W okresie wczesnego średniowiecza do głosu zaczyna dochodzić świecka pieśń jednogłosowa, którą możemy uważać za przejaw muzyki ludowej. Muzyka ta wiąże się z postaciami grajków wędrownych, którzy byli jednocześnie wesołkami, akrobatami i błaznami. Wędrowali oni gromadami z miejsca na miejsce, biorąc udział w uroczystościach i zabawach ludowych, prześladowani zarówno przez władze świeckie, jak i Kościół. Świecką muzykę średniowieczną wykonywali m.in. poeci-muzycy wywodzący się ze stanu rycerskiego bądź dworskiej arystokracji, zwani we Francji południowej trubadurami, w północnej zaś truwerami, w Niemczech Minnesangerami. W wiekach XIV—XV działali w Niemczech Meistersingerzy, tworzący w licznych miastach własne związki na wzór cechów rzemieślniczych. Rybałci wędrowali po wsiach i jarmarkach i należeli do najniższej grupy społecznej, obok włóczęgi, żebraka. Występowali w roli poetów, muzyków, tancerzy, a nawet błaznów i kuglarzy. W okresie Ars Antiqua (1230—1320) wykształca się też system notacji tzw. menzuralnej (ustalający wzajemny stosunek czasu trwania poszczególnych nut), która była wielkim krokiem naprzód w dziedzinie techniki notacyjnej. W okresie Filip de Vitry (1291—1361) formułuje nowe zasady prowadzenia głosów, odległe od zasad organalnych. Rozwijają się różne formy muzyki świeckiej. Wielkim ich twórcą był Guillaume de Machaut, (ok. 1300—1377), autor motetów, ballad, rond, virelais, a także czterogłosowej mszy. We Włoszech pojawia się madrygał (świecka forma wykonywana najczęściej przez dwa głosy wokalne z towarzyszeniem trzeciego instrumentalnego). W polifonii posługują się coraz częściej techniką imitacji i kanonu. Powstają nowe techniki wielogłosowe (m. in. śpiew w tercjach — gymel — pochodzący z Anglii). Dominuje wciąż jeszcze faktura trzygłosowa (utwory czterogłosowe należały do rzadkości). Fakturę wielogłosową rozwijają w późnym średniowieczu kompozytorzy tzw. szkoły burgundzkiej, których najwybitniejszym przedstawicielem był Guillaume Dufay (przed 1400—1474). Dufay tworzy wiele wybitnych dzieł zarówno w dziedzinie wielogłosowej mszy, jak i pieśni świeckiej (chanson). W XIV wieku w muzyce świeckiej formami głównymi są rondeau, virelai, czy ballata — odmiany pieśni złożonychze zwrotek i refrenu. Rozwijają się liczne instrumenty, w miastach zaczynają działać zawodowi muzykanci, w kościołach organiści. W średniowieczu używano instrumentów: harfy, bębny, flety, organy. Różnią się one jednak kształtem, strojem i brzmieniem od stosowanych w naszych czasach. Niektóre instrumenty: lutnia, fidel, rebec uległy zapomnieniu i dziś zobaczyć można tylko ich rekonstrukcje. Niewiele wiemy o początkach muzyki w Polsce. Z polskich zabytków szczególne miejsce zajmuje pieśń religijna „Bogurodzica” (przypuszczalnie z XIII w.). Był to hymn bojowy rycerstwa polskiego. „Bogurodzica” była pierwszym hymnem narodowym, pieśnią, którą śpiewano przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 r. Jest to pieśń jednogłosowa, ametryczna (śpiewana poza taktem) i melizmatyczna. Z XIV i XV w. zachowało się kilkadziesiąt pieśni jednogłosowych religijnych z polskimi tekstami, związane z okresem Wielkanocy, Bożego narodzenia i kultem Matki Boskiej. Za czasów W. Jagiełły powstała pierwsza stała kapela dworska. Rozpowszechniła się też muzyka organowa. Kompozytorem z tego czasu był Mikołaj z Radomia, autor m.in. „Magnifikatu” i opracowań części mszalnych, przedstawiciel trzygłosowej polifonii. W razie pytań, proszę o kontakt. Pozdrawiam.
