatarów zmyć hańbę przegranej, porzucic dobrobyt domowy i zająć się przygotowaniami do wojny : opodatkować się i utworzyc wojsko zaciężne do obrony granic, - w ostatniej zwrotce podmiot odwołuje się do przysłowia "Mądry Polak po szkodzie", ale zauwaza, że sytuacja z Tatarami pokazała, iż Polacy nie uczą się na błędach i nie wyciagaja wniosków ze swoich przegranych , dlatego trzeba wymyśleć nowe przysłowie "Polak głupi przed i po szkodzie" - była to wyraźna prowokacja mająca na celu pobudzenie polskiej szlachty do działania