opisać urlopy pracownicze. Prosze bardzo o pomoc pilne!!!

Prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego jest jednym z jego podstawowych uprawnień. Wynika ono nie tylko z art. 152 kodeksu pracy, ale również z norm wyższego rzędu. Prawo to przyznają pracownikom art. 66 ust. 2 Konstytucji oraz art. 2 pkt 3 Europejskiej Karty społecznej. Prawo do urlopu jest także podstawową zasadą prawa pracy (art. 14 ). Na podstawie kodeksu i wskazanych wyżej przepisów prawo do urlopu nabywają tylko pracownicy, czyli osoby zatrudnione na podstawie umowy o prace, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę. Osoby wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy nabywają to prawo wówczas, gdy przepisy szczególne im je przyznają (np. nakładcy) lub gdy wynika ono z umowy, na przykład zlecenia albo agencyjnej. Strony takiej umowy mogą co prawda zawrzeć porozumienie przyznające zleceniobiorcy uprawnienie do dni wolnych. Nie jest to jednak urlop wypoczynkowy. Celem urlopu jest wypoczynek pracownika, czyli ochrona jego zdrowia. Prawo do urlopu ma zatem charakter osobisty, nie może być przeniesione na inną osobę. Umowa między pracodawcą a pracownikiem, na podstawie której pracownik przeniósłby swoje prawo do urlopu na innego pracownika jest nieważna (art. 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p. ). Mimo wykonania tej umowy przez pracodawcę pracownik ma więc nadal prawo do urlopu w zakresie określonym w kodeksie. Z uwagi na jego osobisty charakter prawo do urlopu nie przechodzi na osoby wymienione w art. 631 § 2 ani nie podlega dziedziczeniu. Urlop musi być udzielony pracownikowi w naturze. Wypłata ekwiwalentu pieniężnego w miejsce urlopu udzielonego w postaci płatnego zwolnienia od wykonywania pracy jest dopuszczalna tylko w sytuacjach przewidzianych prawem gdy w grę wchodzą następujące sytuacje: a) rozwiązanie umowy: • za porozumiem stron • za porozumieniem pracodawcy lub pracownika • z upływem czasu, na który zawarto umowę na czas określony lub próbny • z dniem zakończenia pracy, która była podstawą zawarcia umowy o pracę b) wygaśnięcie umowy: • śmierć pracownika • śmierć pracodawcy • z upływem 3 miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego aresztowania Ekwiwalent za niewykorzystany urlop oblicza się prawie tak samo jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Różnice są niewielkie. Uzyskaną podstawę wymiaru dzieli się przez specjalny współczynnik (ustala się go dla każdego roku odrębnie) Jest zatem sprzeczna z prawem i nieważna (art. 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) umowa pracownika z pracodawcą, której przedmiotem jest tzw. sprzedaż urlopu. Polega ona na zobowiązaniu się przez pracownika do niewykorzystania urlopu w naturze oraz zobowiązaniu się pracodawcy do zapłaty pracownikowi, poza normalnym wynagrodzeniem, dodatkowo wynagrodzenia za czas niewykorzystanego przez pracownika urlopu. Nieważność tej umowy powoduje, że pracownik nadal ma prawo do urlopu w naturze, a jeżeli zostało mu wypłacone wynagrodzenie za ten "sprzedany" urlop, to pracodawca może dochodzić jego zwrotu w warunkach określonych w prawie cywilnym (art. 405 i n. k.c. - przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu). Nie ma ograniczeń w zakresie podjęcia przez pracownika w czasie urlopu pracy u innego pracodawcy. Prawo pracownicze do urlopu wypoczynkowego ma charakter niezbywalny, to oznacza, że pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu, a gdyby to uczynił, to takie oświadczenie byłoby z mocy prawa nieważne Art. 152. § 2 K.p. . Prawo do cząstkowego urlopu w pierwszym w życiu kalendarzowym roku pracy pracownik uzyskuje z upływem pierwszego i kolejnych miesięcy pracy w tymże roku kalendarzowym. Nabywa je u tego pracodawcy, u którego kończą się kolejne miesiące pracy. Wymiar urlopu cząstkowego wynosi za każdy miesiąc pracy 1/12 część wymiaru urlopu przysługującego w razie przepracowania całego kolejnego roku kalendarzowego (art. 153 § 1 K.p. ). Wymiar ten nie podlega zaokrągleniu z braku podstawy prawnej. Zaokrąglenie przewidziane w art. 154 § 2 dotyczy bowiem tylko wymiaru urlopu pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nadto w związku z wprowadzonym ustawą nowelizującą z dnia 14 listopada 2003 r. obliczaniem i udzielaniem urlopu w wymiarze godzinowym (art. 1542 § 1 i 4 ) nie ma konieczności zaokrąglania wymiaru urlopu. Z reguły urlop cząstkowy jest obliczany od wymiaru 20 dni urlopu. Za jeden miesiąc pracy pracownik nabywa prawo do 1/12 od 20 dni urlopu, czyli do 1 i 2/3 dnia. Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy (art. 1542 § 2), a więc po miesiącu pracy urlop wynosi 1 dzień 5 godzin i 20 minut. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 153 § 2). Nabywa je od dnia, w którym rozpoczyna pracę w danym roku. Określony w art. 154 § 1 wymiar urlopu odnosi się do pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. Wymiar urlopu zależy od stażu pracy i wykształcenia pracownika. Może on być ustalony korzystniej dla pracownika w układzie zbiorowym pracy lub w umowie o pracę. Także niektórym grupom zawodowym przepisy szczególne przyznają prawo do dłuższego urlopu (na przykład sędziowie, prokuratorzy, pracownicy naukowi PAN, nauczyciele, strażacy itd., także niepełnosprawni) Sposób liczenia stażu pracy określa art. 1541. Do okresu, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się przede wszystkim okresy zatrudnienia - sumuje się je – uwzględnia się zatrudnienie u wszystkich pracodawców. Konsekwencją dodania do tego artykułu przepisu § 2 jest zaliczanie do okresu zatrudnienia wszystkich poprzednich okresów niezależnie