Gatunki liryczne: -elegia : utwór liryczny o treści poważnej, refleksyjny, utrzymany w tonie smutnego rozpamiętywania, rozważania lub skargi.Wyróżniamy elegie miłosne i patriotyczne, np. * "Żale Sarmaty " Franciszek Karpiński Karpiński mówi o tym, że w najtrudniejszych dla kraju chwilach zabrakło obrońcy, który "rozrzucałby strach i uszanowanie". Poeta nie widzi już żadnej nadziei dla Polaków i siebie. -epigramat: krótki, przeważnie dwuwierszowy utwór poetycki pisany dystychem elegijnym, np. *" Krótkość Żywota" Daniel Naborowski W utworze tym ukazane jest przemijanie, ucieczka czasu. Poeta obrazuje krótkość naszego życia. -fraszka: utwór o różnej tematyce (humorystyczny bądź sarkastyczny), często zakończony puentą, np. * "Na nabożną" Jan Kochanowski Kochanowski Podobna praca 90% gatunki biblijne kpi z fałszywej pobożności kobiety. Ujawnia kontrast między słowami, a czynami. -hymn: utwór o uroczystym, podniosłym charakterze. Występuje w nim apostrofa oraz zbiorowy podmiot liryczny, np. * "Święta Miłości kochanej Ojczyzny" Ignacy Krasicki Ignacy Krasicki napisał ten utwór jako Hymn dla Szkoły Rycerskiej. -oda: utwór opiewający wziosłą ideę, wybitną postać lub niezwykły czyn. Charakteryzuje ją wzniosłość tematu i stylu. Cechuje ją także zbiorowy podmiot wypowiedzi, np. *"Oda do młodości" Adam Mickiewicz "Oda do młodości" wzywa do zbiorowego działania, stawia przed młodymi ludźmi szczytne ideały. -pieśń: utwór wierszowany, charakteryzuje się występowaniem refrenu. Pieśniom często towarzyszy muzyka oraz są śpiewane, np. *" Pieśń Legionów polskich we Włoszech" Józef Wybicki, znana również jako "Mazurek Dąbrowskiego" "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech" została napisana przez Wybickiego dla uświetnienia uroczystości pożegnania odchodzących z Regio legionistów. Od 1927 roku jest oficjalnym hymnem Polski. -poemat: dłuższy utwór wierszowany obejmujący ciąg wydarzeń tworzących fabułę lub grupę refleksji, opisów, np. * "Beniowski" Juliusz Słowacki W tym utworze Słowacki wypowiadał swe zdanie na temat kształtu poezji romantycznej, ujawniał też swoje opinie odnośnie przeszłości narodowej, tradycji literackiej, sytuacji zniewolonej ojczyzny i emigrantów. -sonet: utwór składający się z 14 wersów, najczęściej ułożony w 4 strofy: dwie po 4 wersy (tetrastychy), zwykle o charakterze opisowym, i dwie po 3 wersy ( tercyny), o charakterze refleksyjnym, przy czym ostatnia tercyna zawiera myśl ogólniającą, np. RYMYW zależności od akcentu: - rymy żeńskie - posługujące się akcentem paroksytonicznym (na przedostatnią sylabę), np. moda – uroda. Występują w wierszu sylabicznym. - rymy męskie - posługujące się akcentem oksytonicznym (na ostatnią sylabę), np. dłoń – skroń. Występują w wierszu sylabotonicznym. - rymy daktyliczne - posługujące się akcentem proparoksytonicznym (na trzecią sylabę od końca), np. zakochać - rozszlochać. W zależności od umiejscowienia: - rymy końcowe - występujące na końcu wersu. - rymy wewnętrzne - występujące w środku wersu. - rymy inicjalne - występujące na początku wersu (bardzo rzadkie). Inne rymy: - rymy dokładne - np. wodzie – lodzie, boju – pokoju. - rymy niedokładne - asonans, rym oparty na identyczności samogłoskowej, np. woda - droga - konsonans, rym oparty na identyczności spółgłoskowej, np. warg - dróg. - rymy gramatyczne - utworzone z wyrazów, których współbrzmienie wynika z identyczności końcówek gramatycznych, np. czasowniki: chodzimy – rodzimy; rzeczowniki: gromady - osady. - rymy niegramatyczne - utworzone z wyrazów z różnych kategorii gramatycznych lub z wyrazów, które różnią się formą gramatyczną, np. ginę – przyczynę. - rymy bogate - obejmują kilka głosek, np. męczeństwo – społeczeństwo. - rymy składane - np. bab ryk – fabryk, panie – na nie. - rymy banalne - tzw. rymy częstochowskie, np. kocham - szlocham, blizna - ojczyzna. - rymy wyszukane - niezwykły dobór wyrazów, np. farby - znał by, trytonów - pantalonów. Monorym - identyczny rym występujący we wszystkich wersach wiersza. Pantorym - utwór wierszowy lub jego fragment, w którym wszystkie lub prawie wszystkie wyrazy rymują się z innymi. Układ rymów - końcowe - w zakończeniu wersu; - wewnętrzne - wewnątrz wersu; - parzyste - dwa kolejne wersy mają ten sam rym (aabb); - przeplatane (krzyżowe) - rymy występują naprzemiennie (ab, ab); - okalające - identyczne rymy na początku i końcu zwrotki.
Podaj wszystkie gatunki liryczne i po przykładzie. rodzaje rymow. środki stylistyczne i przykłady.
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź