Odpady promieniotwórcze

Co to są odpady promieniotwórcze?
Odpady promieniotwórcze / radioaktywne / są to wszelkiego rodzaju przedmioty, materiały o różnych stanach skupienia, substancje organiczne i nieorganiczne, nie nadające się do dalszego wykorzystania, a zanieczyszczone objętościowo lub powierzchniowo substancjami promieniotwórczymi w stopniu przekraczającym dopuszczalne- według odpowiednich przepisów - ilości. Koncentracja substancji radioaktywnych w odpadach promieniotwórczych jest zwykle wyższa niż koncentracja tych substancji w zwykłych odpadach.


Źródła odpadów promieniotwórczych.
Można wyróżnić pięć głównych źródeł pochodz/5/enia odpadów promieniotwórczych / nie licząc zastosowań militarnych energii jądrowej /
 kopalnie rud uranu oraz zakłady przerobu tych rud,
 produkcja paliwa reaktorowego oraz przerób paliwa wypalonego,
 eksploatacja reaktorów energetycznych i badawczych,
 likwidacja reaktorów jądrowych,
stosowanie izotopów promieniotwórczych w medycynie, przemyśle, rolnictwie i badaniach naukowych




W Polsce odpady promieniotwórcze powstają w wyniku stosowania izotopów w medycynie, przemyśle i badaniach naukowych oraz podczas ich wytwarzania. Odrębną grupę odpadów stanowi zużyte paliwo jądrowe z reaktorów badawczych / EWA , MARIA / Jest ono nadal silnie promieniotwórcze, a więc wymaga odpowiedniego zabezpieczenia. Ilość odpadów promieniotwórczych jest bardzo mała w porównaniu do ilości odpadów produkowanych przez przemysł chemiczny, czy też powstających w efekcie spalania węgla w elektrowniach lub elektrociepłowniach.

Klasyfikacja odpadów promieniotwórczych.
Podstawą klasyfikacji odpadów promieniotwórczych jest ich postać fizyczna, aktywność i czas połowicznego rozpadu. Stąd też mamy odpady stałe, ciekłe, gazowe, nisko-, średnio-, i wysokoaktywne, a także odpady krótkożyciowe o okresie połowicznego rozpadu nie dłuższym niż 30 lat i długożyciowe, które pozostają promieniotwórcze przez setki , a nawet tysiące lat. Sposób klasyfikacji odpadów w poszczególnych krajach jest zróżnicowany. W Polsce wyróżniamy trzy kategorie odpadów:
I kategoria - odpady - i - promieniotwórcze.
II kategoria- odpady - promieniotwórcze,
III kategoria- zużyte zamknięte źródła promieniotwórcze.










Właściwe gospodarowanie odpadami promieniotwórczymi może skutecznie zabezpieczyć człowieka i środowisko - obecnie, a także i w przyszłości przed szkodliwym wpływem emitowanego przez nie promieniowania jonizujacego. Dlatego też podczas unieszkodliwiania i składowania odpadów obowiązują określone zasady:
 minimalizowanie ilości powstających odpadów
 odpowiednie segregowanie
 zmniejszanie objętości
 zestalanie i pakowanie w taki sposób, aby były chemicznie i fizycznie stabilne
 składowanie odpadów w miejscach o właściwej strukturze geologicznej i stosowanie wszystkich technologii oraz barier, które skutecznie izolują odpady od człowieka i środowiska.








Odpady promieniotwórcze muszą być odpowiednio składowane; im większa jest ich aktywność tym skuteczniejsze powinny być bariery przeciwdziałające ujemnemu wpływowi promieniowania na człowieka i środowisko. W Polsce stosowane są następujące bariery ochronne:

1. chemiczna: trudno rozpuszczalne związki chemiczne izotopów promieniotwórczych, powstające w procesie przerobu i oczyszczania radioaktywnych ścieków;
2. fizyczna: materiał wiążący / spoiwo / - służy do zestalania lub utrwalania odpadów. Proces ten polega na zmieszaniu zatężonych już odpadów / koncentratów / ze spoiwem i nadaniu im formy stabilnego ciała stałego. Zapobiega to rozsypaniu, rozproszeniu, rozpylenu i wymywaniu substancji promieniotwórczych. Najczęściej stosowane spoiwa to: asfalt, cement i tworzywa sztuczne.;
3. I inżynierska: opakowanie / stalowy bęben lub betonowy pojemnik / zabezpiecza odpady przed uszkodzeniami mechanicznymi i kontaktem z wodą. Stanowi również osłonę biologiczną, ponieważ osłabia promieniowanie;
4. II inżynierska: betonowa konstrukcja składowiska oraz impregnująca warstwa bitumiczna- chroni pojemnik z odpadami przed wpływem opadów atmosferycznych, wilgocią i korozją;
5. naturalna: struktura geologiczna terenu, na którym zlokalizowano składowisko. Teren taki powinien być m.in. asejsmiczny, niezatapialny i wyłączony z działalności gospodarczej. Jest to bardzo ważne, ponieważ właściwa struktura geologiczna i warunki hydrogeologiczne uniemożliwiają migrację radionuklidów, zapobiegają ich rozprzestrzenianiu w glebie oraz przenikaniu substancji promieniotwórczych do wód gruntowych i powierzchniowych.

W Polsce przetwarzaniem odpadów promieniotwórczych zajmuje się Zakład Unieszkodliwiania Substancji Promieniotwórczych Instytutu Energii Atomowej / IEA /
Odpady ciekłe niskoaktywne oczyszcza się metodą sorpcji, w wyniku czego ponad 99% radionuklidów zostaje usuniętych ze ścieków i osadzonych w materiale sorpcyjym. Materiał ten jako koncentrat promieniotwórczy jest zestalany w asfalcie.
Odpady ciekłe średnioaktywne są przetwarzane metodą odparowania. Pozostałości po odparowaniu zawierające ponad 99,9% substancji promieniotwórczych, które uprzednio znajdowały się w ściekach - są zestalane w cemencie. Wkłady filtrów z systemów oczyszczania wód obiegów reaktorów jądrowych zestala się w żywicach epoksydowych.
Stałe odpady niskoaktywne są zgniatane w specjalnej prasie hydraulicznej. Dzięki temu, zależnie od charakteru i własności odpadów, 3-5 krotnie zmniejsza się ich objętość.
Stałe i zestalone odpady promieniotwórcze umieszczane są w stalowych bębnach zabezpieczonych przed korozją warstwą cynku i następnie transportowane do składnicy odpadów. Odpady transportuje się specjalnie do tego celu przystosowanymi samochodami, zachowując przy tym wszystkie środki ostrożności. Prawdopodobieństwo awarii, stwarzającej zagrożenie dla ludzi i środowiska podczas transportu odpadów jest znikome.
W wielu laboratoriach świata trwają prace nad nowymi metodami unieszkodliwiania odpadów. Szczególnie obiecująca wydaje się być tzw. transmutacja , czyli przeobrażenie odpadów długożyciowych w substancje charakteryzujące się krótszym okresem połowicznego rozpadu, a więc szybciej zmniejsza się ich aktywność i tym samym stają się mniej groźne.
W Polsce podobnie jak w krajach, które nie mają energetyki jądrowej odpady promieniotwórcze umieszcza się w płytkim składowisku podziemnym. Konstrukcja dawnego fortu w Różanie- betonowe bunkry i fosy - została przystosowana do przechowywania odpadów przez wiele lat. Odpady - promieniotwórcze składuje się w bunkrach, których betonowe ściany i stropy mają grubość 1,2-1,5m. Wypełnione odpadami komory zostają zamurowane. Pozostałe odpady umieszczane są w fosie, zalewane warstwą betonu i asfaltu, co zabezpiecza je przed dostępem wód opadowych. Na terenie składnicy i w jej otoczeniu prowadzone są ciągle pomiary dozymetryczne. Bada się glebę, trawę, wodę gruntową i wodę płynącą obok miasta Narwi. Aby porównać wyniki pomiarów bada się równocześnie te same materiały środowiskowe w punkcie odniesienia, znajdującym się poza wpływami jakichkolwiek obiektów stosujących źródła promieniowania. Punktem odniesienia jest w tym przypadku Góra Kalwaria oddalona o 100 km od Różana. Pomiary wykazują, że poziom radioaktywności w okolicy składowiska nie odbiega od poziomu rejestrowanego w Górze Kalwarii.

Znakowanie środków transportu i przesyłek zawierających materiały promieniotwórcze.
Pojazdy przewożące materiały promieniotwórcze powinny być oznakowane nalepką ostrzegawczą z charakterystyczną czarną "koniczynką".Umieszczona na nalepce cyfra jest międzynarodowym oznaczeniem materiałów promieniotwórczych przyjętym przez ONZ.

Na pojeździe powinien znajdować się również znak ostrzegawczy w postaci pomarańczowej tablicy. Podczas transportu niektórych materiałów promieniotwórczych na tablicy tej są umieszczane liczby określające numer rozpoznawczy materiału i numer rozpoznawczy zagrożenia wg klasyfikacji ONZ.

Transport materiałów promieniotwórczych.
Materiały promieniotwórcze transportowane są: samolotami, koleją, samochodami, statkami. Większość transportowanych przesyłek zawiera bardzo małe ilości substancji promieniotwórczych. Zawsze jednak należy brać pod uwagę możliwość narażenia ludzi na zetknięcie się z nimi. Aby ryzyko tego narażenia maksymalnie zmniejszyć Rada Społeczno-Ekonomiczna ONZ upoważniła Międzynarodową Agencję Energii Atomowej (MAEA) do przygotowania, a także zarekomendowania przepisów i standardów dotyczących bezpiecznego transportowania materiałów promieniotwórczych.
Materiały promieniotwórcze przewożone są w różnych opakowaniach, gwarantujących integralność przesyłki w czasie transportu i określoną w przepisach osłonność przed promieniowaniem. Typ opakowania w jakim przewozi się materiał promieniotwórczy zależy od rodzaju materiału, jego objętości, ilości, postaci fizycznej i aktywności. Dlatego też poszczególne typy opakowań muszą być inaczej skonstruowane i muszą posiadać inne parametry wytrzymałościowe.



Opakowania typu B- charakteryzują się podwyższoną wytrzymałością mechaniczną i termiczną, gdyż muszą zapewnić szczelność i osłonność ładunku nawet w razie poważnych wypadków transportowych. Używane są do przewozu najbardziej radioaktywnych materiałów / wypalone paliwo jądrowe, źródła promieniotwórcze o bardzo dużej aktywności / Opakowania typu B podawane są szczególnie surowym testom mechanicznym, termicznym i zanurzeniowym. Poza tym muszą być autoryzowane przez właściwe organa dozoru jądrowego i ochrony radiologicznej danego kraju.

Opakowania typu A- zapewniają szczelność i osłonność ładunku, jednak charakteryzują się mniejszą wytrzymałością na uszkodzenia niż opakowania typu B. Zakłada się również, że opakowanie może zostać uszkodzone w czasie transportu, a jego zawartość wydostać się na zewnątrz. Przepisy określają maksymalną ilość substancji promieniotwórczych, które mogą być przewożone w tego typu opakowaniach. Ryzyko napromieniowania lub skażenia- nawet w przypadku uwolnienia substancji promieniotwórczej do środowiska jest niewielkie.


Opakowania przemysłowe / IP / -służą do transportu materiałów o niskiej aktywności lub przedmiotów skażonych powierzchniowo. Zawarta w nich mała ilość substancji promieniotwórczych stanowi w sytuacjach awaryjnych niewielkie zagrożenie dla ludzi i środowiska.

Opakowania tzw. wyłączone- używane są do transportu bardzo małych ilości materiałów promieniotwórczych, np. radiofarmaceutyków czy urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze o bardzo małej aktywności / izolowane czujniki dymu, przyrządy pomiarowe/ Są to m.in. pudełka kartonowe, pojemniki z tworzyw sztucznych, metalowe puszki. Przewóz takich przesyłek odbywa się na znacznie złagodzonych warunkach, np. nie muszą zawierać znaków ostrzegawczych, ale wewnątrz powinna się znajdować informacja o przewożonym materiale.





Odpady promieniotwórcze, niewykorzystywane substancje promieniotwórcze. Powstają przy wydobywaniu i oczyszczaniu rud uranowych, wytwarzaniu ładunków jądrowych i paliwa jądrowego oraz jego późniejszej przeróbce, przy wytwarzaniu i oczyszczaniu preparatów zawierających izotopy promieniotwórcze (do różnych zastosowań) itp.
Odpady promieniotwórcze dzieli się na klasy ze względu na stan skupienia i formę chemiczną, aktywność (aktywność źródła promieniotwórczego) i radiotoksyczność zawartych w nich izotopów promieniotwórczych. Podstawowym rozróżnieniem odpadów promieniotwórczych jest podział na nisko- lub wysokoaktywne.
Odpady wysokoaktywne zazwyczaj przechowuje się w miejscu wytworzenia przez okres rzędu lat (potrzebny do rozpadu większości względnie krótkożyciowych izotopów promieniotwórcych zawartych w odpadach promieniotwórczych) w szczelnych opakowaniach zanurzonych w basenach wodnych (woda odbiera ciepło pochodzące z rozpadów promieniotwórczych), po czym poddawane są przetworzeniu, w wyniku którego zazwyczaj dąży się do zmniejszenia objętości odpadów promieniotwórczych zawierającego bardzo długożyciowe izotopy.
Jedną z metod postępowania z niskoaktywnymi odpadami promieniotwórczymi jest zaś zwiększanie ich objętości poprzez rozcieńczenie nieaktywnymi substancjami, przez co powstaje mieszanina o aktywności właściwej porównywalnej z aktywnością elementów naturalnego środowiska, którą można wprowadzić do środowiska.
Zazwyczaj jednak odpady promieniotwórcze, niskoaktywne, umieszczone w szczelnych pojemnikach, składuje się na zamkniętych składowiskach odpadów (w Polsce składowisko takie znajduje sie w Różanie). Ostatecznym miejscem przechowywania najbardziej długożyciowych odpadów promieniotwórczych są tzw. składowiska docelowe, lokalizowane na terenach asejsmicznych, na dużych głębokościach w skałach, przez które nie penetruje woda.
Obliczany czas nienaruszonego przechowywania odpadów promieniotwórczych w takich składowiskach sięga milonów lat, składowiska takie są bardzo drogie. Problemy związane z gospodarką odpadami promieniotwórczymi są głównym ograniczeniem rozwoju energetyki jądrowej.
Promieniotwórczość atmosfery to aktywność promieniotwórcza spowodowana obecnością w atmosferze ziemskiej naturalnie i sztucznie stworzonych ciał promieniotwórczych.
Substancje radioaktywne dostają się do środowiska w wyniku wybuchów termojądrowych w atmosferze i na powierzchni Ziemi lub w związku z produkcją pierwiastków radioaktywnych izotopów. Wraz z cyrkulacją atmosferyczną docierają wszędzie, osadzają się nawet na ośnieżonych szczytach Himalajów.
Promieniowanie radioaktywne oddziałujące na żywe organizmy na różne źródła. Może się ono znajdować w powierzchniowych warstwach gruntu, dociera do nas z przestrzeni kosmicznej, emitują je również niektóre produkty i odpady przemysłowe.
Oddziaływanie promieniowania na organizmy zależy od dawki, jaka dotarła do protoplazmy. Rozmaite grupy organizmów odmiennie reagują na wielkość dawki
a)Najwrażliwsze są ssaki, które już przy dawce 100 radów przestają się rozmnażać, a dawka 1000 radów jest dla nich śmiertelna.
-Owady przestają się rozmnażać przy dawce 1000 radów, a 100000 radów jest dla nich śmiertelne.
-Najbardziej odporne na promieniowanie są bakterie, by je zniszczyć potrzeba dawkę przekraczającą milion radów.
-Długowieczność układa się to rozmaicie od dawki 100-krotnie wyższej do 3500 razy wyższej od stężenia tego pierwiastka w środowisku.
-Lasy i rośliny chorują, atakują je szkodniki, są anemiczne, schną
b)Populacja ludzka gromadzi znaczne ilości substancji radioaktywnych w tkankach. Powoduje to różne schorzenia jak: urazy niedowłady, stany zapalne, deformacje tkankowe, a najbardziej przyśpiesza nieodwracalne choroby nowotworowe.
c)Człowiek mimo techniki i cywilizacji pozostaje gatunkiem biologicznym, powiązanym licznymi zależnościami ze środowiskiem. Dlatego też powinien o nie dbać, ponieważ promienie radioaktywne zatruwają glebę, a w związku z czym i rosnące w niej rośliny.
Opadające na ziemie pyły promieniotwórcze, spadają również pod postacią opadów powstające głównie podczas wybuchów bomb jądrowych, są groźne dla środowiska i organizmów w nim żyjących, ponieważ wraz z wodą deszczową spływają do rzek, mórz i oceanów powodując zatrucie środowiska wodnego. Eksplozje jądrowe wytwarzają zarówno bezpośrednie jak i opóźnione w czasie skutki destrukcyjne. Efekty bezpośrednie powodują poważne zniszczenia w ciągu sekund lub minut po wybuchu nuklearnym. Efekty opóźnione (opad radioaktywny oraz inne efekty środowiskowe) działają przez dłuższy okres- począwszy od godzin, aż do wieków- oraz mogą spowodować straty nawet na obszarach bardzo oddalonych od miejsca detonacji. Istnieją trzy kategorie efektów bezpośrednich: fala uderzeniowa, radiacja cieplna(termiczna) oraz promieniowanie jonizujące. Ich relatywne znaczenie zmienia się w zależności od siły eksplozji bomby. Przy małych ładunkach wszystkie trzy mogą być znaczącym źródłem zniszczeń. Przy sile około 2,5kt te trzy efekty są sobie równe- są zdolne do dokonywania znacznych zniszczeń na odległości 1 km. 20 megatonowa bomba może spowodować poparzenia trzeciego stopnia w odległości 40km, gdzie fala uderzeniowa może co najwyżej wybić szyby i spo``wodować drobne straty. Zniszczenia Hiroszimy i Nagasaki wywołane bombardowaniem atomowym były o jeden lub dwie wielkości większe, niż te spowodowane konwencjonalnymi nalotami dywanowymi na inne japońskie miasta. W tych dwóch miastach zginęło 200000 ludzi. Jest to ważne, ponieważ bomby te zadały tak poważne straty w ludności i budynkach momentalnie i bez żadnego ostrzeżenia- dokonując tego przy pomocy trzech efektów. Z tego powodu powszechne obrażenia były natychmiastowe i bardzo dużo ludzi było niezdolnych do ucieczki z ogarniętych pożarami, nagle zrujnowanych miast. W porównaniu do tego konwencjonalne rajdy bombowe spowodowały kilka bezpośrednich zniszczeń, a godziny mijające od rozpoczęcia nalotu do czasu, gdy pożary ogarniały wszystko, umożliwiały ludności ucieczkę. Zasadniczym opóźnionym efektem eksplozji jądrowych jest wyprodukowanie dużych ilości materiałów promieniotwórczych o dużym okresie półrozpadu. Głównym źródłem tych produktów są resztki pozostałe po reakcji rozczepienia. Znaczącym drugorzędnym źródłem jest absorpcja neutronów przez nie radioaktywne izotopy zarówno z bomby jak i środowiska zewnętrznego. Proces rozszczepienia atomów może przebiegać na około 80 różnych sposobów, w których powstać może około 80 różnych izotopów. Różnią się one zasadniczo właściwościami fizycznymi- w tym trwałości- niektóre są całkowicie stabilnie podczas gdy inne mają okresy półrozpadu rzędu części sekundy. Rozpadające izotopy mogą pozostawić po sobie inne stabilne lub niestabilne izotopy. Promieniowanie cieplne, fala uderzeniowa czy promieniowanie jonizujące jest stała niezależnie od mocy eksplozji, jednak zmienia się dramatycznie w zależności od otoczenia.
Powietrze jest dobrym ośrodkiem dla ośrodkiem dla radiacji termicznej, której niszczycielska moc związana jest z gwałtownym wzrostem temperatury. Bomba, która jest 100 razy większa może wyprodukować równie intensywną radiację cieplną nad obszarem stukrotnie większym. Fala uderzeniowa jest potężnym efektem wybuchów jądrowych. Energia fali uderzeniowej skupiona jest w ośrodku przez który się przemieszcza. Gdy fala uderzeniowa przechodzi przez lity materiał, utracona energia powoduje zniszczenia. Gdy zaś przemieszcza się w powietrzu stopniowo traci swój impet. Im więcej materii, przez którą przechodzi energia, tym słabszy efekt. Wielkość obszaru, przez który przechodzi fala uderzeniowa, rośnie wraz ze wzrostem objętości kuli wycentrowanej w miejscu eksplozji. Z tego powodu moc fali uderzeniowej maleje wraz ze wzrostem promienia kuli. Zniszczenia Hiroszimy były spowodowane tymi wszystkimi trzema efektami. Pożary były najbardziej niszczycielską siłą, która ukazała swe oblicze na największym obszarze. U 60-70% osób, które przeżyły, stwierdzono obrażenia spowodowane falą uderzeniową i ogniem. Ludzie znajdujący się wystarczająco blisko, aby narazić się na chorobę popromienną, znajdowali się na obszarze śmiercionośnej fali uderzeniowej i szalejących pożarów- jedynie 30% pozostałych przy życiu wykazywało oznaki choroby popromiennej.




Źródłem odpadów promieniotwórczych są substancje promieniotwórcze, które stosujemy w medycynie, nauce, przemyśle. Aby zrozumieć ten problem należy wyjaśnić pewne pojęcia. Otóż odpady promieniotwórcze dzielimy na trzy kategorie. Są to:
· beta i gamma- promieniotwórcze, do których zaliczamy niskoaktywne (LLW), takie jak np. zużyta ,zanieczyszczona odzież ochronna, lignina ( bibuła), sprzęt laboratoryjny, narzędzia chirurgiczne z oddziałów onkologicznych; średnioaktywne (ILW), jak. np. koncentraty promieniotwórcze powstałe przy zatężaniu ścieków, zużyte materiały sorpcyjne, fragmenty konstrukcji; wysokoaktywne(HLW) jak np. wypalone paliwo jądrowe.
alfa promieniotwórcze (RW-a) niezależnie od aktywności · zamknięte źródła promieniotwórcze stosowane w radioterapii i w metodach radiacyjnych, charakteryzujące się wysoką aktywnością początkową.
Głównym źródłem odpadów promieniotwórczych są reaktory jądrowe. Generalnie w Polsce nie mamy reaktorów jądrowych, za wyjątkiem dwóch szkolnych, w Świerku. Należałoby więc zapytać - to w takim razie o czym mówimy, skoro nie mamy energetyki jądrowej ? Otóż w Polsce gromadzone są odpady promieniotwórcze pochodzące głównie z medycyny i z nauki. Dokładny ich bilans sporządziła Państwowa Agencja Atomistyki w Warszawie, z którego wynikają ilości w poszczególnych trzech grupach odpadów tego typu, które trzeba będzie gdzieś składować.
Prognozowane ilości odpadów promieniotwórczych w Polsce do 2050 roku, z przeznaczeniem do ich składowania, wynoszą: niskoaktywne (LLW) - ok. 86.500 m. sześć, średnioaktywne (ILW) - ok. 11.000 m. sześć. oraz wysokoaktywne (HLW) - 1000 m. sześć. Czy to jest dużo, czy mało? Porównajmy Polskę z krajem o najbardziej rozwiniętej energetyce jądrowej, jakim są Stany Zjednoczone, gdzie znajduje się blisko sto elektrowni atomowych, głównie skoncentrowanych na Wschodnim Wybrzeżu. W Stanach Zjednoczonych wysokoaktywnych odpadów będzie 360 tys. m. sześć., zaś średnioaktywnych - 2 mln. m. sześć. i niskoaktywnych - 10 mln. m. sześć. Taka jest skala porównawcza. Mimo, że u nas w kraju tych odpadów jest stosunkowo mało, to trzeba z nimi coś zrobić, aby chronić ekosystem.
- Gdzie zatem należy szukać optymalnego miejsca dla składowania odpadów promieniotwórczych, tak by zagwarantować bezpieczeństwo środowiska człowieka?
-Na obecnym etapie rozwoju nauki i rozeznania technicznego najbardziej bezpiecznym miejscem składowania jest litosfera, czyli wnętrze skorupy ziemskiej. A spośród rozlicznych skał najbardziej bezpieczne są złoża soli. Mimo, że tych odpadów, co podkreślam, u nas w kraju jest ciągle mało, to problem jest niesłychanie ważny. Trzeba bowiem wiedzieć, że według rozeznania światowego - kubatura podziemnych składowisk w stosunku do ich ilości, powinna przekraczać dwukrotną objętość jeśli chodzi odpady nisko- i średnioaktywne, zaś pięciokrotną objętość w stosunku do odpadów wysokoaktywnych. W chwili obecnej, z perspektywą do najbliższych pięciu, sześciu lat odpady typu LLW i ILW gromadzone są w Krajowej Składnicy Odpadów Promieniotwórczych w Różanie. Nie mamy natomiast składowiska odpadów wysokoaktywnych. Ten rodzaj odpadów tymczasowo składuje się w basenach wodnych przy reaktorach szkolnych Instytutu Energii Atomowej w Świerku. Trzeba wyjaśnić, że każdy odpad wysokoaktywny przed składowaniem we wnętrzu skorupy ziemskiej musi być schłodzony. Tak więc odpady pochodzące ze Świerku już dawno spełniają taki warunek, i należało by je umieścić w stacjonarnych składowiskach.
Jednak my takowych nie posiadamy. Powstaje pytanie - w jaki sposób powinno się gospodarować odpadami promieniotwórczymi, i jak powinny wyglądać ich składowiska? Takie składowisko musi zapewniać długotrwałą izolację od biosfery, czyli od środowiska człowieka. Żeby to zapewnić trzeba iść w trzech kierunkach: zmniejszyć objętość tych odpadów ( czyli je skoncentrować), odpowiednio zestalić, i wreszcie odpowiednio opakować dla transportu i składowania docelowego. Stanowisko Państwowej Agencji Atomistyki jest takie, że sytuacja w Polsce dojrzała do tego, by dla efektywnej i bezpiecznej gospodarki odpadami nisko- i średnioaktywnymi należałoby zlokalizować, zaprojektować, wybudować i uruchomić nowe, powierzchniowe składowisko.
To pozwoliłoby na zamknięcie obecnie eksploatowanego, lecz przeładowanego składowiska w Różanie, oraz rozwiązanie problemu odpadów wysokoaktywych. Prawdopodobnie- zastrzegam - jeśli bilans ekonomiczny i praktyczny wskaże na budowę w Polsce takiego składowiska, będzie się ono znajdować w jednym z nie eksploatowanych złóż soli. A takich złóż mamy u nas dosyć dużo. Mówię- prawdopodobnie, bowiem z najnowszych informacji wynika, że Rosjanie, w pobliżu granicy z Polską, mają uruchomić składowisko odpadów wysokoaktywnych. Będą oni przyjmować odpady z zewnątrz, za niemałe pieniądze. Światowa cena za składowanie kilograma substancji HLW, wynosi bowiem 1600 dolarów. Rząd rosyjski, co wynika z wycen ekonomicznych, za oddanie takiego składowiska ma uzyskać przeszło 21 mld. dolarów. Trzeba podkreślić, że rygory dotyczące budowy takiego składowiska są bardzo ostre. Musi być ono zlokalizowane na znacznej głębokości, w rejonie asejsmicznym, gdzie występują korzystne warunki hydrogeologiczne Wykluczona jest kolizja z inną działalnością. Zaś górotwór ( bariera naturalna), posiadać musi cechy nieprzepuszczalności, korzystne własności reologiczne, dobre własności sorpcyjne i przewodnictwo cieplne.
Szybowa kopalnia soli, która ma być przeznaczona na składowiska odpadów niebezpiecznych, powinna być zlokalizowana w złożu spełniającym warunek trwałej izolacji wyrobisk kopalnianych od wód podziemnych.
Złoże soli musi się charakteryzować jednorodnością oraz brakiem ciągłych przewarstwień łatwo rozpuszczalnych soli potasowo- magnezowych, które mogłyby ułatwić migrację wód podziemnych.
Usytuowanie kopalni w złożu musi uwzględniać pozostawienie odpowiedniej grubości calizn ochronnych. Złoże musi znajdować się na znacznej głębokości ( najlepiej większej niż 500m.), na której skała solna zachowuje się plastycznie pod wpływem ciężaru nadkładu, co jest korzystne dla trwałego, samoczynnego zaciśnięcia komór składowych i uszczelnienia wszystkich, wewnętrznych otamowań. Usytuowanie szybów kopalnianych oraz ich obudowa muszą umożliwiać wodoszczelne i trwałe zamknięcie składowiska ( poniżej poziomu wód podziemnych), po zakończeniu jego pracy. Do gromadzenia odpadów niezbędne jest wyodrębnione pole górnicze, w którym zaprzestano eksploatacji.
Składowanie odpadów w czynnym polu górniczym jest niemożliwe z powodu wzajemnego, negatywnego oddziaływania procesów wydobycia soli i składowania odpadów ( wentylacja, roboty strzałowe, zagrożenie wodne).
Pole składowania odpadów należy oddzielić od pola eksploatacji tamami, zaś wyrobiska poeksploatacyjne muszą wykazywać cechy stateczności i być dostępne dla oceny ich jakości. Kopalnia, w której zlokalizowane będą odpady, musi być sucha, zaś po zaprzestaniu składowania konieczna jest gwarancja stałej kontroli i nadzoru nad składowiskiem.