Może występować w dwóch formach: -rozpad ziarnisty zachodzi w skałach, których minerały mają różne rozszerzalność cieplną. Następuje równomierne rozszerzanie się i kurczenie minerałów. Powoduje to rozpad skały na drobne ziarna; -łuszczenie się skały (wietrzenie skorupowe) polega na odrywaniu się jej powierzchniowej warstwy, która jest najbardziej narażona na zmiany temperatury. Szczegółowe badania wykazały, że przy wietrzeniu izolacyjnym niezbędna jest obecność wody. *wietrzenie solne(eskudacja)-zachodzi również w klimatach gorących i suchych. Sól krystaklizująca się w szczelinach skalnych zwiększa swoją objętość, co może prowadzić do rozpadu skały. Sole krystalizujące na powierzchni gruntu tworzą różnego rodzaju polewy i skorupy lakierem pustynnym; *wietrzenie ilaste(deflokulacja)- zachodzi pod wpływem nasiąkania wodą skał ilastych. Są to skały osadowe okruchowe. Okrucht te są bardzo małe. Skały ilaste pod wpływem wody pęcznieją. Wyparowanie wody jest przychyną ich kurczenia się i powstawania szczelin. Wietrzenie chemiczne prowadzie do rozkładu skaływraz ze zmianą składu chemicznego minerałów, z których zbudowana jest skała. Warunkiem niezbędnymtegotypu wietrzenia jest obecność wody . Najczesciej jest to oda opadowa . Pod jej wpływem w skałachzachodzą reakcje chemiczne prowadzące do ich rozkładu: *pozpuszczenie (solucja) - niektóre ze skał rozpuszczają sie całkowicie( chlorki, gipsy, wapienne, dolomity). Inne ulegajączęściowemu rozpuszczamniu (margele,piaskowce, których spoiwem jest węglan wapnia); *hydroliza-rozkład minerałow na częć zasadową i kwaśną. Przykładem może być rozkład skaleni prowadzący do kaolinizacji lub laterylizacji. W warunkach klimatu gorące wilgotne skalenie pod wpływem wody i dwutlenku węgla przeobrażają się w kaolinit. Natomiast w klimacie gorącym okresowo suchym skały zawierające skalenie tworzą czerwone zwietrzeliny laterylowce o dużej zawartości wodorotlenku glinu i żelaza; *uwodnienie( hydracja) - przemiana minerałów bezwodnych w słabo uwodnione, np. przemiana anhydrytu w gips lub hematytu w limonit; *uwęglowanie( karbonatyzacja) - przekształcanie minerałów w węglany. Temu procesowi podjlegają głównie krzemiany glinokrzemiany; *utlenienie( oksydacja)- reakcja łączenia się minerałów z tlenem. Np. zamiana siarczków na siarczany , magnetytu na hematyt. Wietrzenie biologiczne to rozpad i rozkład skały pod wpływem bezpośredniego lub pośredniego działania organizmów żywych. Przykłady: -mechaniczne działanie różnych substancji będących wynikiem funkcji życiowych roślin i zwierząt(odchody, kwasyorganiczne); -działanie bakterii. Przykładem jest przemiana gipsu w siarkę pod wpływem bakterii beztlenowych. -mechaniczne oddziaływanie korzeni roślin(szczególnie drzewa), wciskających się w szczeliny skalne
Rodzaje wietrzenia skał; - wietrzenie wewnętrzne, -wietrzenie fizyczne [mechaniczne], -wietrzenie mrozowe - wietrzenie biologiczne Płyty dzielą się na kontynentalne i oceaniczne. Ruchy lądotwórcze (epejrogeniczne) - powolne, w wielkiej skali i długotrwałe ruchy skorupy ziemskiej. Skutek - zmiany zarysów lądów i mórz. PROCESY ZEWNĘTRZNE; -wietrzenie, -działalnosć rzek, mórz itp -trzęsienia ziemi, -wulkanizm, -ruchy górotwórcze RODZAJE GÓR W WYNIKU RUCHU GÓROTWÓRCZEGO; INformacja== powodują powstawanie pasm górskich, są procesem trwającym miliony lat. Powstają na skutek poruszania się płyt tektonicznych.Badania wykazują, że skały budujące góry fałdowe powstawały w geosynklinach – wielkich podłużnych obniżeniach wypełnianych materiałem osadowym. Materiał ten składa się z ułożonych na przemian piaskowców, margli i łupków i zwany jest fliszem. Spotykamy go w części zewnętrznej wszystkich gór fałdowych. Płyty litosfery, nachodząc na siebie, zamykają głębokie, wypełnione osadami geosynkliny, co powoduje ich sfałdowanie i wyciskanie do góry zgromadzonego materiału osadowego. Z niego oraz z intruzji magmowych towarzyszących temu procesowi powstają góry fałdowe. przykłady;; -Świętokrzyskie, część Sudetów, Kaledońskie, Grampian, Skandynawskie, góry Spitsbergenu; Karpaty, Alpy, Bałkany, Pireneje, Apeniny, Kaukaz, Himalaje, Atlas, Kordyliery, Andy. MAM NADZIĘJĘ ŻE POMOGŁAM , JAK CZEGOŚ NIE WIESZ TO PISZ. lICZĘ NA NAJ!
