Napisz referat na temat: " Muzyka w Renesansie. " Pliss, daję naaj. , < 33

MUZYKA RENESANSU Renesans, czyli odrodzenie (1450 – 1600) był epoką odkrycia wartości greckich i rzymskich ideałów w sztuce, zwłaszcza w malarstwie i architekturze. W tym czasie dominowała wokalna polifonia a cappella. Główne jej formy to motet i msza. W XV wieku motet stał się formą muzyki kościelnej, liturgicznej. Każdy fragment tekstu opie­rał się na własnym motywie, który potem powtarzany był w innych głosach na zasadzie imi­tacji. Jednym z typów stał się motet izorytmiczny budowany na zasadzie powtarzania iden­tycznych formuł rytmicznych. Msza śpiewana składała się z części stałych i zmiennych. Do stałych należą te, które tworzą podstawę formy muzycznej każdej mszy: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus wraz z Benedictus i Agnus Dei.   Josquin des Pres, wielki mistrz muzyki renesansowej, którego dzieła osiągnęły indywidualny wyraz i przejrzystą technikę, uprawiał formy mszy, motetu i wielogłosowej pieśni (chanson). Renesans wprowadził do muzyki nowy element: harmonię. W średniowiecznej wielogłoso­wości myślano głównie o prowadzeniu linii melodycznej, współbrzmienie dźwięków było rzeczą drugorzędną. W muzyce renesansowej budowa wertykalna (pionowa) stała się równie ważna jak układ horyzontalny (poziomy). Na znaczeniu traciły  tonacje kościelne, a działający we Włoszech teoretyk Gioseffo Zarlino ustalił zasady  nowego systemu harmonicznego, opartego na tercjowej budowie akordów. Jedną z najwspanialszych postaci muzyki renesansowej był: Giovanni Pierluigi da Palestrina (ok. 1525—1594), najwybit­niejszy twórca tzw. szkoły rzymskiej, której przedstawiciele działali bezpośre­dnio pod wpływem zaleceń papieskich. Palestrina genialnie łączył techniczne zdobycze szkół niderlandzkich z właściwą Włochom śpiewnością melodyki i w ciągu wiełu lat swojej twórczości doszedł do stylu idealnie zgodnego z potrzebami muzycznymi Kościoła, stylu budzą­cego zachwyt już u współ­czesnych. Pisał dzieła przeznaczone wyłącznie na chór a cappella.. Jest to niemal w całości muzyka kościelna  — wokalna. Obok 105 mszy wymienić trzeba ponad 100 madrygałów (w tym ponad 30 świeckich),  202 motety i 68 offertoriów, nadto liczne lamentacje i litanie. Wśród mszy na czoło wybija się słynna sześcio­głosowa Missa Papae Marcelli (poświęcona papieżowi Marcelemu II, ok. 1562). Styl muzyki Palestriny był uważany za wzorowy dla tradycji Kościoła (póź­niej określano ten styl jako„stile antico", styl dawny), a nieziemskie brzmie­nia chóralne Palestriny uznano za najważniejsze osią­gnięcia epoki i porówny­wano z malarstwem Michała Anioła. Inny wielki mistrz renesansu, Orlando di Lasso (1532—1594), działał we Włoszech  i we Francji. Twór­czość Orlanda di Lasso obejmuje ponad 2000 kompozycji, w tym ok. 1200 motetów, 100 ma­gnificatów i ponad 50 mszy. Był kompozytorem wysoce wszechstronnym i dzięki tej uniwersal­ności  był podziwiany zarówno przez królów, jak i przez lud. Pisał także pasje, lamentacje i psalmy (z nich najsławniejsze są Psalmy pokutne Dawida), a także świeckie, cztero- i pięciogłosowe madrygały, villanelle, francuskie chansons, niemieckie Lieder. Twórczość Orlanda di Lasso oznacza szczytowy punkt rozwoju muzyki szkół niderlandzkich. W renesansie uprawiano również formy muzyki świeckiej. Były to albo pieśni proste, często strefowe, o tanecznym charakterze (ballata), albo pieśni znacznie bardziej kunsztowne, przeznaczone dla sfer wyższych (madrygał). Wyrafinowane harmonicznie madrygały pisał książę Gesualdo di Venosa (ok. 1560—1613), działający długie lata w Neapolu Jeśli w muzyce religijnej posługiwano się językiem łacińskim, to w muzyce świeckiej — już językiem danego narodu. Francuska chanson, włoskie villanelle, frottole czy madrygały, hiszpańska villancico, niemiecka Lied stały się podstawowymi formami świeckich pieśni. Śpiewano je w jako utwory chóralne a cappella lub pieśni na głos solowy z towarzyszeniem lutni. Mogły być przeznaczone na zespoły wokalno-instrumentalne, a czasem wykonywano je w czystej postaci instrumentalnej, do czego będzie wyraźnie zmierzać muzyka w następnym, barokowym okresie. W Polsce działali m.in. tacy kompozytorzy jak: Wacław z Szamotuł, Mikołaj Gomółka, Marcin Leopolita. W renesansie używano instrumentów: organy, lutnia, grupy instrumentów o podobnych kształtach, lecz różnych rozmiarach, np. grupa viol, czy fletów podłużnych, a także klawesyn i klawikord.    Pozdrawiam.